در گفتوگوی تفصیلی با آنا تشریح شد؛
آنا بررسی می‌کند؛
حذف «پیک نوروزی»؛ رفع تکلیف یا تکلیف نوروزی؟
«۷.۵ میلیون دانش آموز، ۷.۵ میلیون کتاب و ۷.۵ میلیون داستان نویسی» این شعاری است که امسال برای تکالیف نوروزی دانش‌آموزان دوره ابتدایی به جای پیک نوروزی تعریف شده است.
گروه اجتماعی خبرگزاری آنا- سارا امیری؛ تعطیلات نوروز فرصتی مناسب برای یادگیری مهارت‌های زندگی، تقویت فعالیت‌های آموزشی و پرورشی، پرورش برون‌دادها، شناسایی استعدادها و ... است اما متاسفانه طی سال‌های گذشته این فرصت، با تحمیل تکالیف نوروزی و ارائه پیک‌های شادی که هیچ گونه محتوای علمی و آموزشی نداشت از بین می‌رفت. «پیک شادی» یا «پیک نوروزی» که در بین دانش‌آموزان به «پیک غم» یا «پیک عذاب» شهرت داشت نه تنها محتوای آموزشی لازم را نداشت بلکه موجب افزایش دغدغه و استرس دانش‌آموزان نیز می‌شد به گونه‌ای آنها تمام طول تعطیلات دغدغه انجام آن را داشتند.
امسال با تغییر رویکرد آموزش‌و‌پرورش، توجه به کودکان و احیای شادابی و نشاط در بین آنها مورد توجه قرار گرفته است به گونه‌ای که نوروز امسال «پیک نوروزی» یا «پیک شادی» با شعار احیای دوران کودکی، بازگرداندن شادابی و نشاط به کودکان و آشتی آنها با کتاب حذف و «داستان نویسی» و «داستان خوانی» جایگزین آن شده است.
احیای دوران کودکی با داستان خوانی
رضوان حکیم‌زاده، معاون آموزش ابتدایی وزارت آموزش‌و‌پرورش در گفت‌و‌گو با خبرنگار آنا در این خصوص می‌گوید: نتایج بررسی‌های انجام شده نشان می‌دهد «پیک‌های نوروزی» تاثیری در تثبیت یادگیری دانش‌آموزان نداشت بر همین اساس تصمیم گرفته شده به جای اعمال تکالیف بی‌تاثیر دوران کودکی را در دانش‌آموزان دوره ابتدایی احیا کنیم بر همین اساس قرار شد نوروز امسال دانش‌آموزان خواندن، روایت کردن و نوشتن داستان را به عنوان تکلیف انتخاب و آن را انجام دهند.
وی می‌افزاید: علاوه بر این دانش‌آموزان می‌توانند داستان‌هایی را از پدر و مادربزرگ‌های خود بیاموزند و آن را خلاصه‌نویسی کنند یا گزارشی از سفرهای نوروزی خود تهیه کنند. انتخاب هر یک از برنامه‌ها به انتخاب خود دانش‌آموزان خواهد بود بدین صورت که هر فرد بر اساس برنامه‌های نوروزی خانواده، توانایی‌های شخصی و ... برنامه‌ای را برای نوروز خود انتخاب می‌کنند.
حکیم‌زاده معتقد است، این نوع از تکالیف موجب تقویت مهارت‌های دانش‌آموزان و آشتی آنها با کتابخوانی می‌شود علاوه بر این چون دانش‌آموزان هنگام تهیه گزارش باید تاریخ، نام مکان، زمان و سایر اطلاعات را قید کنند، مهارت مقاله‌نویسی نیز در آنها بهبود می‌یابد.
