همه منابع تاریخ پزشکی ایران خارجی‌اند/ مشاهیرمان درخارج معروف‌ترند

به گزارش گروه رسانه های دیگر آنا، عباس جهانگیریان داستان‌نویس و نمایشنامه‌نویس در گفتگویی گفت: به تازگی کتاب «مدرسه فرشتگان» که آن را درباره سرگذشت پزشکان ایرانی نوشته‌ام، توسط کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان به چاپ دوم رسیده است. این کتاب یک مجموعه دو جلدی است که جلد اولش برای کودکان و جلد دومش که قرار است چاپ شود و در حال حاضر بازنویسی می‌شود، برای نوجوانان خواهد بود.

وی افزود: جلد اول این کتاب، پزشکان ایرانی را از برزوی طبیب در زمان انوشیروان تا ابن‌سینا و زکریای رازی معرفی می‌کند. این افراد که امروز به راحتی از آن‌ها نام می‌بریم، انسان‌ها و پزشکان‌ بزرگی هستند که در اروپا و غرب، معروف‌تر از کشور خودمان هستند. جالب است که این چهره‌ها و مشاهیر، ۲ هزار سال پیش، کارهایی کرده‌اند که همان روان‌شناسی و ارتوپدی امروز است. یعنی ما ایرانی‌ها ۲ هزار سال پیش این علوم را داشته‌ایم ولی این شاخه‌ها از علم پزشکی، امروز به نام اروپایی‌ها ثبت شده‌اند. بنیاد اولیه بسیاری از موارد و شاخه‌های پزشکی که امروز اسامی خارجی دارند، برای اولین بار در دانشگاه جندی‌شاپور و ری قدیم برمی‌گردد.

این نویسنده در ادامه گفت:جلد دوم «مدرسه فرشتگان» قرار بود درباره پزشکان معاصر ایرانی باشد. یعنی جلد اول از ابتدا تا زمان مشروطه و جلد دوم پس از مشروطه را در بر می‌گرفت. چون به نظرم رسید که این کار زمان‌بر خواهد شد، شخصیت‌های معاصر را در جلد دوم قرار دادم چون پزشکان معاصر، نسبت به قدیمی‌های تاریخ‌مان مثل اهوازی، در دسترس‌تر هستند. متاسفانه تمام منابعی که درباره تاریخ پزشکی در ایران داریم، خارجی‌اند. از این جهت، تحقیق و پژوهش درباره پزشکان معاصرمان، راحت‌تر است.

جهانگیریان گفت: بچه‌های امروز ما دارند از ریشه‌های خود جدا می‌افتند. این‌قدر که شخصیت‌ها و قهرمان‌های خارجی را می‌شناسند با مشاهیر ایران آشنایی ندارند. چنین وضعیتی، دلایل مختلف دارد که یکی از آن‌ها، کم‌کاری مسئولان فرهنگی است که در این زمینه کاری نکرده‌اند. خیلی از مشاهیر ایرانی هستند که در کشورمان گمنام‌اند اما در تمدن بشری تاثیرگذاری زیادی داشته‌اند. یک نمونه بارزش، فارابی است که من در زمینه معرفی‌اش در حوزه کودک و نوجوان، فقط یک کتاب سراغ دارم آن هم کتابی است که خودم نوشتم. درباره این شخصیت، در حوزه بزرگسال چند کتاب نوشته شده اما برای بچه‌ها قابل استفاده نیستند و بچه‌هایمان در حالی به سن بزرگسالی می‌رسند که شخصی چون فارابی را نمی‌شناسند و وقتی هم که بزرگ شوند، دغدغه‌های دیگری پیدا می‌کنند. فارابی کسی است که هزار و ۲۰۰ سال پیش تئوری موسیقی را نوشته و درباره سازها و اثربخشی‌شان صحبت کرده است. او گوشه‌های آوازی را استخراج کرده و به غیر از این بنیانگذار فلسفه اسلامی است. فارابی تنها یکی از چهره‌های متعدد مهم ایرانی است که چیزی درباره‌شان نمی‌دانیم.

این نمایشنامه‌نویس در پاسخ به این سوال که این‌روزها چرا کمتر نمایشنامه می‌نویسد، گفت: شاید تعجب کنید که چرا از نمایشنامه و رمان فاصله گرفته‌ام. یکی از دلایلش، همین وضعیتی است که به آن اشاره کردم و احساس نیازی که به نظرم نسبت به معرفی مشاهیرمان داریم. به همین دلیل به سمت نوشتن کتاب «مهندسی آب در ایران» رفتم. عنوان دیگر این کتاب «سازه‌های آب در ایران» است. این مساله هم از دیگر موارد تاریخی مغفول درکشور ماست ناگفته‌های زیادی درباره تاریخ مهندسی آب در ایران وجود دارد که قصد دارم آن‌ها را به سمع و نظر بچه‌ها برسانم. بنابراین قرار است این کتاب توسط کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان چاپ شود. این کتاب در حال حاضر زیر چاپ بوده و مراحل فنی را پشت سر می‌گذارد.

وی ادامه داد: شاید نیمی از تمدن بشری مدیون قنات باشد که از ابداعات ایرانی‌ها بوده است. چون تمدن‌های بشری یا رودخانه‌ای هستند یا کاریزی یعنی همان قناتی. سازه‌های آبی شوشتر و جنوب ایران، هم از مواردی است که تصاویرشان را دیده‌ایم ولی از کنارشان گذشته‌ایم. مهندس ابوبکر کرجی در قرن چهارم یکی از چهره‌های بزرگ مهندسی آب در ایران است که نه بچه‌ها و نه بزرگ‌ترهایمان چیزی درباره‌اش نمی‌دانند. متاسفانه برای معرفی این چهره و مشاهیر مشابهش به بچه‌های ایران، به کتاب‌ها و منابعی مراجعه کردم که خارجی‌ها نوشته‌اند. سد قوسی نمونه دیگری است که به عنوان مثالی از مهندسی سدسازی جهان مطرح است و ۲۰۰ سال پیش، انگلیسی‌ها درباره‌اش تحقیق کرده و نوشتند. شیوه‌های دیگر آب‌رسانی، نگهداری آب در آب‌انبار یا ساعت آبی، همگی از ابداعات تاریخی ایرانی‌ها هستند که سعی کردم در این کتاب، دور از رفتار ملی‌گرایانه افراطی به آن‌ها بپردازم و اصطلاحا از دل تاریخ، بیرون‌شان بکشم. چنین کاری بسیار سخت است و حتما باید نویسنده حوزه کودک و نوجوان باشی تا بتوانی با ظرافت، این کار را برای بچه‌ها انجام بدهی!

منبع: مهر