برداشت 42 درصدی از آب‌های زیرزمینی برای تامین آب شرب تهرانی‌ها

آرش حاج رسولی‌ها در نشست مطبوعاتی امروز خود که در وزارت نیرو برگزار شد در پاسخ به سوال خبرنگار گروه اقتصادی خبرگزاری آنا درباره نحوه تامین آب شرب تهران گفت: بر اساس سیاست وزارت نیرو و مدل طراحی‌شده در حوزه شهری برای تامین آب شرب تهران باید 60 درصد منابع آبی از آب‌های سطحی و 40 درصد آن از آب‌های زیر زمینی تامین شود تا کیفیت مطلوب به لحاظ میزان استانداردها، طعم و ... را در آب‌های شرب داشته باشیم.

وی با تاکید بر اینکه تناسب تامین آب شرب تهران از آب‌های سطحی و زیر زمینی در سال‌های خشکسالی و ترسالی متفاوت است، تصریح کرد: در سال‌های ترسالی میزان آب‌های سطحی برای تامین آب شرب تهران به 70 درصد و در سال‌های خشکسالی این میزان به 50 درصد می‌رسد. البته در وضع طبیعی حدود 60 درصد آب شرب تهران از منابع آب‌های سطحی تامین می‌شود.

حاج رسولی‌ها با تاکید بر اینکه هنوز 50 روز مصرف گرم تابستان را در پیش داریم، ادامه داد: این روزها باید مدیریت شود، به طوری که باید بخشی از منابع آبی امسال برای سال‌های 94 و 95 ذخیره شوند.

مدیرعامل شرکت مادر تخصصی مدیریت منابع آب ایران تاکید کرد: اکنون مجموع حجم موجود در مخازن سدهای استان تهران 757 میلیون متر مکعب است که اگر چه ذخیره مخازن نسبت به سال گذشته بهتر شده است، بر اساس سیاست‌گذاری‌ها باید بخشی از این منابع برای سال آبی 94 و تا انتهای شهریور سال 95 نگهداری شود.

وی درباره میزان بازندگی‌ها نیز عنوان کرد: متوسط بارندگی کشور همواره 250 میلی‌متر اعلام می‌شد، در حالی که این میزان در میانگین 15 سال گذشته به 219 میلی‌متر و در 5 سال اخیر به 203 میلی‌متر رسید.

حاج رسولی‌ها با بیان اینکه در سال‌های اخیر بارندگی‌ها به میزان قابل توجهی کاهش داشته است، بیان کرد: به تبع این امر منابع آبی نیز که تلفیقی از آب‌های زیر زمینی و سطحی است کاهش می‌یابد.

وی با بیان افزایش دمای کشور در تابستان امسال نیز گفت: بر این اساس منابع آب تجدید شونده به 104 میلیارد متر مکعب رسیده و این به این معناست که در 5 سال اخیر بیش از 30 میلیارد متر مکعب از منابع آب تجدید پذیر کشور کاهش یافته است.

آخرین وضع سدهای در حال ساخت

مدیر عامل شرکت مادر تخصصی مدیریت منابع آب ایران با تاکید بر اینکه 119 سد در حال اجرا در کشور داریم، افزود: کاهش حجم منابع آب تجدیدپذیر کشور به معنای متوقف شدن عملیات اجرایی سدها نیست و تنها اجرای طرح‌ها اولویت‌بندی شده‌اند که از این 119 سد بیشترین تغییرات در عملیات سدسازی حوزه کرخه و سفید رود اعمال شده است.

وی تصریح کرد: از مجموع سدهای در حال اجرا تاکنون 27 سد تغییر اولویت داده شده و در اولویت های دوم قرار گرفته‌اند. این بازنگری کماکان در سایر سدها نیز ادامه دارد.

حاج‌رسولی‌ها با تاکید بر اینکه این 27 سد به لحاظ تامین منابع مالی متوقف نشده‌اند، عنوان کرد: مرحله اول در اجرای عملیات سد سازی انحراف آب سد و سپس مناقصه بدنه سد است که بحث‌های زیر ساختی این 27 سد انجام شد، اما بدنه آنها به مناقصه گذاشته نشده است. به عبارت دیگر منابع قابل توجهی به لحاظ اعتباری برای این سدها اختصاص نمی‌یابد.

