دولت‌ها نسبت به مسائل فرهنگی مسئول هستند

به گزارش خبرنگار حوزه معارف اسلامی گروه فرهنگ و هنر خبرگزاری آنا، حسن بنیانیان در سخنرانی پیش از خطبه‌های نماز جمعه تهران که پیش از ظهر امروز در مصلای امام‌خمینی (ره) تهران برگزار شد، گفت: مجموعه تحولات فرهنگ برآیند همه کارهایی است که همه افراد در موضع فردی و خانوادگی در سازمان‌های اجرایی انجام دهند تا مسائل فرهنگ حل شود.

وی با بیان اینکه سیاست‌گذاری مربوط به حکومت‌ها، دولت‌ها، قوه قضائیه، مجلس، وزارتخانه‌ها و سازمان‌ها است، افزود: سیاست‌گذاری یک حلقه علمی دارد که نیازمند شناخت این حلقه علمی است، آن حلقه علمی این است که حالا بناست دولت‌ها در یک موضوعی دخالت کنند، یا دخالت نکنند؟ هر دو سیاست‌گذاری است. اولین موضوع شناخت مسئله است، وقتی مسئله را پذیرفتید که دولت باید در آن دخالت کند، سؤال بعدی پیش می‌آید، عوامل شکل‌دهنده این مسئله کدامند؟ تا عوامل را نشناسیم  نباید سراغ راه‌حل‌های مختلف برویم.

رئیس کمیسیون فرهنگی شورای عالی انقلاب فرهنگی تصریح کرد:  باید عواملی  و راه‌حل‌های مختلف را شناسایی و بعد از بین راه‌حل‌های مختلف، یکی از بهترین راه‌حل را گزینش کرد، پس از اینکه  راه‌حل را گزینش کردید ، بعد مسئله برنامه‌ریزی پیش می‌آید که حالا این سیاست را با چه برنامه‌ای عملیات و اجرایی کنیم؟ بعد تخصیص منابع اتفاق می‌افتد، چه منابع و چه محلی برای اجرای این عملیات بیاوریم، بعد نوبت اجرا می‌رسد وقتی نوبت اجرا رسید بلافاصله یک سیستم نظارتی کارآمد میزان موفقیت آن سیاست را برای آن مسئله باید رصد کند، برای اینکه اگر سیاست جواب نداد و یا به‌طور نسبی موفق نبود، تغییراتی در سیاست بدهیم.

وی خاطرنشان کرد: بعضی‌ از سیاست‌ها در حوزه اقتصاد پیچیدگی کمتری دارد، اما وقتی سیاست در حوزه فرهنگ رسید و قرار است که اندیشمندان برای دخالت دولت در حوزه فرهنگ سیاست‌ها را تبیین کنند، پیچیدگی خاص خود را دارد به همین دلیل  رهبر معظم انقلاب این مأموریت را به شورای عالی انقلاب فرهنگی محول کرده است که در حوزه فرهنگ سیاست‌گذاری کنند.

بنیانیان با بیان اینکه بحثی وجود دارد که وقتی هر جا می‌خواهید سیاستی را اجرا کنید، چه بستری باید وجود داشته باشد تا این سیاست اجرا شود؟، ادامه داد: اینکه چرا در حوزه فرهنگی به بستر سیاست‌گذاری توجه کنیم، برای این است که اگر در یک جامعه کارکنان و مدیران دولت به دلایلی به جمع‌بندی می‌رسند که بهتر است در فرهنگ دخالت نکنیم، حالا اگر در شورای عالی انقلاب فرهنگی سیاستی را  تصویب کنیم، وقتی این بدنه اعتقاد به اجرای این سیاست نداشته باشند، پیشاپیش آن سیاست محکوم به شکست است.

وی یادآور شد: مشکل دیگری که در حوزه مسائل فرهنگی داریم، این است که  در صنعت ممکن است یک فردی در درون آن سازمان اعتقادی به ساخت ماشینی نداشته باشد، اما با ابزارهای پولی مجبور شودآن ماشین را بسازد، ولی در حوزه فرهنگی اگر کسی به سیاست از درون اعتقاد نداشته باشد، در مرحله اجرا بیش از اینکه فرد سازنده باشد، مخرب است. یعنی در حوزه فرهنگ افراد مجری، باید اولین گروه باورمند به این سیاست باشند.

رئیس کمیسیون فرهنگی شورای عالی انقلاب فرهنگی گفت: همواره تغییر رفتارها در جامعه از دو منشأ سرچشمه می‌گیرد، یکی منشأ بیرون و دیگری منشأ درونی انسان‌ها است، اگر هم‌زمان هر دو  را در نظر نگیریم و اصلاح نکنیم، موفقیت‌ها به‌سرعت پایین می‌آید. یعنی اگر در تربیون‌های مختلف، در مدارس، خانواده‌ها و دانشگاه‌ها، فلسفه حجاب را برای مردان و زنان تبیین کنیم و افراد از درون اعتقاد داشته باشند که پوشش اسلامی بسیار ارزشمند است، ولی وقتی در کوچه، خیابان، بازار و ادارات عملاً افراد بدحجاب زودتر گزینش شوند و جامعه مردان و زنان با نگاهشان بدحجاب را بیشتر تشویق کنند، می‌توانیم نسلی داشته باشیم از خواهران و زنان جامعه که به حجاب اعتقاد دارند ولی در رفتارشان ظاهر نمی‌شود.

