نحوه شکل‌گیری طرح تحول و نوآوری در آموزش علوم پزشکی

دکتر عطاالله پورعباسی در گفت‌وگو با خبرنگار گروه دانشگاه خبرگزاری آنا درباره الگوهای تحول در آموزش عالی علوم پزشکی گفت: در بسیاری از کشورها برنامه‌های آینده‌نگارانه در حوزه آموزش در علوم پزشکی تعریف شده است، مثلا از قرن گذشته از 1990 تاکنون اسنادی را می‌توان پیدا کرد که برنامه‌ریزی‌های مبتنی‌ بر آینده در حوزه آموزش پزشکی را تدوین کرده‌اند، بعضی‌ها برنامه‌های دانشگاهی بود که یک دانشگاهی برای خودش برنامه‌ای را تدوین کرده است، برخی‌ هم سندهای ملی‌ هستند، در هر صورت دنیا تجربه خوبی در این زمینه دارد.

وی افزود: ما در حوزه برنامه‌های آینده‌نگارانه تجربه زیادی نداشتیم، آنچه که در برنامه‌های بالادستی دیده شده است برنامه جامع علمی کشور است که البته تجربه موفقی هم دارد. در ادامه نقشه جامع علمی کشور نقشه جامع نظام سلامت نیز حدود سال 90 تدوین شد، آن موقع از گروه بزرگی از اساتید دانشگاه‌ها برای تدوین این برنامه استفاده شد و انصافا نقشه‌ای بود که بسیاری از نیازهایی آینده کشور را هم رصد می‌کرد، هر چند که ممکن بود بعضی از اهداف زودتر از آن چشم‌اندازی که ترسیم شده بود محقق شود ولی در هر صورت نگاه آن موقع، نگاه‌ آینده‌نگارانه محسوب می‌شد.

دبیر ستاد تحول و نوآوری در آموزش عالی علوم پزشکی ادامه داد: از طرف دیگر ما خیلی نمی‌توانیم اسناد آینده‌نگارانه کشورهای دیگر را تجربه کنیم چراکه مسائل ما با کشورهای دیگر فرق دارد. اقتضائات بومی ما یک چیز است اقتضائات بومی آنها چیز دیگر. نظام بهداشت و درمان‌ ما با خیلی از کشورها متفاوت است، ما یک نظام ادغام‌ یافته‌ای داریم که باید به گونه‌ای متفاوت از کشورهای دیگر عمل کنیم.

پورعباسی گفت: در کلیات و سیاست‌های کلان با بسیاری از کشورها مشترک هستیم چراکه در همه اسناد آینده‌‌نگارانه آموزش پزشکی چند اصل مشترک وجود دارد، مثلا بحث نگاه یکپارچه به سلامت یعنی اینکه بتوانیم از بستر خدمات سلامت برای آموزش استفاده کنیم، در بسیاری جاها مشترک است. همچنین ورود زودهنگام به عرصه خدمات از طریق آموزش و بین‌المللی‌سازی آموزش پزشکی نیز از اصول مشترک کشورهاست. از این اسناد می‌توان استفاده کرد ولی در جزئیات باید به گونه‌ای دیگر عمل کرد.

وی افزود: همه تجربیات وقتی با هم جمع شد و به نوعی تجربیات خارج از کشور هم به آن اضافه شد، مجموعه آن همین برنامه تحول و نوآوری در آموزش علوم پزشکی شد. خوشبختانه چند اتفاق هم‌زمان هم افتاد و باعث شد که این برنامه‌ها به نوعی به ثمر بنشیند، یکی اینکه تدوین این برنامه با تدوین سند آمایش سرزمینی در آموزش علوم پزشکی همزمان شد، آمایش سرزمینی بستر خیلی خوبی برای تحقق این برنامه‌ها شد.

دبیر ستاد تحول و نوآوری در آموزش عالی علوم پزشکی گفت: موضوع دیگری که ما در تدوین برنامه تحول و نوآوری در آموزش پزشکی مد‌نظر قرار دادیم این بود که همه ذینفعان را مشارکت دادیم که می‌توان از جمله به دانشگاه‌ها، انجمن‌های پزشکی، بوردهای تخصصی و فرهنگستان علوم پزشکی اشاره کرد.

پورعباسی اضافه کرد: برای اولین بار این سند 14 بار بازنگری شد، هیچ سندی در وزارت بهداشت این طور نبود که بازخورد بگیرد و اصلاح شود، اما درباره این سند این اتفاق افتاد. به خاطر مشارکت همه ذیفنعان برای اجرای آن همگی متعهد بودند. برای رسیدن به اهداف این برنامه 270 اقدام برای مجموعه دانشگاه‌های علوم‌ پزشکی و هزار و 300 اقدام برای مناطق آمایشی تعریف شد.

دبیر ستاد تحول و نوآوری در آموزش عالی علوم پزشکی تاکید کرد: این طرح از ابتدای دولت یازدهم آغاز شد و تاکنون هم ادامه دارد و باید به‌زودی منتظر فارغ‌التحصیلان این طرح از دانشگاه‌های علوم پزشکی باشیم. این فارغ‌التحصیلان نمونه‌های بارز و عملیاتی همه جانبه طرح تحول و نوآوری در آموزش علوم پزشکی هستند، ارزیابی‌های ما نشان می‌دهد که این فارغ‌التحصیلان از کیفیت بالایی برخوردارند و مهارت‌های زیادی را فراگرفته‌اند و اگر بتوانند از معلومات خود به نحو مطلوبی استفاده کنند می‌توانند تحولات بزرگی در حوزه علوم پزشکی ایجاد کنند.