مدیر عامل شرکت مادر تخصصی مدیریت منابع آب ایران با بیان اینکه 60 سد در برنامه پنجم توسعه کشور جزو اولویت‌ها قرار داشتند، خاطر نشان کرد: با وجود محقق نشدن 40 درصد منابع مالی تا پایان سال، 38 سد از این میزان تا کنون به صورت رسمی افتتاح شده است و 12 سد دیگر نیز تا پایان امسال به بهره‌برداری خواهد رسید.

26 استان کشور در شرایط نامطلوب نزولات جوی

حاج رسولی‌ها با بیان اینکه میزان بارندگی های کشور 188 میلیمتر است گفت: این میزان نسبت به متوسط دراز مدت 20 درصد کاهش داشته است.

وی با بیان اینکه کاهش بارندگی‌ها در حوضه‌های آبریز اصلی با یکدیگر متناسب نیست، افزود: در حوضه عمان و خلیج‌فارس که بزرگترین حوضه‌های منابع آبی و بارندگی کشور هستند، با کاهش 38 درصدی مواجه بودیم در حالی که در حوزه خزر میزان بارندگی‌ها 7 درصد افزایش داشته است.

حاج رسولی ها با تاکید بر اینکه عدم توزیع نامناسب بارندگی مدیریت در برخی حوضه‌های آبی را با مشکل مواجه می‌کند، تصریح کرد: بارندگی امسال در رتبه‌بندی 47 ساله کشور رتبه 39 را داشته و با توجه به بارندگی خزر 5 استان آذربایجان غربی، آذربایجان شرقی، اردبیل، گیلان و مازندران در شرایط مطلوب بارندگی و باقی استان‌ها در وضعیت نامطلوب به لحاظ میزان نزولات جوی قرار دارند.

وی ادامه داد: اگرچه میزان بارندگی امسال نسبت به دراز مدت با کاهش 9 درصدی همراه بوده است اما دریاچه ارومیه در سال جاری با 4 سانتی متر و در سال گذشته با 40 سانتی متر افت مواجه شد بنابراین نزولات جوی در کاهش سطح دریاچه بسیار موثر است.

حاج رسولی ها تاکید کرد: اگر 90 درصد جریانات آب‌های سطحی اندازه گیری شده را مبنا قرار دهیم تاکنون حجم کل روان آب‌های سطحی کشور به 38 میلیارد متر مکعب میرسد که میزان روان آب های امسال نسبت به سال گذشته دو میلیارد متر مکعب کمتر بوده است.

مدیر عامل شرکت مادر تخصصی مدیریت منابع آب ایران با تاکید بر اینکه آب ورودی به داخل سدها تا کنون 27 میلیارد متر مکعب بوده است، بیان کرد: 75 درصد روانابها به مخازن سدها وارد شده و در واقع این میزان در داخل سدها ذخیره شده‌اند.

وی با بیان اینکه عمده بارش‌های جوی امسال در دشت‌ها اتفاق افتاده است، عنوان کرد: این امر میزان آب وردوی به سدها را 13 درصد کاهش داد اما کمک شایانی به لحاظ تامین نیاز آبی استان گیلان به آب بهنگام کرد.

کاهش 6.5 درصدی حجم آب مخازن سدها نسبت به سال گذشته

حاج‌رسولی‌ها با بیان اینکه در حال حاضر حجم آب مخازن سدها 22 میلیارد و 800 متر مکعب است، افزود: این میزان نسبت به سال گذشته 6.5 درصد کاهش داشته و در واقع 46 درصد حجم سدها را پر کرده است.

وی درباره اعتبارات طرح‌های آبرسانی نیز گفت: کل اعتبارات بخش آب و آب و فاضلاب امسال کشور 6 هزار و 400 میلیارد تومان است که از این میزان یک هزار و 200 میلیارد تومان به طرح‌های فاضلاب، یک هزار و 700 میلیارد تومان به طرح‌های آبرسانی، 500 میلیارد تومان به آب روستاها و اصلاح شبکه‌ها و 3 هزار میلیارد تومان به طرح‌های برق‌آبی، آب‌های زیرزمینی، شبکه سد، حریم و بستر رودخانه‌ها اختصاص دارد.

