ماموریت‌ها و نقش‌های صندوق حمایت از پژوهشگران متحول خواهد شد

به گزارش خبرنگار علم، فناوری و دانش بنیان گروه دانشگاه خبرگزاری آنا، ایمان افتخاری در نشست خبری دستاوردها و بسته‌های حمایتی جدید صندوق در سال ۹۸ که صبح امروز در صندوق حمایت از پژوهشگران و فناوران کشور برگزار شد، گفت: صندوق حمایت از پژوهشگران جوان با توجه به نیازهای پژوهشگران و فناوران کشور ۱۵ سال قبل تاسیس شد. صندوق بال علمی کشور است.

رئیس صندوق حمایت از پژوهشگران و فناوران کشور افزود: حال در ۱۵ سالگی این صندوق تغییرات زیادی در رویکردها و برنامه‌های آن ایجاد شده است. قرار است فعالیت‌های صندوق نقش پررنگ‌تری در زیست بوم علم و فناوری و شور داشته باشد.

وی بیان کرد: صندوق تاکنون ۲۱ هزار طرح پژوهشی دریافت کرده که ۷ هزار مورد آن به تصویب رسیده است. در حوزه بین‌الملل نیز ۱۳۲ پتنت تاکنون ثبت و حمایت شده است. به عبارت دیگر از هر ۱۰ طرح، یک طرح مورد حمایت صندوق قرار می‌گیرد.

افتخاری مطرح کرد: تغییر نام، رویکردها و وظایف صندوق حمایت از پژوهشگران و فناوران کشور به شورای عالی انقلاب فرهنگی فرستاده و به تصویب رسید. این امر بدین معناست که ماموریت‌ها و نقش‌های این سازمان متحول خواهد شد.

وی افزود: صندوق حمایت از پژوهشگران و فناوران کشور یکی از حامیان بزرگ برنامه پسادکتری است. تاکنون 2 هزار درخواست پسادکتری به صندوق ارسال شده که حدود 900 مورد تحت حمایت قرار گرفته است. با توجه به تغییرات رویکرد در صندوق حمایت از پژوهشگران و فناوران، برنامه پسادکترا نیز توسعه خواهد یافت و از نظر کیفی و کمّی نقش پررنگ‌تری را ایفا خواهد کرد.

رئیس صندوق حمایت از پژوهشگران و فناوران بیان کرد: رویکردهای اصلی و جدید صندوق شامل حمایت از برنامه‌های علم و فناوری پایدار، توجه ویژه به پژوهشگران و فناوران جوان و توانمندسازی آنها، توجه ویژه به علوم پایه و انسانی می‌شود.

افتخاری گفت: برنامه توسعه و ترویج علوم پایه و علوم انسانی به‌طور ویژه به صندوق حمایت از پژوهشگران و فناوران جوان داده شده است. طرح‌های پژوهشی با چهار رویکرد جدید بررسی می‌شوند که شامل تکثر، تعادل، کیفیت و هدف‌گرایی می‌شود. در رویکرد تکثر، تعداد گروه‌های پژوهشی فعال افزایش می‌یابد، در رویکرد تعادل برای حفظ تعادل میان توسعه حوزه‌های علمی و فناوری مختلف تلاش می‌شود، در رویکرد کیفیت به افزایش کیفیت پژوهش‌های جدی پرداخته می‌شود و در رویکرد هدف‌گرایی نیز به دنبال فعالیت بیشتر از سوی صندوق برای جذب پژوهش‌های مورد نیاز کشور هستیم.

وی افزود: برنامه‌های حمایتی صندوق حمایت از پژوهشگران و فناوران نیز با توجه به تغییر رویکردها متحول شده و به‌سوی بهینه‌سازی پیش می‌رود. از این پس برای حمایت از طرح‌های پژوهشی، رقابت برگزار می‌شود که جذب آنها طی سه فراخوان در طول سال اعلام خواهد شد. این امر باعث افزایش رقابت و انتخاب و شناسایی طرح‌های برتر می‌شود. سقف حمایت‌ها در این حوزه 50 درصد افزایش یافته و از 30 میلیون به 45 میلیون تومان افزایش یافته است.

