سلامتی افراد جامعه من را به تولید شکر بدون کالری ترغیب کرد/ مرکز رشد دانشگاه آزاد به من بال‌وپر داد

به گزارش خبرنگار حوزه علم، فناوری و دانش‌بنیان گروه دانشگاه خبرگزاری آنا، امروزه استارت‌آپ‌ها و شرکت‌های دانش‌بنیان اغلب بر روی خدماتی مانند فروش، حمل‌ونقل، تاکسی‌های اینترنتی و غذا فعالیت می‌کنند. از همین رو نیاز است اکوسیستم استارت‌آپ‌ها و کارآفرینان به سمت حوزه‌های کمتر مورد توجه با پتانسیل بالا و اثرات اجتماعی، اقتصادی و ملی بالا در شرایط کنونی هدایت شود.

با توجه به چالش‌های متعدد کشور در عرصه‌هایی مانند کشاورزی، سبک زندگی شهرنشینی، مسائل اجتماعی، محیط‌زیست، آلودگی و انرژی، در این بین گروه‌ها و شرکت‌های دانش‌بنیانی شکل گرفته‌اند که به‌صورت غیرمستقیم اندیشه و خلاقیت را وارد چرخه‌های تولید تا بازار می‌کنند. خبرگزاری آنا در راستای معرفی و تجربه‌نگاری فناوری، با گروه‌های استارت‌آپی موفق در قالب «پاتوق نخبگان» همراه  شده و پای صحبت آنان نشسته است.

 «پاتوق نخبگان» محفلی برای مخترعان و نخبگان است که در سلسله نشست‌هایی در راستای معرفی دستاوردها و چالش‌های استارت‌آپ‌ها و شرکت‌های دانش‌بنیان در خبرگزاری آنا برگزار می‌شود. در دومین نشست میزبان «سمیه آقابیک» دانشجوی دکتری شیمی دارویی دانشگاه شهید بهشتی و تولید کننده شکر بدون کالری با استفاده از شیمی سبز از گیاه استویا رفته‌ایم. در ادامه مشروح این گفتگو را می‌خوانید.

بیشتر بخوانید:

چهارمین نشست پاتوق نخبگان در خبرگزاری آنا برگزار می‌شود

آنا: در خصوص حیطه کاری و دستاورد و محصولی که تولید کردید توضیح بفرمایید.

آقابیک: بنده فارغ‌التحصیل کارشناس ارشد رشته فیتوشیمی از دانشگاه آزاد اسلامی گرگان هستم. سال ۹۵ فارغ‌التحصیل شدم و الآن هم دانشجوی سال اول رشته شیمی دارو در دانشگاه شهید بهشتی هستم.

کاری که در تز ارشدم انجام داده بودیم؛ استخراج و سالم‌سازی شیرین‌کننده بدون کالری است که این شیرین‌کننده را توانستیم از عصاره برگ گیاه استویا استخراج‌ کنیم و با پلیمرهای خاصی که اختراع کردیم، توانستیم این شیرین‌کننده را از برگ گیاه استویا استخراج‌ کنیم و این اتفاق برای اولین بار در کشور انجام شد.

سال ۹۵ توانستم ثبت اختراع کنم و از مرکز مالکیت معنوی و گواهی ثبت اختراع دریافت کردم که بعد از دریافت این گواهینامه برای تولید نیمه‌صنعتی آن چون فارغ‌التحصیل بودم امکان استفاده از آزمایشگاه را نداشتم. برای همین منظور شرکتی را ثبت کردم، و در مرکز رشد دانشگاه آزاد اسلامی واحد گرگان مشغول فعالیت شدم. از آنجایی که محصول ما ثبت اختراع شده بود توانستیم از معاونت علمی ریاست جمهوری گواهینامه شرکت دانش‌بنیان را دریافت کنم.

