ستون‌های گرد و غبار مانع از شکل‌گیری ستاره‌های آینده می‌شوند + تصاویر
ستاره‌شناسان سال‌هاست از این واقعیت که برخی اوقات وزش بادهای قدرتمند کیهانی از طریق کهکشان می‌توانند مواد میان ستاره‌ای را از میان بردارند و از شکل‌گیری ستاره‌های جدید جلوگیری کنند، آگاهی دارند؛ اما حالا دانشمندان دید واضح‌تری به چگونگی رخ دادن این پدیده دارند.
به گزارش گروه علم وفناوری آنا به نقل از ScienceDaily، ستون‌های مخربی از گرد و غبار اثر بسزایی بر بادهای کیهانی و در نتیجه تکامل کهکشان دارند.
بررسی‌های انجام‌شده در دانشگاه ییل بر این پدیده، دید تازه‌ای از این فرآیند را به ارمغان آورده است. جفری کنی، ستاره‌شناس دانشگاه ییل، در این پژوهش نگاه دقیق‌تری به نحوه از بین رفتن گاز و غبارهای کناره‌های کهکشان توسط بادهای کیهانی انداخته است. دلیل وجود این باد یا فشار چرخش مداری کهکشان همراه با انبوه گازهای داغ است.
کنی دریافت که در هنگام وزیدن باد کیهانی در کهکشان مجموعه‌ای از گرد و غبارهای تودرتوی تکوینی در لبه دیسک وجود دارد.
وی در این‌باره می‌گوید: «در سمت مقدم کهکشان، تمامی گرد و غبار و گازها در یک ستون طول و دراز انباشته می‌شوند اما به نکته قابل توجه یعنی مقیاس ساختار ظریف در کرانه غبار باید دقت کرد».
وی می‌افزاید: «در کرانه‌های گرد و غبار رشته‌هایی بیرون زده وجود دارد که ما فکر می‌کنیم توسط ابرهای گازی متراکم به گازهایی جداگانه با چگالی کمتر تبدیل می‌شوند».
بادهای کیهانی به آسانی می‌توانند ابرهای کم‌چگال موجود در گازهای میان ستاره‌ای و غبار را در اطراف جابه‌جا و پراکنده کنند اما قادر به جابه‌جایی یا پراکندن ابرهای پرچگال نیستند.
در هنگام وزش باد، گازهایی که داری تراکم بیشتری هستند شروع به جدا شدن از گازهای کم‌تراکم مجاور می‌کنند. گازهای کم‌تراکم نیز به جریان پایین‌تری می‌پیوندند. اما ظاهرا توده‌های گاز پرتراکم و کم‌تراکم تا حدی به یکدیگر متصل می‌مانند. احتمال داده می‌شود این اتصال توسط همان میدان‌های مغناطیسی که ارتباط دور دست بین ابرهای گازی و غبار را ایجاد می‌کنند، میسر می‌شود.
بنا به گفته‌های کنی، مدارک موجود درباره رشته‌های غبار در تصویر تلسکوپ فضایی هابل قابل مشاهده است. این تصویر مانند صحنه کشیده‌شده تافی آب‌نباتی است.
این اولین بار است که تصویری با دید واضح و شفاف به پدیده تجزیه (جداسازی گازها) را ارائه می‌دهد.
تحلیل و بررسی روی تصویر تلسکوپ هابل از یک کهکشان مارپیچی در خوشه استارسر (گاز ابرمانندی که هسته ستاره دنباله دار را احاطه کرده و با آن تشکیل راس استار را می‌دهد) که 300 سال نوری از زمین فاصله دارد، صورت گرفت. این کهکشان نزدیک‌ترین خوشه به منظومه شمسی ما است که جرم بالایی نیز دارد.
کنی اولین بار، دو سال پیش این عکس را دید و به اهمیت احتمالی آن در چگونگی درک خلاء فشار مواد میان ستاره‌ای در سراسر کیهان پی برد.
در دهه 1990، یکی از عکس‌های معروف هابل به نام «ستون‌های آفرینش» ستون‌هایی از غبار و گاز را در سحابی عقاب (یک خوشه ستاره‌ای باز جوان در صورت فلکی مار است که توسط فیلیپ دی چساکس کشف شد) نشان می‌داد که در حال ایجاد ستاره‌های جدید بودند. رشته‌های غباری که کنی در عکس هابل شناسایی کرده بود، مشابه رشته‌های غبار در عکس «ستون‌های آفرینش» بود، تنها با این تفاوت که رشته‌ها هزار برابر بزرگتر هستند.
عکس معروف تلسکوپ فضایی‌هابل، ستون‌های آفرینش
در هر دو مورد، نابودی به اندازه آفرینش از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. نیرویی خارجی باعث از میان رفتن مقدار عمده گازها و غبارهای موجود می‌شود که در نتیجه بیشتر ابرها را به نابودی می‌کشاند و تنها مواد پرچگال، ستون‌ها را باقی می‌گذارد. اما حتی ستون‌ها هم مدت زیادی دوام نمی‌آورند. چراکه گاز ماده پردازش‌نشده برای تشکیل یک ستاره است و حذف آن از پروسه موجب توقف ساخت ستاره‌ها و سیارات جدید می‌شود.
سحابی عقاب
در سحابی عقاب، فشار از تابش شدید ساطع شده از ستاره‌های عظیم اطراف افزایش می‌یابد. در کهکشان استارسر، چرخش مداری کهکشان از گازهای داغ درون خوشه ناشی می‌شود که فشار را ایجاد می‌کند.
اگرچه ستاره‌های جدید از طریق هر دو نوع ستون غبار به دنیا می‌آیند اما ما شاهد تشکیل آخرین نسل از ستاره‌ها در هر دو نوع تکوین هستیم.
بسیاری از مطالعات کنی بر موضوع تاثیرات مقابله‌ای کهکشان‌ها با محیط‌شان متمرکز است.
وی در این باره می‌گوید: «بخش عمده‌ای از تمامل کهکشان از طریق کنش و واکنش‌ها صورت می‌گیرد. کهکشان‌ها متشکل از تصادم‌ها و ادغام‌هاست».
مترجم: هانا حیدری
انتهای پیام/
در گفتوگو با آنا مطرح شد؛
صادرات تولیدات تعاونیهای دانش‌بنیان به کربلا و مسکو
دایرةالمعارف دانشبنیانها ۹۴؛