رئیس صندوق حمایت از پژوهشگران و فناوران بیان کرد: در طرح پسادکتری نیز تغییراتی ایجاد شده و از این پس، افرادی که فعالیت علمی درخشان‌تری داشته باشند، می‌توانند از این حمایت‌ها استفاده کنند. سقف حمایت‌ها در این دوره نیز از 36 میلیون به 57 میلیون تومان افزایش پیدا کرده است. فراهم کردن این منابع مالی بسیار دشوار بوده اما با توجه به محدودسازی و ایجاد رقابت و برای حمایت بهتر از پژوهشگران، این تصمیمات اتخاذ شده است.

افتخاری گفت: در طرح رساله دکتری پیش از این دو فراخوان در طول سال انجام می‌شد که این تعداد افزایش خواهد یافت. تاکنون 380 مورد رساله دکتری دریافت کرده‌ایم که 150 مورد به تصویب رسیده است.

وی خاطرنشان کرد: صندوق حمایت از پژوهشگران و فناوران در حوزه بین‌الملل نیز تغییر رویکرد داشته است و برنامه دارد همکاری‌های خود با آکادمی‌های علوم چین و روسیه در حوزه‌های راهبردی را افزایش دهد. تاکنون 55 طرح از وزارت علوم چین دریافت شده که در حال بررسی قرار دارد. 62 طرح با موضوع مطالعات آب و پساب از این کشور دریافت شده است. این صندوق برنامه مشترکی نیز با روسیه و سازمان پژوهشی سلول‌های بنیادی کشور دارد که فراخوان آن به‌زودی منتشر خواهد شد.

رئیس صندوق حمایت از پژوهشگران و فناوران گفت: از دیگر برنامه‌های این صندوق، همکاری و ایجاد ارتباط با مؤسسه بین‌المللی یاسا که یک مؤسسه بین‌المللی در تحلیل کاربردی سیستم‌های پیچیده است. قصد داریم برای تربیت نیرو، دانشمندان و پژوهشگرانی را به این مؤسسه اعزام کنیم تا از ظرفیت‌های این مؤسسه تحقیقاتی استفاده کنیم. صندوق حمایت از پژوهشگران و فناوران یکی از اعضای شورای حکام مؤسسه بین‌المللی یاسا است که رویکرد آن ایجاد بستری برای پژوهشگران این کشورهای مختلف در توسعه پروژه‌های تخصصی علمی و فناوری است.

افتخاری گفت: رویکردهای کلی و سیستمی باید به داخل کشور وارد شود تا فضای سیاست‌گذاری و قانون‌گذاری در داخل تغییر یابد. صندوق حمایت از پژوهشگران و فناوران، دو معاونت پژوهش و معاونت ترویج را فعال‌سازی کرده تا به صورت تخصصی به اعمال برنامه‌های جدید این صندوق بپردازد. در این معاونت‌ها پنج پروژه خاص پیگیری می‌شود که رویکرد اصلی آنها عرضه آموزش‌های علمی به شکل جذاب و جالب به دانش‌آموزان و ارائه دستاوردهای علمی به جامعه به زبان ساده است. در طول سال 800 هزار پایان‌نامه در کشور انجام می‌شود که همه آنها قابل عرضه به جامعه و مردم نیست اما از هر یک هزار مورد می‌توان یکی را به شکل ساده و جالب به جامعه عرضه کرد. مأموریت این دو معاونت، تمرکز در این حوزه است.

وی بیان کرد: برنامه میثاق که با همکاری صندوق حمایت از پژوهشگران و فناوران و معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری انجام می‌شود، توجه ویژه‌ای به علوم پایه و علوم انسانی دارد. در این راستا طرح پیشتازان با محوریت کمک به پژوهشگران جوان و طرح بنیان با هدف شناسایی طرح‌های برتر انجام می‌گیرند.

رئیس صندوق حمایت از پژوهشگران و فناوران یادآور شد: هدف از این طرح‌ها، شکل‌گیری گروه‌های پژوهشی، افزایش حمایت از آنها و ارائه حمایت‌های مؤثرتر به آنها خواهد بود. طرح میثاق با توجه به محتویات بیانیه گام دوم انقلاب اسلامی تدوین و برنامه‌ریزی شده که مبلغ 10 میلیارد تومان بودجه مستقل برای این طرح در نظر گرفته شده است.

