طراحی آزمایشگاهی نانوداروی حامل آنتی‌بیوتیک در دانشگاه آزاد واحد زنجان

به گزارش گروه علم و فناوری آنا به نقل از روابط عمومی ستاد نانو، از زمان کشف آنتی‌بیوتیک‌ها، به علت افراط در استعمال نابه‌جای آنها در بیماری‌های عفونی، به تدریج تعدادی از باکتری‌ها در مقابل این داروها مقاومت پیدا کردند.

افزون بر این، از مشکلات عمده داروهای ضد میکروبی، جابه‌جایی دشوار آنها از غشای سلولی و فعالیت کم در داخل سلول‌ها و اثر سمیت روی سلول‌های سالم بدن است. در نتیجه بهینه‌سازی فرآیند درمان با آنتی‌بیوتیک‌ها و همچنین کوتاه کردن طول دوره درمان همواره مد نظر محققان بوده است.

به گفته دکتر مجتبی صلوتی، اکثر متخصصان داروسازی به دنبال یافتن راه‌هایی هستند که داروها را به دقت به محل اثر اصلی خود برسانند و بیشترین اثر درمانی را ایجاد کنند. بر اساس نتایج مطالعات، نانوذرات از جمله نانو دندریمرها قادر به حل این مسائل و تسهیل رهاسازی داروها در محل‌های عفونی میکروبی هستند.

صلوتی در ادامه عنوان کرد: «هدف از این تحقیق طراحی یک سامانه رهاسازی کنترل شده دارو با استفاده از نانوذرات دندریمر و آنتی‌بیوتیک سفتازیدیم، به منظور درمان عفونت‌های ناشی از باکتری‌های گرم منفی، از جمله سودوموناس آئروژینوزا بوده است».

طبق نتایج موجود، با بارگذاری این دارو روی نانو دندریمرها، می‌توان به یک سامانه رهاسازی کنترل شده دارو با زیست‌سازگاری بالا دست یافت.

این محقق مزیت‌های سیستم طراحی شده را بدین شرح بیان کرد: «در این تحقیق اتصال داروی سفتازیدیم با نانو دندریمر، به روش مستقیم و بدون نیاز به هیچ واسطه‌ای انجام گرفت. بررسی نحوه رهایش سفتازیدیم از نانوذرات دندریمر نشان داد که رهایی دارو به ترتیب در زمان‌های متوالی افزایش می‌یابد. همچنین نانو سیستم حاصل دارای اثر کشندگی بیشتری روی باکتری سودوموناس آئروژینوزا نسبت به سفتازیدیم تنها بود».

به دلیل آنکه این قبیل سامانه‌های دارورسانی می‌توانند حجم توزیع مربوط به داروها را در بدن کاهش دهند، لذا عوارض جانبی داروهای مورد مصرف کاهش می‌یابد. از دیگر مزایای این سیستم‌های نوین دارو رسانی می‌توان به بازده بالا، بهبود حلالیت داروها، طولانی کردن گردش خون سیستمیک دارو و تحویل و رهاسازی دارو به بافت و سلول‌های هدف و در نهایت افزایش رضایت بیمار اشاره کرد.

صلوتی در پایان ابراز امیدواری کرد: «در صورت ادامه تحقیقات در شرایط درون تنی و بررسی میزان سمیت نانوداروی طراحی شده در بدن حیوان، چنانچه مشخص شود که این سیستم مضر نبوده و اثرات مطلوبی حاصل شود، می‌توان به امکان تولید انبوه این نانودارو چشم داشت».

این تحقیقات حاصل تلاش‌های دکتر مجتبی صلوتی، عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد زنجان، معصومه آقایاری، کارشناس ارشد رشته میکروبیولوژی از دانشگاه آزاد اسلامی واحد ارومیه و سایر همکارانشان بوده است.