همه تخم مرغ‌های ترامپ در سبد محمد بن سلمان

به گزارش گروه بین الملل خبرگزاری آنا، سایت سی. ان. ان در گزارشی نوشته است که دونالد ترامپ با چراغ سبز نشان دادن به محمد بن سلمان ولیعهد عربستان برای انجام هر اقدامی در سطح داخلی و خارجی، امنیت و ثبات کل منطقه خاورمیانه و منافع ایالات متحده را به خطر انداخته است.

یک اصل مهم در دیپلماسی وجود دارد: دوستان خود را عاقلانه انتخاب کنید. عملکرد دونالد ترامپ نشان داده است که او به این اصل باور ندارد. به ویژه ترامپ در منطقه حساس خاورمیانه، دوستان خود را عاقلانه انتخاب نکرده است.

اکنون ایران و عربستان سعودی در آستانه یک تقابل مستقیم برای تسلط کامل بر خاورمیانه هستند اما ایالات متحده، کاملا جانب عربستان را گرفته است. این انتخاب، ایالات متحده را به هدفی دقیق برای ایران تبدیل می‌کند و خطری قریب الوقوع برای واشنگتن پدید می‌آورد.

در یمن طرفداران ایران و عربستان سعودی راه جنگ را انتخاب کرده‌اند. در اثر جنگ یمن و اقدام‌های عربستان و متحدان عربش، اکنون بخش قابل توجهی از جمعیت 28 میلیونی یمن، در معرض بیماری، قحطی و مرگ قرار گرفته‌اند.

در قطر، تلاش‌های مقام‌های این کشور کوچک عربی که می‌کوشند خود را از تقابل‌های ایران و عربستان سعودی دور نگاه دارند، از دید حاکمان عربستان سعودی، طرفداری از ایران و سیاست‌های منطقه‌ای این کشور، تعبیر شده است.

نتیجه این امر، محاصره طولانی مدت قطر و قطع روابط شماری از کشورهای عربی با دوحه بوده است. عربستان سعودی با کمک هم پیمانان عربش و با بهره‌گیری از سیاست چماق در برابر قطر، می کوشد این کشور را به تسلیم در برابر خواست های خود وادارد.

به تازگی سعودی‌ها کوشیده‌اند قدرت و نفوذ خود را به لبنان، یکی از آخرین دموکراسی‌های پایدار در کل منطقه، گسترش دهند. سیاست این کشور کوچک 6 میلیونی به طور تاریخی متاثر از سوریه و اسرائیل بوده است.

کشمکش‌های ایران و عربستان به لبنان هم کشیده شده است و این کشور می‌کوشد خود را از تقابل‌های دو رقیب منطقه‌ای دور نگاه دارد. حاکمان ریاض، سعد حریری نخست وزیر لبنان را زمانی که به عربستان سفر کرده بود، مجبور کردند در یک برنامه زنده تلویزیونی، استعفای خود را اعلام کند.

سعد حریری پس از رهایی از چنگال سعودی‌ها - البته پس از فشارهای وارده به ریاض از سوی آمریکا و فرانسه - و بازگشت به بیروت، استعفای خود را به حالت تعلیق در آورد. از آن زمان به بعد، خاورمیانه بی‌ثبات تر از قبل شده است.

طی سال‌های اخیر قدرت و نفوذ منطقه‌ای ایران رو به افزایش بوده و ایران سایه خود را بر بغداد، بیروت، دمشق و حتی فراتر از آن، انداخته است. ایران در حال تبدیل شدن به نیرویی موثر در خاورمیانه و بیرون از این منطقه است.

چندی پیش، دریادار حسین خانزادی فرمانده نیروی دریایی ایران گفت: «یک ناوگان از کشتی‌های جنگی ایران در آینده‌ای نزدیک به یکی از کشورهای دوست در آمریکای جنوبی و خلیج مکزیک، اعزام خواهد شد.»

به نظر می‌رسد این کشور ونزوئلا باشد که طی سال‌های اخیر، روابطش با آمریکا بدتر شده اما با ایران بهتر شده است. بی تردید گفته‌های فرمانده نیروی دریایی ایران، پیامی برای دونالد ترامپ رئیس جمهوری آمریکاست.

در عین حال، سعودی‌ها نیز در منطقه از جایگاه قدرت رفتار می‌کنند. حمایت‌های دونالد ترامپ هم بر اعتماد به نفس آنها افزوده است. دونالد ترامپ در نخستین سفر رسمی خارجی خود در ماه می سال جاری، به عربستان سعودی رفت. ترامپ با ایستادن در کنار حاکمان ریاض در محیط آشوب‌زده خاورمیانه، احتیاط را به طور کامل کنار گذاشت.

