مسلمان واقعی نباید به سرنوشت نیازمندان بی‌تفاوت باشد/ علت واجب بودن زکات فطره

حجت الاسلام و المسلمین محمودرضا جمشیدی در گفت‌و‌گو با خبرنگار خبرگزاری آنا، در پاسخ به این سؤال که چرا دین اسلام بر بزرگداشت عیدفطر تأکید دارد؟، اظهار داشت: عید فطر برحسب روایات متعدد، بعد از عید غدیرخم که بزرگ‌ترین عید مسلمانان است، در کنار عید قربان در مرتبه مهم‌ترین اعیاد اسلامی محسوب می‌شود.

عیدفطر بازگشت انسان به فطرت الهی

مدیر حوزه‌های علمی خواهران کشور با بیان اینکه عید فطر تجلی بندگی و بازگشت به فطرت الهی و شکرگذاری ویژه به درگاه خداوند است، گفت: خداوند در هر شب از ماه مبارک رمضان، هنگام افطار بسیاری از بندگان خود را که در برخی روایات هزار هزار بنده گفته شده است را از عذاب الهی نجات می‌دهد، اما نکته این است که در شب عید فطر، به اندازه کل انسان‌های بخشیده شده در شب‌های ماه رمضان، بندگان خود را می‌بخشد و از آتش عذاب نجاتشان می‌دهد و از این جهت عید فطر یک امتیاز و جایگاه ویژه‌ای هم در روایات و هم در بین مسلمانان، پیدا کرده است.

این استاد برجسته حوزه علمیه قم خاطرنشان کرد: مسلمانان و کلیت جامعه اسلامی، در یک ماه رمضان، به عبادت خاص یعنی روزه گرفتن و دیگر عبادات پرداخته و در میهمانی خداوند تبارک و تعالی قرار گرفته بودند و حالا بعد از یکماه، طبیعی است که بندگان، شکرانه این عبادت را در روز عید فطر جشن بگیرند؛ دعاهای ویژه‌ای که برای عید فطر تعریف شده، هر کدام مضامین بلندی دارد که در حقیقت مترتب بر آن آمادگی است که در ماه رمضان حاصل شده است.

فلسفه واجب شدن زکات فطره

وی در پاسخ به این سؤال که فلسفه پرداخت زکات فطره توسط مسلمانان و همچنین تأکید و وجوب آن از سوی شرع مقدس اسلام چیست؟، گفت: در روایات ما نسبت به زکات فطره گفته شده که کفاره، سلامتی و به اصطلاح زمینه‌ای برای پاک شدن اموال و نفوس هست؛ انسانی که روزه دار بوده است و در ماه مبارک رمضان سر سفره الهی نشسته و متنعم از نعمت‌های الهی است، به شکرانه اینکه خدا به او سلامتی داده، به اندازه تمکن مالی و از قوت قالب خودش (خوراک غالب)، مقدار بسیار کم ۳ کیلو را که به نسبت یک زندگی معمولی، خیلی کم است، برای فقرا و نیازمندان، باید در نظر بگیرد.

حجت الاسلام و المسلمین جمشیدی افزود: اتفاقا دایره مصرف و پخش زکات فطره، دایره‌ای بسیار وسیع است و به مسلمانان و مؤمنان توصیه شده که زکات فطره خود را در درجه اول، به نزدیکان و اقوام خود که در ردیف نیازمندان و محرومین هستند و احتیاج مالی دارند، بدهند و بعد از آن همسایگان نیازمند و محروم خود را مد نظر داشته باشند؛ و پس از آن است که مصرف زکات فطره، جنبه‌های عمومی کارهای خیر پیدا می‌کند؛ بر این اساس می‌توان گفت که روز عید فطر، به نوعی یک روز خیرات عمومی برای مسلمانان است.

وی افزود: یعنی شارع مقدس اسلام آمده و با این وجوب زکات فطره، ارتباط انسان را با همبستگان، خویشان و کارهای خیر و همچنین با کارهای ماندگار و صدقات جاریه برقرار کرده و در حقیقت راهی را نشان انسان می‌دهد که انشاءالله زمینه رشد و هدایت که در ماه رمضان پیدا کرده را تکمیل کند.

