کتاب «ایماژ در شعر فارسی» منتشر می‌شود

به گزارش خبرنگار حوزه ادبیات و کتاب گروه فرهنگ و هنر خبرگزاری آنا، شعر به عنوان یکی از هنرهای بشری تأثیرات عاطفی عمیقی در مخاطب دارد. آنچه در ادبیات کهن ما، از نگرش و اظهارنظر در سروده‌های دیگران وجود دارد؛ رگه‌های ناچیزی از نقد واقعی را نشان می‌دهد. اغلب این نقادی‌ها انکارگرایانه یا تمجیدگرایانه است. دستیابی به یک نقد علمی و همه‌جانبه مستلزم آشنایی فنّی و تاریخی با موضوع مورد نقد است. 

در این کتاب به یکی از رایج‌ترین اصطلاحات تاریخ نقد و ایماژ پرداخته شده است. در تاریخ نقد و بلاغت با آنکه اصطلاح تصویر ایماژ همیشه در شمار متداول‌ترین مصطلحات بوده و با آنکه تعاریف متعدّد و متنوّعی از آن صورت داده‌اند، اما همچنان مبهم و تعریف‌ناپذیر مانده است. واقعیت آن است که تحلیل و رمزگشایی از شعر شاعران معاصر و حتی بسیاری از اشعار کلاسیک بدون شناخت شیوه‌های نوین نقد اگر نگوییم کاری غیرممکن است، باید اعتراف کنیم کاری بس دشوار است. گو اینکه در تعریف ایماژ ابهام و پیچیدگی‌هایی وجود دارد، اما مانع نمی‌شود این موضوع سامان نیافته به سامان نرسد.

ایماژ به مثابه رنگ در نقاشی، تصویر در سینما و روان در روان‌شناسی، از مباحث قابل توجه در ادبیات است. ایماژ در گستره ادبیات همانند چتری بر ماهیت حقیقی واژه‌ها سایه می‌اندازد و آنها را از قابلیت دارا بودن مفاهیمی خارج از شکل ظاهری با روابط آشکار و پنهان برخوردار می‌کند. البته شکل‌گیری ایماژها، ماحصل پیوند نگاه دیگرگونه انسان با جهان رنگارنگ اطراف اوست که ما آن را به عنوان حلقه اصلی برقراری میان ذهن و جهان خارج از ذهن انسان می‌شناسیم و برای آن هویتی اصلی و اساسی قائلیم. دنیای تصویر با برآیند قدرت ارتباط و تعامل با همه آن چیزهایی که درصدد برقراری ارتباط با آن هستیم، همراه با عینی کردن ذهنیات ترسیم می‌شود. در این دنیای ویژه، با زبان ایماژ، توانایی ارتباط با همه هستی به شاعر داده می‌شود و وجه تمایز زبان ادبی و غیر ادبی در گره‌گشایی از همین نقطه کور غیرفعال، یعنی خلق ایماژها و ایجاد حرکت در زنجیره معنایی تصاویر است. 

حرکت خیال در کلمه، مانند یک فیلم صامت عمل می‌کند. به پرده نمایش فیلم نگاه می‌کنیم، تنها حرکات و روابط غیرکلامی را پیش روی خود داریم. چشم به روبرو نگاه می‌کند و ذهن در جستجوی کشف چیزی مجهول است. ایماژها در هنر نقاشی با مقوله انواع رنگ خلق می‌شوند. از دیدگاه روان‌شناسی رنگ، بیشتر عنصری عاطفی است نه عقلانی، رنگ گیراییش را از عواطف و غرایز کسب می‌کند. رنگ همان نقشی را در فیلم ایفا می‌کند که صفت در ادبیات. می‌توان گفت که خطوط و رنگ‌ها حاکی از مفاهیم‌اند، اما از راه‌های متفاوتی عمل می‌کنند.

این نوشتار در سه فصل مجزای تعاریف ایماژ، تاریخچه آن و نمونه‌های ایماژ سنتی و مدرن تدوین شده است. ساختار اثر حاضر پیرامون ایماژهای کلاسیک و مدرن شکل گرفته است. در این میان از آثار شاعران سنتی، منوچهری، خاقانی، نظامی، کلیم کاشانی، بیدل دهلوی و صائب تبریزی نمونه‌هایی در کتاب آمده است.

کتاب «ایماژ در شعر فارسی» تألیف سید حسن سید ترابی و زهرا عبدی در 167 صفحه، شمارگان 2 هزار نسخه و قیمت 25 هزار تومان به‌زودی از سوی انتشارات دانشگاه آزاد اسلامی واحد رشت منتشر می‌شود.

انتهای پیام/4072/