افتخاری گفت: برنامه میثاق در 6 محور سبک زندگی، خانواده، اقتصاد مقاومتی، گردشگری، فضای مجازی و حقوق شهروندی پروپوزال پذیرش می‌کند. قابل ذکر است که کاهش 35 درصدی بودجه صندوق حمایت از پژوهشگران و فناوران باعث محدودیت محورهای این برنامه شده است. هر کدام از این برنامه‌ها با همکاری نهادهای دیگر انجام خواهد شد. میثاق به‌طورکلی در حوزه علوم پایه و علوم انسانی متمرکز است.

وی افزود: یکی دیگر از برنامه‌های صندوق حمایت از پژوهشگران و فناوران، توانمندسازی محققانی است که با این نهاد همکاری می‌کنند. این امر کمک می‌کند وظایف حوزه پژوهش به بهترین شکل ممکن در کشور انجام شود.

رئیس صندوق حمایت از پژوهشگران و فناوران بیان کرد: یکی از وظایف مهم این صندوق، ثبت پتنت به‌صورت بین‌المللی است که در تغییر رویکردهای جدید این مأموریت به‌طورکامل از صندوق گرفته شده و به کانون ثبت پتنت داده شده است. طی فعالیت 10 ساله صندوق حمایت از پژوهشگران و فناوران 132 طرح به‌طور بین‌المللی ثبت پتنت شده‌اند.

افتخاری عنوان کرد: یکی دیگر از برنامه‌هایی که صندوق حمایت از پژوهشگران و فناوران دارد، برگزاری دوره‌های پسادکتری یا پسافن است که این برنامه در مراحل مقدماتی قرار دارد. در این برنامه افراد به‌جای گذراندن دوره پسادکتری در دانشگاه این دوره را در شرکت‌های دانش‌بنیان خواهند گذراند. این امر باعث می‌شود به‌صورت تجربی با کار آشنا شوند و همچنین از نظر اشتغال‌زایی و کمک به شرکت‌های دانش‌بنیان مفید خواهد بود.

وی افزود: منابع مالی این طرح به‌طور مشترک از سوی صندوق حمایت از پژوهشگران و فناوران، صندوق نوآوری و شکوفایی و شرکت‌های دانش‌بنیان تأمین خواهد شد. این برنامه شرکت‌های دانش‌بنیان را تشویق به استفاده از نیروهای تخصصی می‌کند. از آنجایی که این شرکت‌ها به‌تنهایی توان مالی پرداخت حقوق به نیروی متخصص را ندارند، این راهکار در نظر گرفته شده تا حقوق این افراد نیز مشترکاً تأمین شود.

رئیس صندوق حمایت از پژوهشگران و فناوران در خصوص اعزام یاسا گفت: این مؤسسه برنامه‌های مختلفی را برای دانشمندان و پژوهشگران در حوزه‌ها و سطح‌های متنوع برگزار می‌کند که هدف آنها تربیت نیروی انسانی متخصص و ماهر است. همچنین صندوق حمایت از پژوهشگران و فناوران صحبت‌هایی برای برگزاری دوره‌های آموزشی از سوی این مؤسسه در داخل کشور داشته است.

افتخاری در انتها بیان کرد: یکی از مواردی که باعث افزایش همکاری بین ایران، چین و روسیه می‌شود، ارتباط سیاسی مناسب میان این کشورهاست. همچنین بستر همکاری علمی با این کشورها برای پژوهشگران و دانشمندان راحت‌تر است. در کشورهای غربی سیاست‌گذاران و حاکمیت سعی در محدود کردن فعالیت نهادهای آموزشی و علمی با کشورهایی نظیر ایران را دارند، بنابراین دانشمند غربی ترجیح می‌دهد به‌جای کار با دانشمند ایرانی، به سراغ دانشمندی از کشوری دیگر برود. انتشارات بین‌المللی در داوری مقالات و تحقیقات ایرانی، عدالت را رعایت نکرده و از انتشار آنها جلوگیری می‌‌کنند. بنابراین باید به دنبال راه‌هایی برای شکست انزوای علمی کشور و پژوهشگران باشیم.

انتهای پیام/4021/