اعتراف جدید سازندگان آسترازنکا/ باید نگران واکسن کرونا بود؟

گروه سلامت خبرگزاری علم و فناوری آنا، با شیوع بیماری کرونا بسیاری از ایرانی‌ها به دنبال واکسن کرونا بودند در این میان چند مدل واکسن در کشور وارد و توزیع شد، یکی از واکسن‌هایی که بسیاری از مردم ایران استفاده کردند آسترازنکا بود. از همان ابتدا که واکسن آسترازنکا وارد کشور شد، نظریه‌های مختلفی در مورد این واکسن در نشریه‌های مختلف منتشر می‌شد که قطعاً واکسن آسترازنکا دارای عوارضی است و می‌تواند به بدن گیرنده واکسن آسیب جدی وارد کند.

آسترازنکا چه نوع واکسنی است؟

واکسن آسترازنکا یک واکسن کووید ۱۹ است که توسط دانشگاه آکسفورد و شرکت آسترازنکا توسعه داده شده و از طریق عضلانی تزریق می‌شود. این واکسن با استفاده از آدنو ویروس ChAdOx۱ شامپانزه به عنوان ناقل ویروسی ساخته شده‌ و از دسامبر سال ۲۰۲۰، در حال انجام تحقیقات بالینی فاز III بوده‌ است.

واکسن آسترازنکا، به‌صورت دو دُز نیم میلی‌لیتری در عضله دالی بازو در افراد بالای ۱۸ سال، تزریق می‌شود. دز دوم نیز پس از ۶ تا ۱۲ هفته از دز نخست، تزریق می‌شود. اثربخشی این واکسن در پیشگیری از ابتلا به موارد حاد کووید ۱۹، پس از ۲۲ روز از تزریق دز اول، معادل ۷۶ درصد و اثربخشی آن پس از تزریق دوم به ۸۱ درصد می‌رسد.

اعتراف آسترازنکا: لخته شدن خون و کاهش پلاکت خون

شرکت داروسازی آسترازنکا اعتراف کرد واکسن کووید ۱۹ که با نام «کووید شیلد» عرضه شده بود، ممکن است به عوارض جانبی نادری از جمله لخته شدن خون و تعداد پلاکت‌های کم منجر شود.

واکسن کوویدشیلد توسط شرکت انگلیسی-سوئدی آسترازنکا با همکاری دانشگاه آکسفورد توسعه یافته و توسط انستیتو سرم هند تولید شد. این واکسن به طور گسترده در ۱۵۰ کشور جهان از جمله انگلیس و هند توزیع شد.

برخی مطالعات طی دوران همه گیری کرونا نشان داد این واکسن ۶۰ تا ۸۰ درصد در حفاظت از افراد در برابر ویروس کرونا تاثیرگذار است، اما از آن زمان تاکنون تحقیقات بیشتر حاکی از آن بوده که کووید شیلد ممکن است به ایجاد لخته خون در بدن برخی افراد منجر شود که ممکن است مرگبار باشد.

در همین راستا یک شکایت دسته جمعی از سوی حدود ۵۰ قربانی در انگلیس ثبت و در آن ادعا شد واکسن به مرگ و جراحت شدید افراد منجر شده و شاکیان خواستار ۱۰۰ میلیون پوند غرامت شدند.

یکی از شاکیان مدعی شده بود پس از دریافت واکسن و ایجاد لخته خونی به جراحت مغزی دائمی مبتلا شده و وی نمی‌تواند کار کند.

هرچند آسترازنکا در مقابل این ادعا از خود دفاع کرد، اما برای نخستین بار در یکی از اسناد دادگاه اعتراف کرد این واکسن در مواردی بسیار نادر به TTS یا ترومبوز همراه با سندرم ترومبوسیتوپنی منجر می‌شود که مشخصه آن ایجاد لخته خون و کاهش تعداد پلاکت‌های خون در افراد است.

این اعتراف آسترازنکا با تاکید شرکت در ۲۰۲۳ میلادی مبنی بر این است که قبول نمی‌کند TTS به طور عمومی در نتیجه تزریق واکسن ایجاد شود، تضاد دارد. از سوی دیگر سازمان جهانی بهداشت نیز تایید کرده بود کووید شیلد ممکن است عوارض جانبی مرگبار داشته باشد.

باید نگران واکسن آسترازنکا بود؟

در همین زمینه آمیتیس رمضانی متخصص بیماری‌های عفونی در گفتگو با خبرنگار سلامت خبرگزاری آنا در مورد عوارض واکسن آسترازنکا اظهار کرد: این واکسن از جمله واکسن‌هایی است که بر پایه وکتور و آدونا ویروس به شمار می‌رود که غیر فعال است و نسبت به سایر واکسن‌ها عوارض بیشتری دارد.

وی افزود: واکسن‌های برپایه وکتور عوارض بیشتری نسبت به سایر واکسن‌ها دارند و باید حداقل تا ۱۰ سال مورد ارزیابی قرار بگیرد، اما با توجه به شرایط پاندمی کرونا بسیاری از واکسن‌ها خیلی زودتر وارد بازار شدند.

اکثر واکسن‌ها دارای عوارض هستند

این متخصص بیماری‌های عفونی ادامه داد: در نهایت برخی از واکسن‌های کووید ۱۹ باید بگیم دارای برخی عوارض خفیف یا بیشتر هستند؛ البته بیشتر واکسن ساز‌های داخلی عوارض واکسن را بررسی می‌کنند و افرادی که این واکسن هارا دریافت کردند باید مورد ارزیابی قرار بگیرند برای مثال واکسن پاستور از جمله واکسن‌هایی است که مورد ارزیابی پس از دریافت قرار می‌گیرند.

وی در مورد ایجاد لخته خون توسط واکسن گفت: احتمال ایجاد لخته‌ی خون برای همه‌ی افراد وجود دارد، اما بسیار بسیار کم بوده و حدود یک در ۱۰۰ هزار نفر این عارضه خود را نشان می‌دهد که این عارضه نیز اغلب در زنان در سن باروری شایع است مخصوصا زنانی که از دارو‌های ضد بارداری استفاده می‌کنند.