تسهیل ارائه ویزا به دانشجویان خارجی برای تحصیل در ایران

به گزارش خبرنگار گروه دانشگاه خبرگزاری آنا، آنها گاهی به‌خوبی ما فارسی حرف می‌زنند و از ما بهتر سر کلاس‌ها بحث می‌کنند و امتحان می‌دهند. اسمشان دانشجوی خارجی است اما تشخیص ایرانی نبودن بعضی از آن‌ها ساده نیست. به‌خصوص آن‌هایی که از کشورهای دوست و همسایه راهی دانشگاه‌های ایرانی شده‌اند و هم فارسی‌زبان مادری‌شان است و هم چهره‌ای شبیه به ایرانی‌ها دارند.

مهمان‌هایی که تعدادشان هنوز آن‌قدر زیاد نیست که به دانشگاه‌های ایرانی چهره‌ای بین‌المللی بدهند. اما اخبار حاکی از این است که وزارت علوم تلاش‌هایی را برای پذیرش بیشتر دانشجویان خارجی و فراهم کردن شرایط بهتر برای آن‌ها شروع کرده است؛ از تسهیل دریافت ویزا تا فکرهای تازه‌ای برای اقامت آن‌ها.

پروسه طولانی دریافت ویزا برای تحصیل در ایران، یکی از مشکلات سر راه دانشجویان خارجی بود. اما پنجم مردادماه بود که مدیرکل دانشجویان غیر ایرانی خبر داد مدت صدور ویزای دانشجویان خارجی پس از رایزنی با وزارت امور خارجه کاهش پیدا کرده و آن‌ها می‌توانند تا یک هفته بعد از ارائه مدارکشان ویزا بگیرند؛ کاری که تا پیش‌ از این تصمیم تقریباً یک ماه طول می‌کشید.

دانشگاه‌های پزشکی ایران در صدر

در سوی دیگر کره زمین یا حتی در همین نزدیکی در حوالی سنگاپور، چین و ژاپن دانشگاه‌هایی وجود دارند که رتبه‌هایی بهتر از دانشگاه‌های ایرانی در رتبه‌بندی‌های جهانی کسب کرده‌اند. اما چرا ایران انتخاب بعضی از دانشجویان خارجی است؟ عبدالرحیم ابوبکر که از کشور تاجیکستان برای تحصیل به ایران آمده و در دانشگاه علوم پزشکی شیراز درس می‌خواند می‌گوید: «در تاجیکستان دانشگاه‌های پزشکی ایران خیلی معروف‌اند. من می‌خواستم برای تحصیل پزشکی بین روسیه، قزاقستان و ایران یکی را انتخاب کنم. با پدرم مشورت کردم و او گفت ایران بهتر است. گفت ما با ایران یکی بوده‌ایم و زبانمان یکی است. این‌طور شد که ایران را انتخاب کردم.»

او می‌گوید به دلیل تفاوت خط نوشتاری در ایران و تاجیکستان مشکلاتی برای خواندن و نوشتن داشته اما خیلی زود با این شکل نوشتار کنار آمده و درسش را شروع کرده.

از عبدالرحیم می‌پرسم در دانشگاه‌های ایران و تاجیکستان چه چیز متفاوت است؟ می‌گوید: «تفاوت اصلی این است که در رشته‌های پزشکی، تاجیکستان سیستم روسی را دنبال می‌کند و ایران سیستم آمریکایی.»

او درباره زندگی و فرهنگ دانشجویی هم می‌گوید: «دانشجویان تاجیک در زندگی دانشجویی‌شان بیشتر خانه اجاره می‌کنند ولی در ایران بیشتر دانشجویان در خوابگاه‌ها هستند. ما بچه‌های خارجی هم خوابگاه جدا داریم ولی الآن در خوابگاه متأهلی هستم.»

می‌گوید همه‌چیز خوب است و امکاناتی که لازم دارد در اختیارش است. فقط به فرهنگ دانشجویی ایران انتقاد نه‌چندان کوچکی دارد: «اینجا نمره خیلی مهم است و بچه‌ها بیشتر برای نمره درس می‌خوانند نه برای خودشان.»

آن‌طور که او می‌گوید تب ادامه تحصیل در تاجیکستان به شدت ایرانی‌ها نیست و دانشجویان تاجیک بعد از گرفتن مدرکشان سراغ زندگی و کار می‌روند و اغلب درصورتی‌که ادامه تحصیل در خارج از کشور برایشان ممکن باشد درسشان را ادامه می‌دهند.

زبانمان یکی است

معصومه یکی از ده‌ها افغان است که برای تحصیل دانشگاه‌های ایران را انتخاب می‌کنند. آن‌ها پرتعدادترین خارجی‌های دانشگاه‌های ایرانی هستند. او که در دانشگاه تهران کارشناسی ارشد ارتباطات می‌خواند می‌گوید: «ایران ازنظر فرهنگی به کشور من خیلی نزدیک است. من اینجا مشکل یادگرفتن یک‌زبان دیگر را ندارم و هزینه‌های زندگی هم نسبتاً پایین است.»