حذف پیک‌های نوروزی موافقان و مخالفان بسیاری داشت به گونه‌ای که برخی معتقدند به دلیل اینکه دانش‌آموزان در ایام سال تحصیلی به دلایل مختلف مانند برودت هوا، آلودگی هوا و ... تعطیل هستند باید از ایام نوروز جهت رفع عقب افتادگی‌ها و آمادگی آنها برای امتحانات خرداد ماه استفاده شود اما موافقان می‌گویند نوروز بهترین فرصت و یا تنها فرصتی است که تمام اعضای خانواده گرد هم می‌آیند و به صله رحم می‌پردازند که حضور کودکان در این مراسمات در تشکیل شخصیت آنها تاثیر مثبت می‌گذارد.
حذف «پیک نوروزی» اولین گام مثبت آموزش‌و‌پرورش
عباس جهانگیریان نویسنده و پژوهشگر درباره طرح حذف «پیک‌های نوروزی» به خبرنگار آنا می‌گوید: در نظام آموزشی کشور ما اثری از شادابی و نشاط وجود ندارد و بسیاری از دانش‌آموزان دچار یاس و ناامیدی شده‌اند ،بنابراین دانش‌آموزان نیاز به تحولی در آموزش داشتند که خوشبختانه وزارت آموزش‌و‌پرورش نخستین گام را بسیار خوب برداشته است. متاسفانه در گذشته پیک‌هایی تحت عنوان «پیک شادی» به دانش‌آموزان ارائه می‌شد که هیچ گونه اثری از شادی در آن وجود نداشت اما در حال حاضر با اجرای این طرح می‌توانیم تا حدی شاهد تحول در دانش‌آموزان باشیم.
این مدرس دانشگاه می‌افزاید: خوشبختانه در این برنامه جدید یک نوع خلاقیت احساس می‌شود و این بیانگر آن است که برای نخستین بار مسئولان آموزش‌و‌پرورش به بررسی چالش‌های دانش‌آموزان و کودکان پرداخته‌اند اما توصیه می‌شود برای سال‌های آینده و تقویت این برنامه مسئولان از نویسندگان و پژوهشگران حوزه کودک و نوجوان نیز مشورت‌های دریافت کنند.
داستان خوانی موجب تقویت برون‌دادهای کودکان می‌شود
هم‌چنین، سهیل رضایی، پژوهشگر و مدرس روانشناسی به خبرنگار آنا می‌گوید: برنامه وزارت آموزش‌و‌پرورش برای تعطیلات نوروزی دانش‌آموزان ستودنی است زیرا این امر نشان می‌دهد در این برنامه به پرورش برون‌دادهای کودکان توجه شده است. استعداد بر اثر برون داد اتفاق می‌افتد و ما باید تجلی آن را در دانش‌اموزان به مراتب افزایش دهیم که این اقدام آموزش‌و‌پرورش بیانگر توجه به این امر مهم است.
وی می‌افزاید: امسال برنامه «داستان نویسی و داستان خوانی» برای نخستین بار در کشور اجرا می‌شود، بنابراین شاید دستاورد ارزشمندی نداشته باشد به همین دلیل نتایج آن طی سال‌های آینده خود را نشان می‌دهد اما همین اندازه فرصتی به دانش‌آموزان داده شده تا ذهن خود را درگیر خلاهای خود کنند، اتفاق مهمی رخ داده است.
دانش‌آموزان محدود به کتابهای کتابخانه‌ها نیستند
با این وجود برخی منتقدان و کارشناسان بر این باور هستند که این طرح زمانی موفق خواهد شد که کتابخانه‌های مدارس دارای کتابهای مناسب کودکان و نوجوانان باشد که این امر توسط برخی خبرنگاران در نشست خبری معاون آموزش ابتدایی که جهتی معرفی برنامه‌های نوروزی برگزار شد نیز تذکر داد شد اما حکیم‌زاده معتقد است دانش‌آموزان در انتخاب موضوع و محتوای کتاب آزاد هستند و خانواده‌ها می‌توانند کتاب‌هایی را مطابق استعداد فرزندانشان تهیه و در اختیار آنها قرار دهند و دانش‌آموزان محدود به کتابخانه مدارس نیستند.