جارد کوشنر داماد دونالد ترامپ هم تا کنون چند بار به عربستان سعودی سفر کرده و با محمد بن سلمان و دیگر مقام‌های این کشور در زمینه مسائل منطقه‌ای گفتگو کرده است. کوشنر در ماه اکتبر هم به طور ناگهانی به ریاض پرواز کرد و با محمد بن سلمان ولیعهد عربستان شام خورد و تا دیر وقت با او گفتگو کرد.

چند روز بعد، محمد بن سلمان دستور بازداشت 11 شاهزاده و عده‌ای از تاجران بزرگ را به اتهام فساد و دست داشتن در زد و بندهای اقتصادی غیر قانونی، صادر کرد. بازی قدرت محمد بن سلمان و بازداشت این افراد با هیچ واکنشی از سوی واشنگتن روبرو نشد. چند ساعت پس از این بازداشت‌ها، ملک سلمان و دونالد ترامپ تلفنی با یکدیگر صحبت کردند.

روی هم رفته، دولت ترامپ در حال پیش بردن بازی خطرناکی است. به زودی عربستان سعودی، یک پادشاه جوان، بی‌تجربه و بسیار دمدمی مزاج خواهد داشت. محمد بن سلمان تنها به دنبال منافع خود و شماری از اعضای خانواده‌اش در میان خاندان بزرگ سعودی است. او همچنین در پی اجرای یک برنامه بسیار جاه‌طلبانه در منطقه حساس و خطرناک خاورمیانه است.

در حال حاضر ایران در چهار پایتخت عربی یعنی: دمشق، بغداد، بیروت و صنعا نقش مهمی بازی می کند. ترکیه هم برای مقابله با تحرکات کردها در کشور خود و دیگر کشورهای منطقه مانند عراق و سوریه، بیش از پیش به تهران روی آورده است. از سوی دیگر، تنش میان دونالد ترامپ و رجب طیب اردوغان بالا گرفته است.

از سوی دیگر، روسیه به نفع بشار اسد رئیس جمهور سوریه در بحران این کشور وارد عمل شده و در کنار ایران قرار گرفته است. این بدان معناست که اگر غربی‌ها بخواهند در امور داخلی سوریه مداخله کنند، باید از روسیه اجازه بگیرند.

سایه ولادیمیر پوتین بر گفتگوهای صلح میان دمشق و مخالفان سوری هم خواهد افتاد و این امر موجب می‌شود نمایندگان دولت سوریه در گفتگوها دست بالا را داشته باشند. قدرت نظامی روسیه، ضامن برقراری صلح در سوریه خواهد بود.

با همه اینها، عربستان سعودی در حال پیشبرد برنامه‌های خود در منطقه است. آمریکا اولویت‌های خود را در منطقه به درستی مشخص نکرده و هیچ فشاری به ریاض برای تغییر برنامه‌های بلندپروازانه اش وارد نمی آورد. از این‌رو، اولویت‌های عربستان سعودی به ناچار به اولویت‌های آمریکا تبدیل خواهد شد.

به نظر می‌رسد یکی از برنامه‌های اصلی عربستان سعودی، سرکوب مخالفان در درون و بیرون از مرزهای کشور باشد. در دوره ملک سلمان و محمد بن سلمان، سرکوب‌های داخلی و خارجی، افزایش چشمگیری پیدا کرده است.

محمد بن سلمان اقدام‌های بالقوه خطرناکی را در سطح منطقه انجام داده یا در حال انجام آنهاست. با وجود این، او هنوز دستاوردی نداشته و مشخص نیست در آینده هم کدام یک از اقدام‌های خطرناک و بحث برانگیزش به نتیجه برسند. با توجه به این مسائل، ممکن است آمریکا روی اسب اشتباه در یکی از خطرناک‌ترین و ناامن‌ترین مناطق جهان، شرط بندی کرده باشد.

دونالد ترامپ موافقت کرده است طی چند سال آینده بیش از 350 میلیارد دلار سلاح به عربستان سعودی بفروشد. این سلاح‌ها علیه چه کشورهایی استفاده خواهد شد؟ آیا این سلاح‌ها به برقراری صلح در خاورمیانه کمکی می‌کند؟ ایالات متحده ممکن است به زودی پاسخ این پرسش‌ها را در عمل ببیند.