چند درصد از فالورهای سلبریتی‌ها، واقعی است؟

هدیه حدادی‌اصل، گروه فرهنگی آنا- چند سالی است که وجود شبکه‌های اجتماعی یا هویت خیلی از افراد را تغییر می‌دهد و یا افراد را دارای چند هویتی می‌کند.

از آنجایی که علم و فناوری در حال پیشرفت است، هر روز شبکه‌های مجازی بیشتری وارد فضای اینترنت می‌‌شوند. چند سالی است که توییتر، تلگرام و اینستاگرام از همین فضاهای مجازی هستند که البته مورد استقبال چهره‌ها هم قرار گرفته‌اند. بیشتر هنرمندان و چهره‌های سیاسی در این فضای مجازی دارای صفحه، فالور و لایک هستند.

اما این موضوع که چند درصد از این صفحه‌ها مختص به شخص خود سلبریتی‌‌ها است و اینکه چگونه می‌توان میزان فالورهای واقعی را از فالورهای غیرواقعی تشخیص داد؛ موضوعی قابل بررسی است. به علاوه در کنار این امر، وجه دیگری وجود دارد که آن هم چگونگی افزایش فالور است. با نگاهی اجمالی به تعداد فالورهای برخی از سلبریتی‌ها و تعداد لایک و کامنت‌های آن‌ها برای هر پست تا حدودی می‌توان به واقعی و غیرواقعی بودن آن‌ها پی برد. به عنوان مثال هر پست منتشر شده توسط همایون شجریان با 850 هزار فالور به صورت میانگین 150 هزار لایک و 10 هزار کامنت دارد، در صورتی که هر پست منتشر شده امیر تتلو با چیزی بیش از 4 برابر فالور ، تنها 10 هزار لایک و 500 کامنت دارد. این ماجرا دقیقا رابطه مستقیمی با پایداری، غیرپایداری، فالورهای حقیقی و غیرحقیقی صفحات سلبریتی‌ها دارد که گاها بسیاری از این فالورها خریداری شده‌اند.

از زمانی که پیج‌های فروشی وارد فضای اینستاگرام شد و افزایش فالور به کمک ربات‌های اینترنتی جای خود را در این میان باز کرد تشخیص حقیقی بودن فالورها دشوار شد. بعد از این ماجرا فروش پیج‌ و یا افزایش دهنده فالور به عنوان یکی از مشاغل کاذب و البته پر درآمد رواج یافت.

مسئول سایت افزایش‌دهنده فالور: برای افزایش فالور نیازی به پسوردتان نداریم

سایت‌هایی برای تبلیغ این امر طراحی و به مخاطبان معرفی شدند اما برای اینکه از چگونگی عملکرد این سایت‌ها مطلع شویم با یکی از مسئولان آن‌ها تماس گرفتیم اما چون مطمئن بودیم اگر خود را خبرنگار معرفی کنیم، شخص مصاحبه نخواهد کرد خود را شاعری که قصد افزایش فالور دارد معرفی کردیم. این مسئول که البته نام خود را هم عنوان نکرد گفت: ما پیج آماده نمی‌فروشیم. کار ما این است که فالورهای پیج اصلی خودتان را افزایش دهیم.

وی در پاسخ به این سوال که آیا این فالورها حقیقی هستند عنوان کرد: افزایش فالور به دو دسته تقسیم می‌شود؛ یک دسته فالورهای خارجی و یک دسته فالورهای ایرانی هستند که البته پیج‌هایی که با نام خارجی صفحه شما را فالو می‌کنند فیک هستند و وجود خارجی ندارند؛ اما تعداد زیادی از پیج‌های ایرانی حقیقی هستند که البته برخی از آن‌ها در اینستاگرام فعالیت ندارند.

این شخص در خصوص اینکه افزایش فالور چه تاثیری در افزایش لایک‌ها دارد توضیح داد: لایک‌های شما افزایشی نخواهد داشت چرا که بسیاری از این فالورها حقیقی نیستند و اگر هم حقیقی باشند حضور فعال ندارند به همین دلیل یا لایک‌ها افزایش نمی‌یابند و یا اگر هم افزایش داشته باشند زیر 10 درصد است.

وی در خصوص قیمت افزایش‌دهنده‌های فالور توضیح داد: قیمت‌ها براساس تعداد متفاوت هستند و البته این تعداد با توجه به حقیقی بودن فالور و فیک بودن آن باز هم بیشتر می‌شود. به عنوان مثال برای 1000 فالور واقعی و ایرانی 230 هزار تومان باید بپردازید یا برای 100 فالور که همه آن‌ها فیک هستند 2 هزار تومان می‌پردازید.

