تئاتر، مکارم‌الاخلاق است

کوروش زارعی در گفتگو با خبرنگار حوزه تئاتر گروه فرهنگ و هنر خبرگزاری آنا درباره فعالیت‌های اخیر خود اظهار کرد: نمایش «خورشید از حلب طلوع می‌کند» که آن را با نام «الشمس تشرق من حلب» در سوریه به نمایش در آوردیم، در بخش بین‌الملل جشنواره تئاتر فجر به نمایش در می‌آید که محصول مشترک ایران و سوریه است.

نمایش «الشمس تشرق من حلب» در دو شهر حلب و دمشق

مدیر مرکز هنرهای نمایشی و هنری حوزه هنری درباره استقبال از این نمایش در سوریه گفت: نمایش «الشمس تشرق من حلب» را در دو شهر حلب و دمشق سوریه به روی صحنه بردیم که بسیار عالی و با استقبال مخاطبان سوری روبه‌رو شد. در شهر حلب در هر شب اجرا  بیش از یک هزار و 800 نفر و در دمشق  شبی 2 هزار و 500 نفر  تماشاگر داشتیم.

زارعی با بیان این که اجرای این نمایش جریان خوبی را در تئاتر سوری به‌‌وجود آورد، تصریح کرد: خود سوری‌ها و هنرمندان سوری به ما می‌گفتند  انتظار نداشتیم چنین استقبالی شود، چرا که بالاترین آمار استقبال تماشاگر در اینجا 300 تا 400 نفر است، تاکنون تماشاگر یک هزار و 800 نفر یا 2 هزار و 500 نفر به خودمان ندیده بودیم.

وی ادامه داد: اجراهای شهر حلب با استقبال مسیحی‌ها، ارمنی‌ها، اهل تسنن و ارمنی‌ها صورت گرفت. غالب مردمی که در شهر حلب  زندگی می‌کنند، مسیحی هستند. شاید دو درصد شیعه وجود داشته باشد و قاطبه هنرمندان ما اهل تسنن، مسیحی، ارمنی و علوی‌ها بودند و ارتباط بسیار خوبی با کار برقرار کردند. علمای اهل تسنن و کشیش‌های اعظم کلیساهای حلب همه به دیدار این نمایش آمدند. اغلب علمای اهل تسنن شهر حلب و کشیش‌های  این  شهر می‌گفتند ما هر کاری کردیم که جلوی اشکمان را بگیریم، نشد و مجبور شدیم گریه کنیم. شما ما را با واقعیت امام حسین (ع)، اهل‌بیت (ع) و تاریخ  اسلام  آشنا کردید.

اصلاً کسی حقیقت این تاریخ را به ما نگفته بود

زارعی بیان کرد: جمله مهمی که اینها می‌گفتند، این بود که اصلاً کسی حقیقت این تاریخ را به ما نگفته بود و ما نمی‌دانستیم که چه بر سر امام حسین (ع) و خاندانش در سال 61 هجری آمده است.

وی گفت: ما در مشهدالنقطه یا مشهدالرأس در شهر حلب این نمایش را اجرا بردیم. مشهدالنقطه یا مشهدالرأس همان جایی است که  ماجرای نمایش  به‌صورت واقعی در تاریخ 61 هجری برای «زید راهب» اتفاق افتاد و ما در همان مکان تاریخی نمایش را به‌روی صحنه بردیم.

مدیر مرکز هنرهای نمایشی و هنری حوزه هنری درباره عوامل نمایش «خورشید از حلب طلوع می‌کند» اظهار کرد: بازیگران این نمایش همه عرب و عوامل فنی آن ایرانی هستند.

کشیده شدن ابتذال به تئاترهای خصوصی

این کارگردان تئاتر در ادامه این گفتگو درباره کشیده شدن ابتذال به تئاترهای خصوصی گفت: متأسفانه تئاتر خصوصی به تئاتر، فرهنگ، هنر و به همه چیز ضربه می‌زند. اولاً که بخش اعظم این تئاترهای خصوصی یک شیروانی است و هیچ امنیتی ندارد. مکان این تئاترها زیر شیروانی، زیر پله، راهرو، زیرزمین یک آپارتمان یا مجتمع قرار دارد. اولاً که به‌ لحاظ امنیتی بسیار خطرناک است. خدای نکرده اگر حادثه‌ای رخ دهد همه آنجا تلف می‌شوند. اصلاً استاندارد نیست. هر کسی یک اتاق سه در چهار متری در تهران اجاره کرده و تئاتر خصوصی راه انداخته است.

