«با صبر زندگی»؛ ذبح عاطفه در مسلخ جهالت و تکفیر/ مظلومیت «فوعه» و «کفریا» در جشنواره مستند مرور شد

گروه فرهنگ و هنر خبرگزاری آنا، سید مرتضی حسینی- با صبر زندگی! شنیدن این عبارت برای ما می‌تواند سکه‌ای با دورو باشد. یک روی این سکه، شعاری انگیزه‌بخش و روی دیگر آن گزاره‌ای از جنس گلایه‌ها و غرولندهای روزمره است. این که زندگی همچنان ادامه دارد و در برابر ناملایمات، کینه‌ورزی‌ها و  بی رحمی‌های روزگار و آدمیان، چاره و مرهمی جز صبر نیست.

اما برای آنان که مستند «با صبر زندگی» را به تماشا نشسته‌اند، این عبارت چیزی فراتر از گزاره‌های مألوف است. مستندی که جنایات بی حد و مرز تروریستی‌های تکفیری را در قبال مردم بیگناه دو شهرک شیعه‌نشین «فوعه» و «کفریا» در سوریه به شکلی موثر به مخاطب ارائه می‌کند.

در سال‌های اخیر و با کوشش مستندسازان جسور و بادغدغه و البته حمایت نهادهای همچون سازمان هنری رسانه ای اوج و مؤسسه فرهنگی هنری روایت فتح، فیلم های مستند پرتعداد و باکیفیتی با موضوع جنگ داخلی سوریه، ظهور داعش، مقاومت‌های مردمی در مقابل هجوم تروریست‌های تکفیری، رشادت مدافعان حرم در جبهه‌های نبرد علیه تکفیری ها و شرایط اقتصادی و اجتماعی مناطق تحت اشغال داعش در سوریه و عراق ساخته شده‌ است که هرکدام درجای خود دارای ارزش بصری و محتوایی خاصی است.

در بین این مستندها، «با صبر زندگی» به کارگردانی وحید فراهانی حکایتی دیگر دارد. فراهانی کارگردانی جوان اما با کوله‌باری از تجربه ساخت فیلم‌های مستند درحوزه مستند بحران و مستندهای جنگی است. این کارگردان 30ساله علاوه بر «باصبر زندگی» که در سال 1396 تولید شده است، آثاری دیگری همچون «بدون مرز، عشق»، «سلفی با ابومهدی»، «تک تیرانداز»، «با مرگ زندگی»، «هجده» و «شیخ المجاهدین» را در کارنامه کاری خود دارد.

بعد از مستند «با مرگ زندگی» که روایتی از آزادسازی شهرهای نُبُل و الزهرا در سوریه بود،فراهانی اثری باعنوان «با صبر زندگی» را در دستور کار خود قرار داد.کارنامه او فارغ از فراز و فرودهای تکنیکی بیش از هر چیز حاکی از  جسارت، توجه به سوژه های ناب و البته خط شکنی و رفتن به متن و بطن حوادث دارد. معیارهایی که هرکدام ویژگی یک مستندساز موفق به ویژه در حوزه مستندهای جنگی است.

سوژه اصلی مستند «با صبر زندگی» تبادل مردم محاصره شده فوعه و کفریا با اهالی دو روستای زبدانی و مضایا است. مردمی بیگناه اما مقاوم که بیش از دو سال در این  دو شهرک در  نزدیکی شهر حلب، در محاصره گروهک‌های تکفیری- تروریستی وابسته به جبهه النصره بودند.

در این دوسال، تکفیری‌های تا بن دندان مسلح تکفیری حجم زیادی از آتش خمپاره و گلوله را از زمین و هوا روی سر مردمان بی دفاع این شهر ریختند. آنها همه کانال های ارتباطی و امدادی را  روی این دو منطقه بستند و حتی مانع از ارسال کمک‌های هوایی همچون آب، مواد غذایی و دارو برای مردم می‌شدند.قطع برق و گاز و منفجر کردن تنها منبع آب آشامیدنی که در فیلم هم به نمایش درآمده است،عرصه را چنان برای اهالی این دو شهرک تنگ کرده است که آنها را مجبور به استفاده از ریشه گیاهان به عنوان غذا و شاخه درختان به عنوان هیزم کرده بود. بازگشتی به دوران کشاورزی و عصر حجر  با جنایت تکفیری و حمایت غربی!

در چنین شرایطی و با مقاومت مردمی اهالی فوعه و کفریا،  تروریست های تکفیری به دربسته خوردند و موفق به اشغال این دو شهرک نشدند. از سوی دیگر دو منطقه زبدانی و مضایا نیز که محل سکونت بخش عمده‌ای از خانواده های تکفیری های جبهه النصره بود در تیررس نیروهای شبه نظامی فوعه و کفریا قرار داشت. براساس توافق صورت گرفته مقرر شد علاوه بر تبادل پیکر کشته‌شدگان و مجروحان دو طرف، خانواده تروریست‌ها از زبدانی و مضایا خارج شده و تعدادی از اهالی جنگ‌زده فوعه و کفریا که بخش عمده‌ای از آنان را کودکان و زنان و سالمندان تشکیل می‌دهند نیز از این دو شهرک خارج شوند.

کارنامه فراهانی فارغ از فراز و فرودهای تکنیکی، بیش از هر چیز نشان‌دهنده جسارت، توجه به سوژه‌های ناب و البته خط‌شکنی و رفتن به متن و بطن حوادث است.