وی افزود: برای افزایش فالور نیازی به پسوردتان نداریم و برای بالاترین میزان دو روز و برای پایین ترین میزان 15 دقیقه زمان نیازمندیم.

میلاد اسلام‌زاد: هنرمندان درجه چند به سمت فالورهای فیک می‌روند

فارغ از موضوع خرید فالور بحث تشخیص حقیقی از غیرحقیقی‌ بودن آن‌ها نیز یک مقوله جداگانه است. امری که تشخیص را سخت می‌کند و ممکن است در جذب مخاطب تزلزل ایجاد کند. بررسی مقیاس میان بازتاب فالور با تعداد آن‌ها یک موضوع کارشناسی است که در مورد آن با میلاد اسلام‌زاد به عنوان کارشناس رسانه‌های اجتماعی صحبت کردیم.

اسلام‌زاد در خصوص پارامترهای تشخیص این امر توضیح داد: با این‌که نمی‌توان حکم قطعی برای این موضوع صادر کرد اما با در نظر گرفتن چند پارامتر می‌توان تا حدودی پیج فیک را از حقیقی تشخیص داد. اولین پارامتر مقیاس تعداد فالور با الزام یا تعهد فالورها برای پست کردن مطالب است. در غیر این صورت نمی‌توان به خوبی تشخیص داد که مخاطبین واقعی چند درصد هستند. یعنی بین یک چهارم تا یک هفتم از فالورها باید در مقابل پست‌ها واکنش داشته باشند.

وی ادامه داد: پارامتر دوم بررسی کردن 100 الی 200 فالور آخر به صورت رندوم است. به این شکل که هر کدام از این پیج‌ها چقدر عنوان واقعی و چند پست دارند. پارامتر سوم؛ تشخیص عمری است که از هر پیج می‌گذرد که البته برای اینستاگرام نمی‌توان خیلی به این پارامتر تکیه کرد.

این کارشناس در پاسخ به این امر که چرا هنرمندان به سمت فالورهای غیرحقیقی متمایل شدند، بیان کرد: اگر بررسی کنید، می‌بینید هنرمندان درجه 2 و 3 به این اتفاق روی آوردند و سلبریتی‌های واقعی از این قاعده مستثنی هستند. اما برای همان هنرمندان درجه چند نیز می‌توان دو علت را در نظر گرفت؛ یکی بخش اقتصادی و دیگری بخش اجتماعی است که این افراد به هر دلیلی جایگاه هنری خود را در اجتماع از دست داده‌اند و حالا تلاش می‌کنند که خود را همچنان محبوب جلوه داده و بگویند مخاطبان زیادی دارند و هنوز تاثیرگذار هستند.

وی ادامه داد: مساله بعدی بخش مالی است که شخص یا یک برندی را تبلیغ می‌کند و یا سفیر آن است که هر چه فالورهای بیشتری داشته باشد قطعا میزان درآمد بیشتری هم دارد.

اسلام‌زاد با اشاره به اینکه میزان بالا بودن فالور با قفل بودن هر صفحه می‌تواند رابطه مستقیم داشته باشد، بیان کرد: اینکه چهره‌ها صفحه خود را قفل می‌کنند و تا آن‌ها را فالوو نکنید نمی‌توانید پست‌هایشان را ببینید بیشتر در صفحه‌های فارسی رواج دارد، من به شخصه صفحه‌های خارجی را ندیده‌ام که عمومی نباشند.

وی ادامه داد: مهمترین نکته در این امر این است که رسانه اجتماعی در کوتاه مدت شکل نمی‌گیرد و باید نگاه بلندمدت به آن داشت. اگر در کوتاه مدت تعداد فالور زیاد شود به همان میزان ریزش خواهد کرد.

این کارشناس رسانه‌های اجتماعی در پاسخ به اینکه میزان بالای پست چقدر می‌تواند فالور را در صفحه نگه دارد، اظهار داشت: بدیهی است که مخاطب دوست دارد در صفحه یک سلبریتی باقی بماند هر چه تعداد پست‌های منتشر شده در این صفحات بیشتر باشد میزان پایداری مخاطب هم بیشتر است چرا که مخاطب علاقه دارد در جریان زندگی روزمره سلبریتی خود باشد اما مثلا اگر صفحه گوگل در اینستاگرام پست‌های بیش از اندازه منتشر کند مخاطب خسته شده و این ماجرا را برنمی‌تابد.

