نظام پارلمانی شخص‌محوری را به حاشیه می‌برد

به گزارش گروه دانشگاه خبرگزاری آنا، محمدسعید احدیان در این نشست درباره مزیت‌های نظام پارلمانی اظهار کرد: اعتقاد دارم نظام پارلمانی در درازمدت و با رعایت الزاماتی می‌تواند مناسب باشد، کاهش اختلافات میان قوای مختلف، پاسخگویی و مسئولیت‌پذیری به عنوان مهمترین رکن حکمرانی خوب‌، کاهش قانون‌گریزی که همه دولت‌ها کم و بیش دچارش بوده‌اند از محاسن نظام پارلمانی است.

وی افزود: همچنین با نظام پارلمانی می‌توان امیدوار بود که نگاه‌های سیاسی در تصمیم گیری‌های کلان و خط مشی‌ها نیز کاهش یابد، چرا که می‌بینیم امروز این اختلافات سیاسی به تصمیم‌گیری‌های‌ کلان کشور لطمه جدی وارد کرده است، ضمن اینکه به دلیل کوتاه‌بودن دوره‌های سیاست در ایران، مرجعیت‌ها و جمع‌بندی‌های روشنی از عرصه‌های سیاسی اقتصادی و فرهنگی و ... نداریم و شاهد تغییر سیاست‌ها همزمان با تغییر دولت‌ها هستیم.

وی در ادامه مهمترین مشکل ساختاری کشور ما را شخص محوری عنوان کرد و گفت: نظام پارلمانی کمک زیادی خواهد کرد تا شخص‌محوری به حاشیه برود.

بدون حزب قوی نظام پارلمانی تنها یک اسم است

احدیان در ادامه تصریح کرد : شرط اصلی استفاده از این محاسن آن است که یک نظام حزبی قوی و واقعی در کشور ایجاد شود زیرا بدون تحزب، نظام پارلمانی یک اسم است که مشکلات زیادی را به همراه خواهد داشت .

این فعال سیاسی در بخش دیگری از سخنانش با بیان اینکه در علم سیاست امروز کارگزار و ساختار با یکدیگر مورد توجه قرار می‌گیرند، بیان کرد‌: تجربه دولت‌ها و مجالس گذشته جمهوری اسلامی نشان داده است که باید به این موضوع به صورت جدی فکر کنیم. چه بسا بخش مهمی از مشکلات ناشی از ساختارهایی است که نیاز به اصلاح دارند .

احدیان اضافه کرد: اگرچه حزب در نظام‌های پارلمانی و ریاستی مهم است، اما در نظام پارلمانی اصولا دولت بر مبنای حزب شکل می‌گیرد و نظام بدون حزب امکان‌پذیر نیست چون احزاب هستند که باید با ائتلاف یا به تنهایی دولت را تشکیل دهند.

مدیر مسئول روزنامه خراسان در ادامه با اشاره به معایب نظام پارلمانی، اظهار کرد: نمایندگان فعلی مجلس که انتخاب می‌کنیم و حزب در آن پررنگ نیست، واقعا ظرفیت آن را ندارند که در راس امور قرار بگیرند و در واقع اکنون نظام پارلمانی ما در برخی جهات در راس امور است و در برخی جاها ضعف دارد، ولی این فکر وجود دارد که اگر ساختار کشور را دست این نمایندگان دهیم، معلوم نیست چه اتفاقی برای کشور رخ دهد، از جمله تقویت مسائل محلی در مجلس ما پررنگ‌تر می‌شود که می‌تواند لطمه جدی به منافع ملی بزند.

وی تقویت تصمیمات متاثر از جو زدگی‌ها یا همان آنارشی سازمان‌دهی شده را از دیگر معایب این نظام برشمرد و گفت: در حالی که ما با نظام پارلمانی باید به نظام تکثر حزبی برسیم، در عوض به چالش‌های جدی می‌رسیم که برای کشور ما بحران‌زاست. فرض کنید چند حزب جدی داشته باشیم که ممکن است مدت‌ها دعوا کنند که رئیس دولت چه کسی باشد، همچنین کاهش شور انتخاباتی و احساس مشارکت مردم در تعیین سرنوشت خود و کاهش نظارت قوا بر یکدیگر از جمله دیگر معایب احتمالی است.

اصلاحات قانون اساسی از الزامات نظام پارلمانی است

احدیان در ادامه بیان کرد: نظام پارلمانی مفید و با معایب کمتر دو الزام دارد؛ اول اینکه تحزب به معنای واقعی شکل بگیرد و دوم اینکه اصلاح در قانون اساسی برای حل مسائل قانونی صورت بگیرد. در واقع ابتدا باید به صورت علمی بررسی کنیم که چه نوع تحزبی می‌خواهیم یا برای ایران مفید است و اینکه از نظر اسلامی حزب چیست؟

مدیر مسئول روزنامه خراسان با بیان اینکه در یک فرایند منطقی بهتر این است که به سمت یک نظام پارلمانی پیش برویم، اظهار کرد: البته معتقد نیستم که می‌شود اکنون آن را اجرایی کرد، چراکه زمینه و ظرفیت آن، که حزب واقعی است، ایجاد نشده و صحبت کردن در مورد تغییر قانون اساسی نیز در شرایط فعلی شدنی و مصلحت نیست، اما می‌توان اقداماتی صورت داد تا در آن جهت حرکت کنیم.

وی ادامه داد: بحث‌های علمی برای نظام آینده و تغییرات آن در تعامل و زیر نظر بخش‌هایی از ساختار قدرت باید به صورت جدی شروع شود و پس از این بحث‌ها تصمیمات اصلاحی انجام بگیرد. معتقدم با همین ساختار و اختیارات قانون اساسی می‌شود اصلاحاتی انجام داد و دو پیشنهاد مشخص این است که ابتدا انتخابات ریاست جمهوری و مجلس را به صورت همزمان برگزار کنیم تا از طرفی کشور به خاطر انتخابات‌های متعدد از فعالیت بازنماند و از طرف دیگر این امکان وجود دارد که مردم رئیس‌جمهور و رئیس مجلس را هم راستا انتخاب کنند و چالش‌ها کاهش یابد و جریان‌های سیاسی نیز برای تقویت نقش خود در پارلمان به سمت احزاب قوی و جدی بروند.

احدیان در پایان گفت: می‌توان با تقویت جایگاه مجمع تشخیص مصلحت نظام و تغییر اعضا و دادن ماموریت‌های بیشتر به مجمع، کاری کنیم تا از یک حل کننده صرف مشکلات بین مجلس و شورای نگهبان و یک نظارت کلی بتواند لنگرگاهی برای تصمیمات مجلس و دولت شود، که هم مشکلات کنونی را کم می‌کند و هم اگر به سمت نظام پارلمانی رفتیم بتواند معایب آن نظام را کاهش دهد.