آموزش مهارت‌های فردی و حرفه‌ای موردغفلت قرار گرفته است

دکتر علی اشرفی زاده درباره ارزیابی فضای دانشگاه‌های کشور در مقایسه با دانشگاه‌های جهان به خبرنگار گروه دانشگاه خبرگزاری آنا گفت: کاری که ما از 20 سال پیش انجام ندادیم ولی دنیا به سمت آن رفت این است که ما فقط در دانش پیش رفتیم و بقیه حوزه‌ها را رها کردیم. همانطور که دانش قابل ارزیابی است، امروز در دانشگاه‌های مطرح دنیا مهارت‌ها شامل مهارت فردی، بین فردی و حرفه‌ای مطرح و قابل ارزیابی است. مهارت فردی شامل نوشتن مقاله و قدرت پرزنت کردن و کارهای تیمی را شامل می‌شود.

وی ادامه داد:اینکه ما چقدر می‌توانیم گروهی کار کنیم، مهارت حرفه‌ای هم مربوط به دوره‌های تخصصی هر رشته است. مثلا اگر مکانیک خوانده باشید باید حداقل جوشکاری را بلد باشید. ما در این زمینه غفلت تاریخی داشتیم، وقتی می‌گوییم که بچه‌ها درس بخوانید یعنی دانش فرابگیرید. ولی در خارج این گونه نیست؛ وقتی گفته می‌شود بچه‌ها درس بخوانید، یعنی بقیه مهارت‌هایتان نیز که قابل اندازه‌گیری است را نیز بیشتر کنید.

اشرفی زاده افزود: متاسفانه امروز دانشجویان نمی‌تواند یک گزارش فنی ارائه دهند. گاهی دانشجویان دوره دکتری هم نمی‌توانند گزارش فنی بنویسند متاسفانه مهارت بین فردی هم در میان دانشجویان ما ضعیف است، چرا که بلد نیستند از کجا ارتباط بگیرند. خوشبختانه این روزها در دانشکده‌ها دانشجویان در میان هم دوره‌های یادگیری برگزار می‌کنند و نرم‌افزارهای مختلف را به یکدیگر آموزش می‌دهند، این رویکرد خیلی خوب است و خیلی هم به درد می‌خورد دانشجویان به خودشان تکانی دادند و این تکان محسوس است. دانشجویان به خودشان آمدند و متوجه شده‌اند که عقب مانده‌اند. متاسفانه این روزها دوره‌های کارآموزی هم بسیار آبکی شده است و این هم به خاطر کمیت دانشجویان است.

«بینش» در برنامه آموزشی ما وجود ندارد

معاون آموزشی و تحصیلات تکمیلی دانشگاه خواجه نصیرالدین طوسی ادامه داد: بعد دومی که ما آن را نادیده گرفته‌ایم ودر برنامه آموزشی ما وجود ندارد، مساله بینش است.بینش یعنی اخلاق حرفه‌ای، تعهد کاری و مسئولیت پذیری. باید دانشجویان در مسائل مختلف این تشخیص را بدهند که چه موضوعی ارجح است.

اشرفی‌زاده بیان کرد: بعد سومی که به خاطر جو زمانه ما هم اکنون گرفتار آن شده‌ایم، کارآفرینی است. البته نباید این اشتباه صورت گیرد که دانشگاه بنگاه کارآفرینی است. باید خیرخواه باشیم چرا که دانشجویان ما روزی فارغ‌التحصیل می‌شوند و کار می‌خواهند. الان آن زمان گذشته که حاکم قدری سر کار باشد و برای همه مردم کار ایجاد کند و بعد هر که خوابید یا کار کرد حقوقش را بریزد، الان اگر کسی عرضه نداشته باشد که کار به وجود بیاورد و فعالیت کند گرفتار می‌شود و جامعه را نیزگرفتار می‌کند. بالاجبار تبعات این موضوع امروز به دانشگاه‌ها رسیده و باعث شده که دانشگاه‌ها به سمت کارآفرینی بروند. باید این موضوع مد نظر باشد که دانشگاه مرکز آموزش عالی است، نه بنگاه کارآفرینی. ما باید کارآفرینی را آموزش دهیم نه اینکه درگیر کارآفرینی یا ساخت و ساز شویم.

دانشگاه مرکز آموزش عالی است؛ نه بنگاه کارآفرینی

وی ادامه داد: متاسفانه وقتی موضوع کارآفرینی در دانشگاه‌ها مطرح شد عده‌ای دستپاچه شدند و به دنبال کارآفرینی در دانشگاه‌ها رفتند در صورتی که این درست نیست و ارگان‌های دیگری در کشور این مسئولیت را برعهده دارند. ما باید به دانشجویان کارآفرینی و ارتباط با کارآفرین را آموزش دهیم، چرا که اگر دانشجو علم کار آفرینی نداشته باشد، نمی‌داند که کارآفرین چه مسئولیتی دارد پس آموزش کارآفرینی هم باعث کارآفرینی می‌شود و هم کار آفریده شده بهتر پیش می‌رود.

