شعله‌هایی بر سر ثروت ملی

به گزارش خبرنگار اقتصادی آنا، عسلویه که روزگاری روستایی کوچک ومحصور بین دریا و کوه بود امروز به واسطه میدان مشترک پارس جنوبی نام پایتخت انرژی ایران را به دوش می‌کشد. در حال حاضر اما ورود به پایتخت انرژی ایران را نه آبی نیلگون خلیج فارس و نه کوه‌های سفید رنگ عسلویه بلکه مشعل‌های کوچک و بزرگی اعلام می‌کنند که از دل کوه سر برآورده‌اند.

در نگاه اول مشعل‌های روشن یا همان فلرها نوید این را می‌دهند که کار در این نقطه از کشور در جریان است و گاز دریا به خشکی می‌رسد اما با نزدیک‌شدن به تاسیسات، آلودگی هوا خودنمایی می‌کند.

گازسوزی در فلرها سالانه حجم بزرگی از گازهای گلخانه‌ای و در راس همه آنها دی اکسید کربن را در هوا پخش می‌کند. از سوی دیگر از آنجا که گاز پارس جنوبی از نوع گاز ترش است،‌ دی اکسید گوگرد نیز از آلودگی‌هایی است که در این منطقه به وفور یافت می‌شود.

حجم زیاد انتشار این گازها، ‌لزوم توجه به توقف گازسوزی در تمام مناطق نفتی و گازی و بویژه عسلویه را بیش از پیش می‌کند.

همین امر سبب شد تا هفته گذشته قراردادی بین ایران و یک شرکت فرانسوی برای خاموشی فلرهای این منطقه به امضا برسد.

قرارداد پروژه بازیافت و مصرف گاز مشعل پالایشگاه دوم پارس جنوبی (فازهای ٢ و ٣)، با رویکرد صیانت از محیط زیست بین شرکت ملی نفت ایران و کنسرسیومی متشکل از شرکت SOFREGAZ فرانسه و شرکت صنعت سازه ثمین امضا شد.

بر اساس این قرارداد از هدررفت ثروت ملی با بازیافت روزانه حدود نیم میلیون متر مکعب گاز مشعل و انتشار مقادیر زیادی گاز دی‎اکسیدکربن جلوگیری خواهد شد.

البته نکته مهم آن است که تجربه بدست آمده از این قرارداد قابلیت تعمیم و استفاده در دیگر فازهای پارس جنوبی را نیز دارد که به تزریق گاز مشعل به مخازن نفت و گاز برای افزایش برداشت و حفاظت از محیط‌زیست و بهبود نسبی کیفیت هوا به منظور پیشگیری و تامین شرایط سلامت مردم و کارکنان شاغل در منطقه منجر خواهد شد.

محمد مشکین فام ،‌مدیرعامل شرکت نفت و گاز پارس، در مراسم امضای این قرارداد گفت: کاهش آلاینده‌های صنعتی یکی از مواردی است که در بیشتر اسناد بالادستی صنعت نفت به آن اشاره شده و از دغدغه‌های جدی مسئولان نظام است.

مدیرعامل شرکت نفت و گاز پارس ابراز امیدواری کرد که این قرارداد آغازی برای دیگر پالایشگاه‌های پارس جنوبی باشد و در همه پالایشگاه‌های ۱۳ گانه پارس جنوبی طرح جلوگیری از سوزاندن گازهای مشعل اجرا شود.

مشکین فام، جلوگیری از سوزاندن گازهای مشعل را از ۲ منظر قابل اهمیت دانست و تصریح کرد: رفع آلاینده‌هایی که با سلامت مردم منطقه و کارکنان شاغل صنعت نفت ارتباط دارد و همچنین انجام تکالیف جهانی ایران در زمینه محیط زیست و کاهش آلاینده‌های زیست محیطی از مهمترین اولویت های این پروژه به شمار می‌رود.

هرچند که هنوز فلر در پارس جنوبی به صفر نرسیده است اما سوزاندن گازهای مشعل در پنج پالایشگاه نخست پارس جنوبی از ۱۷,۶ میلیون مترمکعب در هفته که در طراحی دیده شده بود به ۶ میلیون مترمکعب در هفته رسیده است.

از سوی دیگر، پروژه کاهش نیم واحد درصد هدر رفت گاز طبیعی از گاز فراورش شده از جمله سیاست‎های ابلاغی اسحاق جهانگیری، معاون اول رئیس جمهوری در قالب تکالیف اقتصاد مقاومتی است.

بر همین اساس پیش از این نیز در ایران پروژه‌های مشابهی در مناطق نفتخیز جنوب به انجام رسیده است که مهمترین آن را می‌توان اجرای طرح آماک دانست. بر اساس آن با جمع‌آوری گازهای همراه میدان‌های آب‌تیمور، منصوری، ‌مارون، اهواز و کوپال موسوم به «آماک» از سوزانده‌ شدن 82میلیون مترمکعب گاز ترش همراه نفت لایه بنگستان مخازن نفت میدان‌های یاد شده جلوگیری می‌شود و به این ‌ترتیب شاهد کاهش روزانه 18هزار تن مواد آلاینده در منطقه هستیم.

همچنین در فاز دو این طرح،‌ جلوگیری از سوزانده‌شدن گازهای ترش در محدوده شهرهای اهواز، رامهرمز، شادگان و جلوگیری از انتشار مواد آلاینده اسیدی در این مناطق و کاهش گازهای گلخانه‌ای، در دستور کار قرار گرفت که با اجرای آن از انتشار ۱۸ میلیون فوت مکعب در روز گازهای اسیدی جلوگیری می‌شود.

علاوه بر ایجاد ارزش‌افزوده برای کشوراز محل جمع آوری گاز های همراه،‌ همچنین انجام این سلسله فعالیت‌ها به کاهش چشمگیر آلودگی‌های زیست محیطی در کشور و انجام تعهدات ایران به قراردادهای جهانی مانند توافقنامه زیست‌محیطی پاریس کمک خواهد کرد.

بر اساس توافقنامه پاریس،‌ باید تلاش شود تا دمای کره زمین تا پایان قرن به جای دو درجه ،1.5 درجه سانتیگراد افزایش پیدا کند و در این راه کشورهای مختلف تعهدات گوناگونی دارند.

در حالی که انتظار می‌رفت تنها کشورهای توسعه یافته، میزان آلایندگی خود را به گونه ای چشمگیر کاهش دهند، کشورهای در حال توسعه نیز تشویق شده‌اند تا متناسب با افزایش توانمندی‌هایشان، به تدریج برای کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای اقدام کنند.

ایران نیز الزام شده که برای افزایش تاب‌آوری از طریق بانک‌های چند جانبه مثل بانک جهانی، بانک‌های چند جانبه آسیایی، بانک توسعه اسلامی و از طریق همکاری‌های دوجانبه، زمینه انتقال فناوری را در عرصه سازگاری و در عرصه کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای اقدام کنند.

ایران با توجه به بخش‌های مختلف اقتصادی می‌تواند چهار درصد، کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای داشته باشند و در صورتی‌ که منابع مالی، انسانی و تکنولوژیکی بسیاری پس از برطرف شدن کامل تحریم‌ها جذب کند می‌تواند هشت درصد دیگر نیز انتشار گازهای گلخانه‌ای را کمتر کند.

از آنجا که بیشترین انتشار گازهای گلخانه ای در ایران به واسطه فعالیت‌های نفتی انجام می‌شود، ‌بنابراین انجام کارهایی مانند جمع‌آوری گازهای همراه و خاموشی فلرها در عسلویه می‌تواند گام موثری در این مورد باشد.