شناخت بهتر از شکل‌گیری ستارگان با کمک تلسکوپ هوایی

به گزارش گروه علم و فناوری خبرگزاری آنا از رویترز، اندازه‌گیری‌های رصدخانه سوفیا موید اهمیت میدان‌های مغناطیسی در تشکیل ستارگان است. اخترشناسان از ابزارهای سوفیا برای مطالعه یکی از نزدیک‌ترین نقاط محل تولد ستارگان به ما به نام «رو آفیوشی ای» در کهکشان راه شیری استفاده کردند.

آنها جزئیات این کشف را اخیرا در ۲۳۱‌امین نشست انجمن نجوم آمریکا اعلام کردند.

فابیو سانتوس، از دانشگاه نورت وسترن در ایلینوی، گفت: «درک چگونگی شکل گیری ستارگان و سیارات یکی از بزرگ‌ترین چالش‌های علم نجوم در دوران معاصر است».

ما می‌دانیم که ستارگان و سیارات در سحابی‌های عظیم که در صفحه کهشکان راه شیری وجود دارد تشکیل می‌شوند.

تصور دانشمندان این است که این سحابی‌ها زیر فشار جاذبه خود جمع و بیش از پیش فشرده می‌شوند، بعد به صورت توده‌های جداگانه در می‌آیند.

در داخل همین هسته‌های فشرده گاز و غبار است که ستاره‌ها متولد می‌شوند. اما دکتر سانتوس گفت درک جزئیات این فرآیند مشکل است چون بسیار پیچیده است.

تلسکوپ سوفیا بر نقطه‌ای متمرکز شده که صدها ستاره تازه در آن شکل می‌گیرد. بسیاری از این‌ها احتمالا تبدیل به ستاره‌هایی مثل خورشید با منظومه‌ای از سیارات خواهند شد.

برای این رصد از ابزار HEWC+ استفاده شده که در برابر طیف شدیدا فروسرخ حساس است. داده‌های تلسکوپ به محققان امکان داد دریابند که ذرات غبار در این سحابی شکل میدان‌های مغناطیسی را به خود می‌گیرند.

به علاوه آن‌ها متوجه شدند که تغییرات در نحوه حالت‌گیری غبار در طول خطوط مغناطیسی ارتباط نزدیکی به تغییرات در چگالی سحابی دارد. این اولین اندازه‌گیری از این نوع است و سوفیا با تجهیزات ویژه در موقعیت منحصر به‌فردی برای این نوع رصد قرار دارد.

به گفته محققان این کشف موید نظریه‌ای به نام RAT یا Radiative Alignment Torque است که از قبل پیشنهاد شده بود.

به گفته دکتر سانتوس، انتظار می‌رود که ذرات غبار در حاشیه سحابی پرتو بیشتری دریافت کنند و بهتر در طول خطوط مغناسی ردیف شوند درحالی که در نقاط متراکم تر داخل سحابی پرتوها کمتر است برای همین ذرات هم خیلی خوب ردیف نمی شوند.

تلسکوپ در هواپیمای ۷۴۷ نصب شده تا از فراز بخش غلیظ جو ستارگان را رصد کند

اما این چه ربطی به شکل گیری ستارگان و سیارات دارد؟

دکتر سانتوس توضیح داد که قوه گرانش سحابی به خودی خود برای تشکیل آن‌ها کافی نیست و اینجاست که میدان مغناطیسی نقش نیرویی را بازی می‌کند که مواد سحابی را کنار هم نگه می‌دارد.

تلسکوپ سوفیا که پروژه مشترک آمریکا و آلمان است در یک بوئینگ ۷۴۷ اس پی مستقر است. وقتی هواپیما در ارتفاع ۱۲ کیلومتری پرواز می‌کند دریچه‌ای باز می‌شود و تلسکوپ که قطر آن 2/5 است به آسمان خیره می‌شود.

به این ترتیب تلسکوپ بالاتر از بخش اعظم بخار آب موجود در جو زمین قرار می‌گیرد؛ رطوبتی که می‌تواند امواج فروسرخ را جذب کند و مانع رسیدن آن به زمین شود.