وی تاکید کرد: در این سه زمینه عقبیم و کم کار کرده‌ایم. در این باره با چند دانشگاه دنیا در تعامل بودم البته عقب افتادگی ما جدی نیست، چرا که دانشگاه‌های بزرگ جهان فقط 20 سال است که این موضوع را مد نظر قرار داده‌اند. اکنون در کشور ما هم موضوع دانشگاه نسل سوم و چهارم مورد بحث است ولی هنوز در دانشگاه‌ها این امر جاری نشده است و فعلا در آموزش فعالیم و تا حدی پژوهش را پیش برده‌ایم.

نمونه‌هایی از کارآفرینی در دانشگاه‌های کشور

معاون آموزشی و تحصیلات تکمیلی دانشگاه خواجه‌نصیرالدین طوسی در پاسخ به اینکه آیا وارد نسل سوم دانشگاه‌ها شده‌ایم یا هنوز در حال حرکت به این سمت هستیم؟ گفت: ما به سمت دانشگاه نسل سوم حرکت کرده‌ایم البته برخی از دانشگاه‌ها هم در این زمینه جلو هستند .مثلا دانشگاه صنعتی اصفهان شهرک علم و فناوری در کنارش ایجاد شده و با گشاده دستی زمین‌های خوبی را به این شهرک اختصاص داده‌اند. این مرکز روی شانه‌های مردم اداره می‌شود و مردم کارآفرینی می‌کنند. ترنوول مالی بالایی هم دارد و با مراکز مشابه خارجی قابل مقایسه است. کنفرانس مراکز مشابه خارجی در دانشگاه صنعتی اصفهان برگزار خواهد شد.

اشرفی زاده ادامه داد: همچنین شهرک علمی و تحقیقاتی در فیروز کوه نیز پیشرفت‌های خوبی داشته است و محوطه‌سازی خوبی کرده است. یکی از دانشجویان من در این مرکز توانست به نتایج خوبی برسد، فارغ‌التحصیل دوره دکتری است و با اینکه پوزیشنی در دانشگاه هم داشت ولی آن را رها کرد و توانست اولین دستگاه دیالیز تمام ساخت ایران را به بهره‌برداری صنعتی برساند. اکنون تعداد قابل توجهی از بیماران در بیمارستان‌ها در این دستگاه زندگی می‌کنند در آینده این دستگاه به عراق، افغانستان و کشورهای همسایه که خیلی هم به این دستگاه نیازمندند، صادر خواهد شد. اکنون شرکت‌های مشابه خارجی نظیر زیمنس نگران ساخت این دستگاه است، چرا که قطعا بازار آنها را تحت تاثیر خواهد گذاشت. همچنین چند نفر از دانشگاه آزاد نیز در تیم این دانشجوی من حضور دارند.

وی افزود: همچنین یک پیتزا فروشی به نام "پیتزایت را خودت بپز" با حضور فارغ‌التحصیلان دانشگاه امیرکبیر و دانشگاه آزاد در نزدیکی دانشگاه امام صادق دایر شده است. به این صورت که به کمک شرکت ال جی یک میز مانیتوری طراحی شده و از طریق این مانیتور می‌توان مواد اولیه پیتزا را انتخاب کرد و بعد از آن پیتزا آماده و با استفاده از ریل به مشتریان تحویل داده می‌شود. اینها نمونه‌های کوچکی از کارآفرینی در دانشگاه‌ها است. کارآفرینی خواستنی است و باید همه امکانات برای این موضوع بسیج شود با اطمینان می‌گویم که امید روشنی در این زمینه دارم البته مخاطرات زیادی از لحاظ فرهنگی وجود دارد که باید مد نظر قرار گیرند و اصلاح شوند.

اینکه همه می‌خواهند دکتر، آیت‌الله و سردار شوند فاجعه است!

اشرفی‌زاده افزود: باید این موضوع را مد نظر داشته باشید که اگر فارغ‌التحصیل دوره کارشناسی در زمانی که نمی‌داند چه کند، تصمیم بگیرد تحصیل کند اصلا بد نیست و نباید به او سرکوفت بزنیم. کسی هم که درسش تمام شده و می‌خواهد کار کند نباید مورد شماتت قرار بگیرد، مثلا پسر من وقتی کارشناسی‌اش را تمام کرد، گفت که دوست دارم کار کنم، با اینکه بیس علمی خوبی داشت و همه امکانات برای او فراهم بود. ما هم گفتیم مبارک است! اینکه همه می‌خواهند دکتر، آیت‌الله و سردار شوند فاجعه است. هر کسی جایگاهش محترم است متاسفانه دیگر جایگاه میانه و پایین در کشور ما معنایی ندارد، مثلا یک رفته‌گر را در نظر بگیرید که در ساعات آغازین روز شهر را تمیز می‌کند، کارشان بسیار ارزشمند است؛ چرا که شهر را برای حضور من و شما از زباله خالی می‌کند. اگر نباشند همه ما در آشغال‌ها می‌مانیم. متاسفانه افراد فکر می‌کنند که اگر یک کت و شلوار قشنگ بپوشند آدم می‌شوند در صورتی که این گونه نیست. ارزش افراد به خاطر درست‌کاری و راستگویی آنها است. متاسفانه تمام این سال‌ها بر خلاف آنچه معیارهای اصلی‌مان تعریف کرده‌ایم حرکت کرده‌ایم.