10 عکس افسانه‌ای تلسکوپ هابل / قسمت دوم و پایانی + تصاویر

نسترن صائبی، گروه علم و فناوری آنا- وقتی در سال ۱۹۹۰ ماموریت آن شروع شد دانشمندان دریافتند که آینه اصلی آن در جای مناسب خود قرار نگرفته و به شدت کارایی آن را کاهش داده است. با این همه در سال ۱۹۹۳ به کیفیت مورد نظر دانشمندان رسید و عملیات خود را آغاز کرد. هابل اولین تلسکوپی است که می‌توان آن را در فضا تعمیر کرد و تاکنون حدود چهار بار روی آن تعمیرات صورت گرفته است.

آخرین ماموریت تعمیراتی هابل در سال ۲۰۰۲ میلادی انجام شد. در این ماموریت با تعویض بخش‌هایی از تلسکوپ فضایی، کارایی آن به میزان زیادی افزایش یافت. در این ماموریت صفحات خورشیدی تلسکوپ فضایی که آسیب دیده بودند، تعویض شدند. منبع تغذیه نیروی الکتریکی که انرژی تلسکوپ را فراهم می‌کرد به کلی تعویض شد و برای این کار برق تلسکوپ فضایی برای اولین بار در فضا قطع شد و ارتباطش با مرکز کنترل و فرماندهی روی زمین هم همینطور. همچنین در این مأموریت، دوربین فروسرخ NICMOS که به دلیل مشکل سیستم خنک‌کننده بلااستفاده مانده بود، تعمیر و راه‌اندازی شد.

علاوه بر همه این اصلاحات مهندسان ناسا دوربین بسیار قوی جدید خود موسوم به دوربین پیشرفته نقشه‌برداری را روی تلسکوپ فضایی نصب کردند. عکس‌های خارق‌العاده این دوربین، تا مدت‌ها مورد بحث مجامع علمی جهان بود. تلسکوپ فضایی هابل هم مانند بسیاری از ماموریت‌های فضایی موفق دیگر بیشتر از آنچه که پیش‌بینی می‌شد، کار کرده‌ است و زمزمه‌ها درباره بازنشستگی‌اش به گوش می‌رسد.

در مورد زمان پایان کار هابل و چگونگی پایان کارش حرف‌ها متفاوت است. اما چیزی که آشکار است این است که تا تلسکوپ فضایی بعدی آماده رفتن به فضا نباشد، این اتفاق نمی‌افتد.

دیروز در قسمت اول گزارش، پنج تصویر افسانه‌ای تلسکوپ هابل را معرفی کردیم، در ادامه بقیه این تصاویر را می‌بینید:

6- کهکشان مارپیچی «آندرومدا»

نباید کهکشان آندرومدا را با صورت فلکی آندومدا اشتباه گرفت. صورت فلکی خانه کهکشان مارپیچی‌ای است که در تصویر بالا دیده می‌شود. این کهکشان را با نام NGC 7640 هم می‌شناسند و نوعی نادر از کهکشان‌های مارپیچی به شمار می‌رود. بنا به گفته‌ سازمان فضایی اروپا، برخلاف کهکشان‌های مارپیچی دیگر که به ‌صورت دایره‌‌ای به دور هسته‌ خود حرکت می‌کنند، در این کهکشان بازوهای مارپیچی در اطراف یک هسته گسترده در حال چرخش هستند.

7- کهکشان ستاره دنباله‌دار

صورت فلکی کمتر شناخته‌شده «سگ شکاری» که رنگی متمایل به قرمز دارد، شکلی شبیه به ستاره دنباله‌دار دارد و نام علمی آن NGC 4861 است. ظاهر خاص این کهکشان باعث اختلاف بین ستاره‌شناسان برای دسته‌بندی آن شده است. به عقیده عده‌ای از دانشمندان، این کهکشان به دلیل جرم، ابعاد و سرعت چرخش باید در دسته کهکشان‌های مارپیچی قرار گیرد اما عده‌ای دیگر اعتقاد دارند که به دلیل ظاهر دنباله‌دار این کهکشان، باید آن را در زمره کهکشان کوتوله و غیرعادی قرار دارد.

8- حفره نه چندان سیاه

​​ در مرکزی‌ترین قسمت این کهکشان مارپیچی، نقطه‌ای وجود دارد که همانند جواهری می‌درخشد. این نقطه نورانی یک نقطه شیری رنگ است که شباهت زیادی به ماه دارد اما نکته اینجاست که این نقطه یک سیاه‌چاله است! همانند کهکشان‌های دیگر، مرکز هسته‌ای کهکشان RX J1140.1+0307 هم یک سیاه‌چاله قرار دارد اما این سیاه‌چاله جرم بسیار کمتری دارد. در واقع، این سیاه‌چاله کم‌ترین جرم ممکن را در بین تمام هسته‌های درخشان کهکشانی دارد.

سازمان فضایی اروپا می‌گوید: «آنچه مساله را برای دانشمندان به معمای بزرگ تبدیل می‌کند، این است که اعداد و ارقام این کهکشان با هم جور درنمی‌آید. با وجود چنین سیاه‌چاله مرکزی کم‌جرم، مدل‌های تابشی از جرم آسمانی، توانایی دیدن طیف نوری منتشر شده را ندارند. این امکان وجود دارد که یک مکانیسم دیگر در فعل‌ و انفعالات بین قسمت داخلی و خارجی ساختار اطراف این سیاه‌چاله وجود داشته باشد.

9- برخورد در حین پیشروی

تصویر بالا دو کهکشان مارپیچی را نشان می‌دهد که در حال برخوردند. این جرم آسمانی IRAS 14348-1447 نام دارد. جالب است بدانید که این تداخل کهکشانی هر چند میلیون سال یک بار اتفاق می‌افتد.

10- مگامیزر

این کهکشان خیلی کهکشان خاصی است زیرا یک میزر را در خود جا داده است که بزرگ‌تر از هر میزر دیگر در کیهان است و از همین رو نام آن را «مگامیزر» گذاشته‌اند.

تعریفی که سازمان فضایی اروپا از مگامیزر ارائه داده است، این است: «یک مگا میزر به فرآیندی گفته می‌شود که اجزای داخلی کهکشان مانند ابرهای گازی، در شرایطی مناسب برای تابش شدید انرژی قرار دارند که در این کهکشان به ‌صورت امواج ماکروویو است. تمامی کهکشان به ‌عنوان یک لیزر نجومی عمل می‌کند و به‌ جای نور مرئی، امواج ماکروویو از آن ساطع می‌شود. در واقع، نام آن مگا لیزر است که به ‌جای حرف L، حرف M‌ قرار داده‌ شده است».