زارعی ادامه داد: باید نظارت کامل روی این تئاترهای خصوصی انجام گیرد. شورای نظارت این کار را انجام می‌دهد، ولی بعد از بازبینی، آقایان یا خانم‌ها، کارگردان‌ها و تهیه‌کننده‌ها هر کاری که دل خودشان می‌خواهد به اجرا در می‌آورند. این به تئاتر آسیب و ضربه می‌زند. یعنی شورای نظارت می‌رود نمایش را می‌بیند، نقاط ضعف و قوت، نقاط مشکل کار را می‌گوید و قول می‌دهند که این موارد را اصلاح کنند، بعد این را انجام نمی‌دهند و اجرا می‌روند و مسئله و حاشیه برای تئاتر و جامعه تئاتری ایجاد می‌کنند.

کارهای بی‌کیفیت، تماشاگر را از تئاتر گریزان کرده است

وی گفت: کارهای بی‌کیفیت، نازل و سطحی، تماشاگر را از تئاتر گریزان کرده است. همین مسئولان تماشاخانه‌های خصوصی پول هنرمندان را می‌خورند، در حق‌شان اجحاف کرده و بچه‌ها را استثمار می‌کنند. به نظرم باید خیلی از این تماشاخانه‌های خصوصی، بسته شود. علاوه بر اینکه امکانات فنی و تخصصی و استاندارد را ندارند، به‌ لحاظ محتوایی و موضوعی، تماشاخانه‌هایی که نمایش‌های بی‌محتوا و موضوعات مبتذل روی صحنه می‌آورند باید درشان را بست و اجازه فعالیت به آنها نداد. مگر اینکه سالنی استانداردهای لازم را داشته و خطر برای مردم نداشته باشد و شئونات را رعایت کنند.

زارعی درباره تبلیغ تئاتر در شبکه‌های ماهواره‌ای اظهار کرد: شورای عالی نظارت تئاتر کشور این کار را ممنوع کرده ولی متأسفانه من نمی‌دانم چرا دوستان هنرمند ما رعایت نمی‌کنند. این مسائل به تئاتر ضربه می‌زند و برای آن حاشیه ایجاد می‌کند. شورای نظارت به همه بخشنامه کرده که کسی حق چنین کاری ندارد. اداره کل هنرهای نمایشی با این کار مخالف است و اجازه چنین چیزی را به کارگردانان نداده است ولی متأسفانه همکاران تئاتری ما این کار را می‌کنند و این کارشان باعث می‌شود که قوه قضاییه برخورد کند و برخورد قوه قضاییه باعث می‌شود که تئاتر به حاشیه برود.

تئاتر چیزی جز مکارم‌الاخلاق نیست

وی درباره استفاده از الفاظ رکیک و کلاه‌گیس‌های طبیعی برای بانوان در برخی تئاترها گفت: تئاتر مکارم‌الاخلاق است. یعنی تئاتر یک هنر والای ارزشی، انسانی و اخلاقی است. همانطوری که پیامبر (ص) می‌فرماید من مبعوث شدم که مکارم‌الاخلاق را تمام کنم، تئاتر هم چیزی جز مکارم‌الاخلاق نیست. ما تئاتر کار می‌کنیم که مسائل اخلاقی و ارزش‌های والای انسانی را به تماشاگر ارائه بدهیم.

این هنرمند سینما و تلویزیون افزود: وقتی الفاظ رکیک و رفتارهای زشت و زننده روی صحنه تئاتر انجام می‌شود، این کار اهانت و توهین به ساحت مقدس تئاتر است. یعنی به نظر من باید جلوی این اشخاص گرفته شود و اگر رعایت نکنند، تا چند وقت اجازه کار به آنها ندهند. بفهمند که آن فردی که با خانواده‌اش می‌آید آنجا کار انسانی و اخلاقی و ارزشی ببیند، نیامده که صحنه زننده و الفاظ رکیک را روی صحنه ببیند.