ضرورت تقویت کتابخانه‌های مدارس
جهانگیریان، نویسنده کتاب کودکان و نوجوانان در این باره می‌افزاید: انتشارت کانون پرورشی و فکری، مدرسه، منادی تربیت و ... در اختیار آموزش‌و‌پرورش است و به راحتی می‌تواند کتابهای مناسب سن کودکان را در قفسه کتابخانه‌های مدارس کشور قرار دهد. متاسفانه در حال حاضر بسیاری از کتابخانه‌های مدارس فاقد کتابهای مناسب است که این مساله در مناطق کم‌برخوردار یا مناطقی که والدین سواد مناسبی ندارند برای دانش‌آموزان در انتخاب کتاب مناسب، مشکل‌ساز می‌شود.
وی می‌گوید: والدین و معلمان باید توجه داشته باشند دانش‌آموزان در سنین کودکی نیازمند مطالعه کتابهای داستان هستند زیرا داستان موجب تقویت تخیل و بلوغ آنها می‌شود. بررسی‌ها نشان می‌دهد دانش‌آموزان بیش از مطالعه کتابهای دانستنی در حوزه‌های مختلف مانند ریاضی، علوم و ... نیازمند داستان و تخیل هستند.
کتاب باید مناسب با ارزش‌ها انتخاب شود
اما سهیل رضایی، روانشناس در این باره معتقد است نمی‌توان یک کتاب‌هایی با موضوع واحد را برای دانش‌آموزان توصیه کرد زیرا دانش آموزان و به طور کلی کودکان باید مطابق سرزمین خود ارزش‌ها را بازآفرینی کنند.
وی می‌افزاید: انسان‌ها باید بیاموزند که پاسخگوی نیازهای خود را جست‌و‌جو و مسائل خود را حل کنند و این امر ممکن است با مطالعه کتاب، تماشای فیلم و ... اتفاق بیفتد بنابراین نباید برای احیای دوران کودکی و شادابی و نشاط در کودکان یک نسخه ثابت تجویز کرد بلکه باید اجازه داد کودکان نیاز خود را شناسایی و سپس نوع و موضوع کتاب را انتخاب کنند.
این مدرس روانشناسی می‌گوید: برای مثال یک دانش‌آموز ساکن در استان سیستان و بلوچستان باید نیازهای خود را شناسایی و مطابق با آن کتاب انتخاب کند که گاه این امر موجب کارآفرینی و احیای منطقه نیز می‌شود برای مثال ممکن است دانش‌آموز کتابی را با موضوع استان و جاذبه‌های گردشگری آن انتخاب ومطالعه کند که در نهایت موجب معرفی منطقه به سایر دانش‌آموزان نیز شود بنابراین نباید با برچسب زنی به استانها و نامیدن آنها تحت عنوان مناطق محروم دانش‌آموزان را سرخورده و آنها را تشویق به مطالعه کتاب‌هایی کنیم که مورد نیاز آنها نیست بلکه باید ایام نوروز را علاوه بر احیای کودکی فرصتی برای رشد کودکان مطابق منطقه زندگی مغتنم بدانیم.
رضایی می‌افزاید: مخالفان باید بدانند حذف پیک شادی موجب رهایی دانش‌آموز از سوالات تکراری می‌شود و اکنون فرصتی ایجاد شده که دانش‌آموزان به سوالات درونی خود پاسخ دهند.
با این تفاسیر می‌توان گفت برنامه حذف «پیک‌های نوروزی» و جایگزینی «کتابخوانی» یک طرح موفق و نوپا است که بهره‌مندی از ثمرات آن نیازمند تامل و مشورت با اساتید صاحب نظر دارد اما به طور کل اهدافی که برای آن تعیین شده موجب احیای کودکی و توجه به نیازهای این دوران می‌شود.
انتهای پیام/
آشنایی با مفاهیم اقتصاد دانش‌بنیان (۳۴)
