تاکید بر بومی‌سازی دانشگاه‌های نسل سوم در مراکش

به گزارش خبرنگار گروه دانشگاه خبرگزاری آنا، آموزش عالی مراکش در سال‌های اخیر ظرفیت پذیرش دانشگاه‌ها را افزایش داده و به دنبال آن اقدام به تاسیس دانشگاه‌های جدید کرده است. سیاست‌های دولت و آموزش عالی همواره توسط منتقدان به چالش کشیده شده و انتقاداتی نظیر کمبود استاد، کاهش و رکود تحقیقات، ناکافی و ناکارآمد بودن سیاست‌های آموزشی به این سیستم وارد شده است.

براساس گزارش روزنامه لیبرشین کازابلانکا، سمیه بن‌خلدون، معاون پژوهشی و مدیر تحصیلات تکمیلی آموزش عالی مراکش اعلام کرد که در سال تحصیلی 2015-2014 ظرفیت پذیرش دانشگاه‌های مراکش 47 درصد افزایش یافته که به موجب آن 10 دانشگاه و 75 هزار و 956 کلاس شروع به فعالیت کردند و تمام این تغییرات به افزایش 13 درصدی استادان و کارکنان آموزشی منجر شد.

اما لیبریشن معتقد است که نمودارها و جداولی که بن‌خلدون ارائه کرده است به درستی معیاب و ناکارآمدی دستگاه‌های آموزشی را بازتاب نمی‌دهد.

پروفسور محمد سید کاروک، استاد اقلیم‌شناسی در دانشگاه کازابلانکا معتقد است با وجود تلاش‌های نسبتاً خوبی که وزارت‌خانه در این زمینه انجام داده است بیشتر به دنبال حل مشکل بود و متاسفانه بیشتر سیاست‌های اتخاذ شده با اولویت‌های دانشگاهی همخوان نیستند. به عنوان مثال در زمینه جابجایی و تغییرات در سیستم آموزشی، دانشگاه‌های مراکش بسیار ناکارآمد عمل کردند.

در حال حاضر بسیاری از نهادها با کمبود کادر آموزشی مواجه هستند و تاکنون نه وزارتخانه و نه شورای عالی تحصیلات تکمیلی راهکاری برای رفع این مشکل و از بین بردن شکاف و کمبودها ارائه نکرده است. همچنین وزارتخانه تاکنون هیچ اقدامی در جهت ترغیب دانشجویان به پژوهش علمی انجام نداده است.

مسئله‌ دیگری که این استاد اقلیم‌شناسی عنوان می‌کند وضعیت نامناسب اساتید پژوهشگر است. سیاست‌های سیستم آموزش‌عالی در قبال این اساتید همواره به گونه‌ای بوده که هیچ تفاوتی بین این دسته از اساتید و اساتیدی که حتی یک مورد کار پژوهشی در کارنامه‌ خود ندارند قائل نشده است؛ حتی به هر دو طیف از اساتید حقوق و همچنین اعتبار علمی یکسانی اختصاص دادند و همین عامل باعث ایجاد بی‌انگیزه‌گی و دلسردی در اساتید شده ‌است.

علاوه بر موارد بالا می‌توان به نتایج تحقیقات ضعیف، تولید علمی ضعیف، عدم وجود خلاقیت، اقتباس علمی آهسته در زمینه اقتصادی و آکادمیک، ضعف توسعه و فناوری و مناسب نبودن محیط دانشگاه به عنوان مکانی که قرار است مولد تحقیقات و فن‌آوری باشد، اشاره کرد.

اما مشکل اصلی، اجرایی نشدن سیاست‌های شورای مالی آموزش عالی است که یا به مرحله‌ اجرا نرسیدند و یا به بدترین نحو اجرا شدند.

وی پیشنهاد می‌کند که باید ارتباط بین دانشگاه‌ها افزایش یابد و سطح علمی تحقیقات و توسعه بهبود پیدا کند. همچنین برای بهبود امکانات و محیط‌های آموزشی باید بخش خصوصی را درگیر ماجرا کرد تا بتوان تحقیقات علمی و تکنولوژیک را به استاندارهای جهانی نزدیک کرد.

کاروک ضمن تاکید بر نزدیک شدن به دانشگاه نسل سوم معتقد است، با اینکه در دانشگاه‌های مراکش اصلاحات زیادی در راستای ایجاد دانشگاه نسل سوم انجام شده است نه تنها وضعیت دانشگاه‌ها بهبود پیدا نکرده، حتی ممکن است وخیم‌تر شود.

سیستم آموزشی برای اصلاحات به بازبینی‌های بلندمدت احتیاج دارد، نه تصمیم‌گیری‌های عجولانه و سیاسی. اگر بخواهیم تغییراتی که در اروپا ایجاد شد را به همان شکل در کشور اجرا کنیم با مشکلات بزرگی مواجه می‌شویم، بنابراین باید این تغییرات با نیازهای آموزشی کشور همراستا باشند.