با وجود سوار شدن خانواده‌ها به اتوبوس، اختلافات داخلی نیروهای تکفیری این مبادله را بیش از 48 ساعت به تأخیر می‌اندازد. در نهایت این توافق و تبادل با بدعهدی و رذالت داعشی‌ها به یک تراژدی خونین تبدیل می‌شود.یک نقشه پلیدکه روی جنایات چنگیز و نازی‌ها را سفید می‌کند، رویای آزادی کودکان خردسال و مادران خسته را به کابوسی سیاه بدل می‌سازد.  

جمع زیادی از خانواده‌های سوری که دو سال است عزیزانشان در این مناطق در آتش و خون دست وپا می‌زنند، در کنار نیروهای امدادی و نمایندگان نهادهای بین‌المللی مننتظر ورود اتوبوس حامل شهروندان فوعه و کفریا هستند.غافل از این که به جای  شهد وصال، زهر فراق نصیبشان می‌شود.

در منطقه تحت سیطره تکفیری‌ها، هنگام توقف کوتاه اتوبوس‌ها و پیاده شدن کودکان و سالمندانی که حدود 48 ساعت در داخل اتوبوس‌ها منتظر حرکت و شکستن محاصره دوساله هستند، خودرویی به جمعیت مسافران نزدیک شده و بین کودکان بسته‌های چیپس توزیع می‌کند؛کاری که با هجوم همراه با شادی کودکان و نوجوانانی همراه می‌شود که دوسال است از دیدن هرگونه تنقلات و خوراکی‌های خوشمزه و کودکانه محروم مانده‌اند.با جمع‌شدن کودکان و تعدادی از والدین آنها، ناگهان با یک انفجار انتحاری، اتومبیل توزیع‌کننده چیپس‌ها منفجر شده و این پیکر سوخته و تکه‌تکه‌شده کودکان بیگناه است که در کنار همشهریان آنها روی زمین پخش می‌شود.

روایت فراهانی از وضعیت محاصره فوعه و کفریا، جنایت سبعانه تکفیری‌ها در هنگام تبادل و رنج انتظار و آشفتگی خانواده های چشم به راه بسیار نافذ و مؤثر است. دوربین این مستندساز به قصد ثبت لحظات شیرین ورود نجاتیافتگان به منطقه امن و ملاقات آنها با خویشاندان  به محل تبادل آمده بود، اما در عوض اتفاقی تلخ و جانگداز رخ داد.با این حال تلخی این حادثه و کشته و مجروح‌شدن تعداد زیادی از کودکان و شهروندان سوری باعث نشد تا فراهانی از عزت و عظمت ساکنان رنج‌دیده فوعه و کفریا غافل شود.

نقطه قوت «با صبر زندگی» را می‌توان همین روایت همزمان و جذاب مظلومیت و عزت دانست. مخاطب با شنیدن صحبت‌های مسافران خسته و داغدیده به عنوان راویان دوسال مقاومت در برابر تکفیری‌ها و شاهدان عینی حادثه انفجار، به عمق جنایات این گروهک‌ها پی می‌برد و در عین حال عزت و صبر آنان را می‌ستاید.

این مستند،به زیبایی قربانی‌شدن عاطفه و عشق در مسلخ جهالت و تکفیر را به تصویر می‌کشد. جایی که داغدیدگان تازه از راه رسیده فوعه و کفریا پس از درآغوش کشیدن دوستان و خویشاوندان منتظر خود، با طنین «لبیک یازینب» نشان می‌دهند که پرچم صبر مظلومان در برابر مصیبت‌ها همچنان همچنان استوار است.

نقطه قوت «با صبر زندگی» را می‌توان روایت همزمان و جذاب مظلومیت و عزت  مردم «فوعه» و «کفریا» دانست.

در جای دیگری از فیلم کودکانی را می‌بینیم که در زمان انفجار اتوبوس، مادر خود را گم کرده و از سرنوشت او بی‌خبرند یا دختربچه‌ای از بستن آب توسط نیروهای تکفیری می‌گوید. زن دردمندی  راوی شهادت شهروندانی با سنین مختلف از کودک و زن و نوجوان و پیر است و پدری گریان  از داغ شهادت  حسین و محمد، دو کودک خردسالش می‌گوید. این صحنه‌های دلخراش گوشه‌هایی از حادثه کربلا را به ذهن متبادر می‌کند و گویی تکرار بخشی از مصیبت‌هایی است که اهل بیت (ع) در روز عاشورا با آن مواجه شدند.

 «با صبر زندگی» که پیش از این در جشنواره فیلم مقاومت هم به نمایش درآمد،آیینه تمام‌نمایی از بیحد و مرز بودن جنایت تکفیری‌ها و البته سکوت معنادار حامیان آنان است. فراهانی در این مستند بدون این که اسیر تکنیک شده و یا مقهور تلخی و عمق حادثه شود، به شکلی نافذ و جذاب روابط انسانی میان خانواده‌های سوری و شرایطی که برای کودکان جنگ به وجود آمده را به تصویر می‌کشد.تصویری بهت‌آور که مخاطب را به تأملی همراه با تأثر وا‌می‌دارد.

نخستین نمایش «با صبر زندگی» در سیزدهمین جشنواره سینما حقیقت سه شنبه نوزدهم آذرماه  بود.دومین نمایش این اثر در جشنواره سیزدهم نیز فردا (شنبه 23 آذرماه) ساعت 20 در سالن 4 پردیس چارسو خواهد بود.

 انتهای پیام/4104/