وی افزود: البته ناگفته نماند که بسترهای اجرای نرم‌افزار این شبکه‌های اجتماعی در نمایش پست‌های آنلاین هوشمند شده‌اند و در آن‌ها اولویت نمایش تغییر می‌کند. به این معنا که اگر 100 فالور دارید و 10 تا از آن‌ها را بیشتر از بقیه دنبال می‌کنید، اینستاگرام به صورت هوشمند پست‌های این 10 اکانت را برای شما در اولویت بازدید قرار می‌دهد.

علی گرانمایه‌پور: با وجود فضای مجازی؛ کسی نیازی به رسانه ندارد!

به نظر می رسد که تعداد فالورهای بالا باعث شده که برخی از هنرمندان بی‌نیاز از رسانه شوند. امری که امروزه خود را در چهره توهین به اهالی رسانه و خبرنگاران خود را نشان داده است. سوال اینجاست که از چه زمانی پدیده‌های فضای مجازی همچون توئیتر، اینستاگرام و قبل از آن فیس‌بوک باعث شدند که سلبریتی‌ها به این فکر بیفتند که می‌توان با ایجاد یک صفحه شخصی، خود را از رسانه جدا کنند. این دیدگاه علاوه بر این که نقش رسانه‌ها را کم رنگ کرد، باعث شد که این حس به هنرمندان القا شود که به رسانه برای دیده شدن نیازی ندارند و این جسارت در آن‌ها شکل گرفت که به هر نوعی به اصحاب رسانه بی‌حرمتی کنند.

در این راستای این امر از علی گرانمایه‌پور؛ کارشناس رسانه سوال کردیم که از چه زمانی حرمت‌ها میان هنرمندان و چهره‌ها با اصحاب رسانه شکسته شد؟ این استاد دانشگاه در این باره گفت: از زمانی که روز به روز شبکه‌های مجازی در فضای اینترنت بیشتر شد و دسترسی به آن‌ها سهولت یافت این حرمت‌ها هم شکسته شد. اگر خاطرتان باشد تا زمان فیس‌بوک به دلیل فیلتر بودن آن و عدم دسترسی آسان به اینترنت (چرا که در آن زمان اینترنت به این راحتی روی گوشی‌های همراه مردم وجود نداشت) چهره‌ها و هنرمندان به رسانه نیاز داشتند اما با آسان شدن این راه ارتباطی مستقیم با مردم،‌ آن‌ها دیگر نیازی به رسانه احساس نمی‌کنند.

وی با اشاره به جامعیت علمى خبرنگاران گفت: البته خبرنگاران باید بدانند که شیوه‌های مختلفی برای پرسشگری و خبرگیری وجود دارد اما این واقعیت هم که با ظهور شبکه های مختلف اجتماعی هنرمندان و افراد نیازی به رسانه‌ها ندارند یک امر بدیهی شده است. هنرمندان، سیاسیون و چهره‌های شاخص دیگر نیازی ندارند که عده‌ای از خبرنگاران را دور هم جمع کنند، وقت بگذارند و نظرشان را راجع به موضوعی عنوان کنند. ظهور کانال‌های غیررسمی ارتباطی مثل شبکه‌های اجتماعی و صفحه‌ها، تلگرام، اینستاگرام و ... کم کم بر کانال‌های رسمی مثل روزنامه‌ها و خبرگزارى‌ها غلبه می‌کنند.

این کارشناس اضافه کرد: دلیل استقبال هنرمندان هم از این کانال‌های غیر رسمی عدم وجود سانسور در آنها است. خبرنگارها در فضاى مجازى نمى‌توانند با تیترهای مختلف روی یک موضوع مانور دهند. متاسفانه این واقعیت وجود دارد که با وجود شبکه‌های اجتماعى و فالورها که یا واقعی و یا غیر واقعی هستند، هنرمندان دیگر نیازی به رسانه‌ها ندارند و یا رسانه برایشان مهم نیست.

این مدرس علوم ارتباطات با تاکید بر این امر که فضای رسانه‌ای دنیا در حال تغییر است، بیان کرد: فضاى رسانه‌اى دنیا به سمت مجازى بودن مى‌رود. به عنوان مثال دونالد ترامپ به جای ارسال یک نامه رسمی برای اطلاع اقداماتش، در توییتر پست می‌گذارد و اهدافش را بیان می‌کند. کم کم رسانه‌های غیررسمی به دلیل اینکه سانسورپذیر نیستند و مى‌توانند پیام را سریع‌تر ارسال کنند جای خود را به رسانه‌های دیگر می‌دهند.