او اعتبار مدرک دانشگاه‌های ایران در افغانستان را هم به معیارهای انتخاب دانشگاه تهران اضافه می‌کند. به‌علاوه اینکه دانشگاه تهران را بهترین دانشگاه ایران می‌داند و معتقد است که سطح علمی خوبی دارد. می‌گوید وزارت علوم ایران خیلی خوب بورس می‌کند؛ مخصوصاً دانشجویان کشورهای فارسی‌زبان را. البته او از آن دست افغان‌هایی است که پیش از شروع تحصیل دانشگاهی هم در ایران زندگی کرده: «من ایران به دنیا آمده‌ام و کاملاً با این کشور آشنا هستم. برای چند سال به افغانستان برگشته بودم اما فعلاً برای تحصیل در ایران هستم. دوره کارشناسی را هم به شکل بورسیه در ایران گذراندم. انشاءالله برای دکترا هم به کشور دیگری خواهم رفت. اینکه به وطنم برگردم یا نه کاملاً بستگی به شرایط ثبات و امنیت در افغانستان دارد. اگر شرایط اجازه داد ترجیحم این است که برگردم اما اگر شرایط مناسب نبود حتماً به کشور دیگری مهاجرت خواهم کرد.»

وزیر علوم، تحقیقات و فناوری در هفتم مردادماه از هدف‌گذاری جدیدی برای جذب دانشجویان خارجی خبر داد و گفت: سال گذشته حدود 4 هزار و پانصد دانشجوی خارجی در دانشگاه‌های مختلف کشور مشغول به تحصیل شدند و این در حالی است که وزرات علوم برای سال جاری جذبی معادل 10 هزار دانشجو را هدف‌گذاری کرده است.

این هدف در شرایطی تعیین‌شده که برای تدریس به زبان انگلیسی در دانشگاه‌ها محدودیت وجود دارد. در تیرماه سال 86 شورای عالی انقلاب فرهنگی در مصوبه‌ای تمامی دانشگاه‌های کشور که در داخل مرزها شعبه تأسیس کرده‌اند را موظف به تدریس به زبان فارسی کرد.

این موضوع شامل حال دانشگاه‌هایی که عنوان «بین‌المللی» را هم در پیشوند اسمشان داشتند هم می‌شد.

شورای عالی انقلاب فرهنگی در دی‌ماه سال 89 ماده‌واحده‌ای را تصویب کرد تا مجوزی باشد برای ارائه بعضی از دروس به زبان غیرفارسی فقط در سه دانشگاه علوم پزشکی تهران، صنعتی شریف و تهران و آن‌هم تنها در واحدهای بین‌الملل. بر اساس این مصوبه زبان تدریس در دانشگاه‌های ایران باید فارسی باشد و استثنای تدریس به زبان‌های دیگر هم تنها برای دانشجویان غیر ایرانی برقرار است. به‌اضافه اینکه برای همه دانشجویان خارجی باید دوره‌های ویژه آموزش زبان فارسی برگزار شود و مدرک این دوره شرط فراغت از تحصیل آن‌هاست.

درنهایت چنین محدودیت‌هایی با استقبال بیشتر دانشجویان ایرانی از پردیس‌های بین‌الملل نسبت به دانشجویان خارجی، همراه شد تا نام این پردیس‌ها را به پولی یا خودگردان تغییر دهد و از هدف اولیه برای جذب دانشجوی خارجی دور کند. اما حالا شواهد می‌گوید وزارت علوم قصد کرده شرایط را تغییر دهد و امکان‌های تازه‌ای برای تحصیل خارجی‌ها فراهم کند.

به نظر می‌رسد عدم سخت‌گیری درباره تدریس به زبان فارسی هم بخشی از این سیاست باشد. ازجمله در دانشگاه علوم پزشکی تهران که مسئولان به‌تازگی گفته‌اند تدریس به زبان انگلیسی را در دروس پایه شروع کرده‌اند.

اقامت در خانه‌های ایرانی

اقامت دانشجویان خارجی هم یکی دیگر از موضوعاتی است که وزارت علوم درباره آن تصمیمات تازه‌ای دارد. زندگی با خانواده‌های ایرانی یکی از پیشنهاد‌هایی است که برای دختران خارجی در ایران مطرح‌شده است. قائم‌مقام وزیر علوم در امور بین‌الملل دراین‌باره از آشنایی دانشجویان خارجی بافرهنگ ایرانی گفته و توضیح داده که می‌شود خانواده‌های امین را شناسایی کرد تا دانشجویان و به‌خصوص دختران دانشجو وارد خانواده‌های ایرانی شوند.

او در مورد طول اقامت دانشجویان غیر ایرانی هم‌صحبت کرده اما آن‌طور که گفته، این موضوع در حوزه اختیارات پلیس است و از راه دیگری باید حل شود.