بحران نخست‌وزیری در رژیم پهلوی بعد از دولت نظامی ازهاری

به گزارش خبرنگار حوزه احزاب گروه سیاسی خبرگزاری آنا، مهم‌ترین رویداد دی سال 57 بحران تعیین نخست‌‌وزیر برای محمدرضا پهلوی باید معرفی کرد. بعد از اینکه ازهاری و تیم ناقص هیأت دولت وی که بیشتر از نظامیان بسیار پیر تشکیل شده بود، نتوانست، انقلاب اسلامی مردم ایران و موج تظاهرات‌ را خاموش کند، استعفا داد و به بهانه بیماری قلبی کشور را ترک کرده و به پاریس رفت. در دی ماه، موج بزرگی از مهاجرت‌های سردمداران رژیم شاه رخ داد که در اسناد ساواک آمده که چمدان‌های مملو از پول و اجناس قیمتی را از کشور خارج کردند.

فرار سپهبد اویسی فرمانده نظامی تهران را باید بزرگترین تنهایی شاه در دی ماه که منجر به «فرار بزرگ» شد، دانست. وی که در کشتار وحشیانه 17 شهریور سال 57 دست داشت، در دی ماه از ایران فرار کرد.

دومین شخصی که پهلوی دوم به وی چشم امید داشت، ولی از ایران با چمدان‌های اموال مردم فرار کرد، خود ازهاری بود. افراد دیگری نیز از وزرا و درباریان با تشدید تظاهرات مردم فرار کردند و امام‌خمینی(ره) نیز طی فرمانی اعلام کردند که مردم اعتصابات را ادامه دهند.

در همین دوران شاه مخلوع به دستور کارتر رئیس‌جمهور آمریکا به فکر انتخاب نخست‌‌وزیر جدید افتاد و با دستور دولت ایالات متحده و برای کاهش تظاهرات و اعتراضات مردمی به فکر انتخاب شخصی از میان مخالفان و در صدر آنها جبهه ملی افتاد. نخستین شخصی که شاه به وی نخست‌وزیری را پیشنهاد می‌دهد، غلامحسین صدیقی است. وی استاد دانشگاه تهران و وزیر پست، تلگراف و تلفن (در دولت اول) و وزیر کشور و نایب نخست‌وزیر (در دولت دوم) محمد مصدق بود، که توسط رژیم شاه زندانی نیز شده بود.

صدیقی با شاه و امینی نخست‌وزیر سابق و دربار ارتباط داشت، ولی به دلیل اینکه امام‌ خمینی(ره) حکومت پهلوی را نامشروع می‌دانست، از پذیرش نخست‌وزیری امتناع کرد. پهلوی همچنین به سنجابی پیشنهاد نخست‌وزیری می‌دهد که وی هم در اثر فشار افکار عمومی با این پذیرش آن مخالفت می‌کند، تا بحران صدارت در رژیم افزایش یابد.

از سویی دیگر امام‌ خمینی(ره) به دلیل اینکه روزنامه‌ها در اعتصاب بودند، دستور تشکیل صندوقی برای کمک به کارمندان و روزنامه‌نگاران را صادر کردند و برخی از بازاریان و اعضای مؤتلفه اسلامی در این امور پیش قدم شدند. در همین روزها برخی از دانش‌آموزان تظاهرات بسیار وسیعی را مقابل سفارت آمریکا برگزار کردند و از دولت این کشور خواستند که دخالت در ایران را متوقف کند.

انتهای پیام/4082/ن