وی ادامه داد: یکی از مسائل در پوشش اسلامی، این است که 50 درصد بدحجابی جامعه، تقصیر مردان است، در نظام تبلیغمان اساساً کاری به این بخش نداریم، همه خطاب‌ها مخاطب به زنان است، البته زنان مجوز ندارند که حالا توجهی به این امر نشده، بگویند ما هم سهم خودمان را ادا نمی‌کنیم.

رئیس کمیسیون فرهنگی شورای عالی انقلاب فرهنگی تصریح کرد: گاهی شاهد افراط و تفریط در کشور هستیم، برخی از نخبگان اصرار دارند که اگر ساختارها را اصلاح کنید، مسائل فرهنگی حل می‌شود، برخی دیگر اصرار دارند اگر انسان‌ها اصلاح شوند، جامعه اصلاح می‌شود، هر دو افراط و تفریط است، هم باید افراد و هم ساختارها را اصلاح کنیم. اگر به صورت مستقیم راجع به مسئله حجاب برای دختران حرف می‌زنیم و در مدارسمان به‌صورت علمی و عالمانه و ابزار هنری این مفهوم را جا می‌اندازیم  و آن‌ها را قانع می‌کنیم، وقتی می‌آید در فروشگاه خرید می‌کند، نبیند که فروشنده دختر بدحجاب را بیشتر تحویل گرفت و بیشتر تخفیف داد، بلکه احساس کند، مغازه جامعه اسلامی،  بابت حجاب، عفاف و متانت احترام می‌گذارد.

وی گفت:  در مورد اصل حضور دولت‌ها در فرهنگ اختلاف‌نظر در میان دولتمردان وجود دارد، افرادی هستند که برای دولت هیچ مسئولیتی در حوزه فرهنگ قائل نیستند، افرادی منصفانه به برخی وزارتخانه‌ها برای آن مسئولیت تعیین می‌کنند. اما واقعیت مطلب این است که امر دخالت در فرهنگ، امری نیست که انسان‌ها بتوانند از آن اجتناب کنند، همه وزارتخانه‌ها در فرهنگ دخالت می‌کنند، اختصاص به وزارت ارشاد ندارد، کلیت دولت تغییرات فرهنگی به‌صورت غیرمستقیم به وجود می‌آورد. یعنی همان‌طور که وزارت راه و شهرسازی سیاست مسکن خودش را طراحی و اجرا می‌کند به همان اندازه در تحولات اعتقادات و ارزش‌ها و رفتارها جامعه مداخله می‌کند، منتها مداخله آن غیرمستقیم است. بنابراین  دولت‌ها از این زاویه در حل مسائل فرهنگی، مسئولیت دارند.

بنیانیان تصریح کرد: رهبر معظم انقلاب در سال 1392 خطاب به اعضای شورای عالی انقلاب فرهنگی می‌فرمایند«ما گفتیم مسائل اقتصادی و مسائل گوناگون مهم پیوست فرهنگی داشته باشد، معنای آن همین است؛ معنای آن این است که یک حرکت اساسی که در زمینه‌ی اقتصاد، در زمینه‌ی سیاست، در زمینه‌ی سازندگی، در زمینه‌ی فناوری، تولید، پیشرفت علم می‌خواهیم انجام بدهیم، ملتفت لوازم فرهنگی آن باشیم.» مقام معظم رهبری با تسلطی که بر مسائل فرهنگی دارند به خوبی به این امر توجه دارند که  هر اقدامی از طرف دولت‌ها در عرصه سیاسی، اجتماعی، عمرانی و اقتصادی صورت می‌گیرد، یک سلسله آثار فرهنگی دارد، حتی سال 1388 این موضوع را به نمایندگان هشدار دادند.

وی یادآور شد: دولت‌ها نسبت به مسائل فرهنگی مسئول هستند و متناسب به این مسئولیت باید منابع اختصاص دهند و برنامه داشته باشند، جامعه نخبگان از دولت‌ها سؤال کنند و ائمه‌ جمعه از مسئولان مطالبه کنند که نقش خودشان را در فرهنگ بشناسند و بعد هم اصلاح کنند.

رئیس کمیسیون فرهنگی شورای عالی انقلاب فرهنگی  به بستر موفقیت سیاست‌های فرهنگی اشاره کرد و گفت: اگر دستگاه‌های فرهنگی مثل خانواده، مدرسه ، دانشگاه و سازمان‌های اجرایی وظایف فرهنگی خود را انجام بدهند پس از آن برای سطح کلی جامعه باید قانون مبارز با بدحجابی را تصویب کنیم و نیروهای انتظامی، محکم روی این قانون بایستد. ما در حوزه سیاست‌گذاری فرهنگی بسیار فقیر هستیم، برای اینکه هنوز درس پیچیده سیاست در حوزه‌های علمیه ما فراگیر نشده است، همه طلاب باید یک شناخت عمیق از مسائل فرهنگی و سیاست‌گذاری فرهنگی پیدا کنند.

انتهای پیام/4090/خ