وی ادامه داد: من شاهد بودم در سالن نمایشی که پدری گوش دخترش را می‌گرفت، جلوی چشم بچه‌اش را می‌گرفت که آن صحنه را نبیند. خب چرا ما باید این کار را بکنیم؟ بعد مثلاً شورای نظارت به او تذکر می‌دهد که این کار را نکن، این حرف را نزن، بعد فردا شب می‌رفت یک چیز دیگری استفاده می‌کرد. می‌گوید آقا مسئله ما این «کلمه» نیست، مسئله این است که اصلاً نباید چنین مسائلی را روی صحنه تئاتر بیان کنید. این بدآموزی دارد. من می‌خواهم این سؤال را از آن کارگردان، از آن نویسنده و از آن بازیگری که رفتار زشت و الفاظ رکیک استفاده می‌کند، بپرسم که آیا جلوی تمامی اقوامش این الفاظ رکیک را استفاده می‌کند و این رفتار شنیع را انجام می‌دهد و فحش‌های آنچنانی می‌دهد یا خیر؟

آیا تمدن و فرهنگ ایرانی و اسلامی ما این است؟!

زارعی گفت: چرا به خودمان اجازه می‌دهیم که روی صحنه تئاتر هر چه از دهن‌مان بیرون بیاید و هر رفتاری که می‌خواهیم انجام بدهیم؟! جایگاه مقدس تئاتر کجاست؟ چرا ما رعایت نمی‌کنیم جایگاه مقدس و والای ارزش انسانی تئاتر را؟ تئاتر می‌خواهد روی صحنه راجع به آسیب‌های اجتماعی، راجع به ارزش‌های انسانی و اخلاقی به ما هشدار دهد، نه اینکه جای هرزگی باشد. این اصلاً خوب نیست. نه با جامعه فرهنگی ایرانی و اسلامی ما همخوانی دارد و نه ذات تئاتر این مسئله را می‌پذیرد.

وی با اشاره به فرمایش رهبر درباره اینکه تئاتر یک هنر فاخر است افزود: چرا استقبال از سالن‌های ما کم است؟ آیا برای اینکه تماشاگر و فروش داشته باشیم، اجازه داریم هر کاری که می‌خواهیم روی صحنه بکنیم؟ دست به هر کار شنیع و زشت و ناپسند بزنیم؟ اروپایی‌ها و آمریکایی‌ها هم که آزادند و تئاتر مال آنهاست هیچ وقت روی صحنه دست به چنین کارهایی نمی‌زنند! ما که می‌گوییم انسان‌های متمدن و دارای پیشینه غنی و قدمت چندین هزار ساله فرهنگی هستیم و از خیلی از کشورها جلو هستیم آیا تمدن و فرهنگ ایرانی و اسلامی ما این است؟!

زارعی ادامه داد: متأسفانه وضعیت خوبی نیست. اینها دوستداران تئاتر و فرهنگ نیستند. اینها به تئاتر لطمه می‌زنند. این‌ها کاسب‌کارانی هستند که زحمات و تلاش آدم‌های وارسته و اصیلی که دارند در تئاتر این مملکت زحمت می‌کشند و کار می‌کنند و کار انسانی و اخلاقی عرضه می‌کنند را زیر سؤال می‌برند. رفتار چند نفر از این افراد، تلاش همه کسانی که درست، انسانی، اخلاقی و حرفه‌ای کار می‌کنند و تئاتر اندیشه‌ورز و تئاتری متفکر را روی صحنه می‌برند زیر سؤال می‌برد. چرا باید اینگونه باشد؟ باید برخورد قاطع شود و اجازه کار کردن به این آدم‌ها داده نشود که ادب شوند. تئاتر اندیشه‌ورز و متفکرانه را ترویج دهند نه تئاتر مبتذل و سطحی و بی‌ارزش و نازل را.

انتهای پیام/4072/4046/ن