مدیر عامل شرکت مادر تخصصی مدیریت منابع آب ایران با بیان اینکه برای طرح‌های مرکزی سدها به 6 هزار میلیارد تومان اعتبار نیاز داریم، گفت: در حال حاضر تنها 30 درصد این میزان از اعتبارات اختصاص یافته است. همچنین حدود یک هزار و 100 میلیارد تومان در این طرح‌ها به پیمانکاران بدهی داریم که بحث شبکه‌ها را از طریق فاینانس پیش خواهیم برد.

وی درباره برنامه‌های وزارت نیرو برای احیاء تالاب‌ها و دریاچه‌ها اظهار کرد: متاسفانه انتهای حوضه‌ها بیش‌ترین آسیب را در کاهش منابع آب تجدیدپذیر کشور می‌بیند که در چنین شرایطی عموما حوضه‌های بالادست منابع آبی خود را استحصال و آخرین مصرف‌کننده یعنی تالاب‌ها دچار کم‌آبی می‌شوند.

حاج‌رسولی‌ها با بیان اینکه برای حل مشکلات تالاب‌ها باید مباحث مربوط به تعادل بخشی آب‌های زیر زمینی مورد توجه قرار گیرد، ادامه داد: سالانه حدود 5.5 میلیارد متر مکعب از آب‌های زیر زمینی کاهش می‌یابد که این امر موجب می‌شود تا آب برگشتی به تالاب‌ها کم شود.

وی با بیان اینکه بارندگی با متوسط دراز مدت و رواناب با آمار سال گذشته مقایسه می‌شوند،‌ اضافه کرد: اگر چه میزان بارندگی‌های سال آبی جاری نسبت به دراز مدت 9 درصد کاهش داشته اما در مقایسه با سال گذشته میزان بارندگی‌ها با 30 درصد افزایش همراه بوده است و این امر به یکباره افت دریاچه ارومیه را کاهش داد.

کسی به اخطارهای دخل و تصرف حریم رودخانه در تهران و البرز توجه نکرد

حاج‌رسولی‌ها درباره ساخت و سازهای غیرمجاز در حریم رودخانه و تاثیر آن در میزان خسارت‌های سیل اخیر گفت: 146 هزار کیلومتر رودخانه در کل کشور داریم که از این میزان 70 هزار کیلومتر را رودخانه های دائمی و باقی را رودخانه‌های فصلی تشکیل می‌دهند.

مدیر عامل شرکت مادر تخصصی مدیریت منابع آب ایران مطالعه تعیین حریم و بستر رودخانه، روپر گذاری و علامت‌گذاری بستر و ساماندهی را از جمله عملیات‌ حریم رودخانه‌ها عنوان کرد و گفت: در حال حاضر 38 هزار کیلومتر از رودخانه‌ها تعیین حریم و بستر شده‌اند وحریم 5 هزار کیلومتر دیگر نیز امسال تعیین می‌شود. همچنین به علت هزینه‌بر بودن علامت‌گذاری و روپرگذاری بستر رودخانه‌ها تا کنون این امر برای حدود 5 هزار کیلومتر از رودخانه‌های کشور انجام شده است.

وی با تاکید بر اینکه به علت هزینه‌های سرسام‌آور عملیات ساماندهی در حریم رودخانه‌ها بیش از یک هزار و 100 کیلومتر از مجموع رودخانه‌های کشور تحت پوشش این بخش قرار نگرفته‌اند،‌ بیان کرد: در سیل اخیر به ویژه عمده رودخانه‌های مناطق تهران و البرز دارای نقشه حریم و بستر بودند و برای دخل و تصرف صورت گرفته اخطارها داده شده بود اما متاسفانه توجه لازم به این امر صورت نگرفت.

نصب 7 هزار کنتور هوشمند در بخش کشاورزی

حاج رسولی‌ها نصب کنتور‌های هوشمند بر چاه‌های کشاورزی را یکی از پروژه‌های احیا و تعادل‌بخشی آب‌های زیرزمینی عنوان کرد و گفت: کنتورهای هوشمند آب و برق همواره مورد اعتراض کشاورزان بود که خوشخبتانه استانداردهای مکانیکی آن مشخص و از شهریور ماه سال گذشته بیش از 7 هزار کنتور نصب شده است.