در دین اسلام، رهبانیت جایگاهی ندارد

این عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم با بیان اینکه عید فطر و دادن زکات فطره از سوی مسلمانان به افراد نیازمند و مستحق، نشان اجتماعی بودن دین اسلام است، گفت: یکی از پیام‌های مهم عید فطر و دادن زکات به نیازمندان این است که عبادات مسلمانان منحصر در فردیات نیست و پیوندی اجتماعی دارد؛ ما در اسلام رهبانیت نداریم و عبادت ما در متن جامعه است که از جمله آن‌ها نماز جماعت و حضور در نماز جمعه و... است که یک اعلام عمومی و پیوند عمومی با همه اقشار جامعه است.

وی اضافه کرد: واجب بودن پرداخت زکات فطره از سوی مسلمانان که در دین اسلام مورد تأکید قرار گرفته از این جهت است که بگوید مسلمان واقعی نمی‌تواند نسبت به سرنوشت سایر مردم و نسبت به مشکلات و مسائلشان بی‌تفاوت باشد؛ لذا در روز عید فطر مستحب است که زکات عید فطر حتی قبل از نماز عید که مهم‌ترین اعمال عید هست، پرداخت شود.

فلسفه تکبیر نماز عیدفطر و حرمت روزه در این روز

حجت الاسلام و المسلمین جمشیدی با بیان اینکه علاوه بر عمل زکات فطره، خود نماز عید فطر که به صورت جماعت خوانده می‌شود و تکبیرات معروف قبل از آن، دلیل دیگری بر این است که دین اسلام پیوندی اجتماعی دارد، گفت: در تکبیرات معروف نماز عید فطر، یادکردن از عظمت الهی است؛ اینکه بنده‌ای که یک‌ماه رمضان را روزه گرفته، خود را سر سپرده درگاه الهی کرده و عظمت او را یاد می‌کند.

وی با بیان اینکه عید فطر از منظری نشانه تعبد مسلمانان در پیشگاه خداوند متعال است، گفت: خداوندی که ۳۰روز ماه رمضان، روزه را بر انسان‌های بالغ واجب کرده است تا تمرین عبودیت و بندگی باشد، در روز عید فطر، روزه گرفتن را حرام کرد تا نوع دیگر و نشان دیگری بر تعبد انسان‌ها باشد.

غل و زنجیر شیاطین در روز عیدفطر باز می‌شود!

مدیر حوزه‌های علمیه خواهران کشور در بخش پایانی سخنان خود خاطرنشان کرد: در ماه مبارک رمضان، به حسب روایات متعدد، شیاطین جن و انس، در غل و زنجیر هستند و آنچه هست، فقط نفس انسانی است که در اثر روزه گرفتن ضعیف و تحت کنترل انسان می‌شود؛ اما در شب اول شوال و پایان ماه مبارک رمضان، شیاطین از غل و زنجیر‌ها‌‌ رها می‌شوند و برای مسلمانان و غیر مسلمانان نقشه می‌کشند.

حجت الاسلام و المسلمین جمشیدی با بیان اینکه انسان مؤمنی که در ماه مبارک رمضان، سر به ساحت مقدس الهی ساییده و روزه گرفته و با بندگی خدا مأنوس شده، نباید در شب و روز عید فطر و روزهای پس از آن، از مکر شیطان غفلت کند، بلکه باید خود او هم برای شکست شیطان نقشه بکشد، گفت: در ماه رمضان، امتیازات زیادی داشتیم و از جمله اینکه نفس‌‌هایمان تسبیح بود و همه اعمالمان عبادت محسوب می‌شد، و البته می‌توانیم با دقت در رفتارمان و مراقبت از حال معنوی ایجاد شده در ماه رمضان، این حال خوب و روحانی را به ماه‌های دیگر سال هم بکشانیم و اگر غفلت نورزیم، می‌توانیم بر شیطان غلبه کرده و و همه اعمال و رفتار ما و حتی نشست و برخاستمان، در راه خدا و عبادت در راه او باشد.