آنا: محصولی که تولید شده کدام‌یک از نیازهای کشور را رفع می‌کند و قبل از تولید این محصول در کشور واردکننده این محصول بودیم؟

آقابیک: همه می‌دانیم که در جوامع امروز مردم با بیماری‌های زیادی مواجه هستند. مانند دیابت که افراد با مصرف شیرینی‌های مصنوعی دچار دیابت و اضافه‌وزن و بیماری‌های فراگیری شده است. من این موضوع را مورد پژوهش قراردادم و به این موضوع فکر کردم که چه‌کاری باید انجام دهیم استویا شیرین‌کننده فاقد کالری باشد. کشورهای پیشرفته مثل چین، آمریکا و ژاپن از این شیرین‌کننده‌ها استفاده می‌کنند.

درگذشته نمونه خارجی شیرین‌کننده در کشور وجود داشت؛ اما نمونه داخلی که در این نوع محصولات باشد، نبود. ممکن بود این کار با هزینه بسیار زیادی در یکی از دانشگاه‌ها تولید بشود که اما هزینه‌ واردکردن آن از هزینه‌ تولید داخلی آن کم‌تر باشد. برای همین موضوع تصمیم گرفتم در راستای حل مشکلات جامعه و جلوگیری از خروج ارز از کشور این محصول را تولید کنم. امیدوارم در همه این زمینه‌ها این اتفاق در کشور رخ بدهد تا بتوانیم محصولی را تولید کنیم که مردم کشورمان از محصولات خارجی بی‌نیاز شوند.

آنا: چگونه توانستید به تولید انبوه دست یابید؟

آقابیک: توصیه‌ام این است دانشجویانی که فارغ‌التحصیل ارشد یا دکتری می‌شوند بدانند وقتی در سال ۹۵ مراحل پایان‌نامه‌ام روبه اتمام بود بیکار بودم و یک‌قدم بیش‌تر تا پیش‌تولید فاصله نداشتم در آن شرایط ثبت شرکت گزینه‌ای بود که به فکرم رسید. با این اتفاق مورد حمایت دانشگاه آزاد قرار می‌گرفتم تا بتوانم ادامه کار را به سمت تولید ببرم.

بعضی افراد این ایده را مطرح می‌کردند اما بنده ایده تولید شکر بدون کالری را مطرح کردم. با حمایت اساتید دانشگاه آزاد گرگان توانستم این ایده را به ثبت برسانم. ۶ ماه فرصت خوبی بود که بتوانم به تولید محصول برسم. در همان مدت کوتاه سفارش تولید هم داشتم. پیشنهاد من این است برای دانشجویانی که مقطع ارشد را تمام می‌کنند با کمک امکانات دانشگاه و مراکز رشدی که درون دانشگاه قرار دارد، تجربه کسب کنند و بیرون از دانشگاه شرکتی را به اسم خودشان ثبت و از آن استفاده کنند.

آنا: محصولی که الان تولید کردید پایه مکمل برای صنایع تبدیلی است و یا خودتان می‌توانید تولید کنید؟ و آیا به تجاری‌سازی محصول دست پیدا کردید؟

آقابیک: این شیرین‌کننده‌ها مخصوص صنایع غذایی است و ما باید به صنایع ارائه دهیم و نیاز به کارشناس صنایع غذایی دارد ،مانند شکر کریستالی نیست و به‌ شکل پودر است. نیاز به فرمولاسیون و تحقیقات کارشناس تغذیه دارد که برای ساخت بستنی، شکلات، کیک و کلوچه، چه مقدار بسته‌بندی لازم است.

در زمینه تجاری‌سازی فعلاً تولید به‌صورت سفارشی داریم. این بسته‌ها در حقیقت اشل نیمه‌صنعتی است که یک درجه کوچک‌تر است چون می‌خواستیم از آزمایشگاه به سمت صنعت برویم و نیاز به رفع ایرادها بود که توانستیم این کار را انجام دهیم. باید سفارش‌ها را قبول کنیم اما فقط نباید به این مرحله ختم شود برای این‌که باید استانداردهایی را تعریف کنیم و به این استانداردها نزدیک شویم.

چون کارشناسان غذا و دارو می‌گویند از آنجایی‌که این ماده تاکنون در ایران تولید نشده است، باید بررسی کنیم. بعد گفتند که استانداردهایی مطابق جهان تعریف کنید که این کار را انجام دادیم و آزمایش‌هایی که باید انجام می‌شد را به مرحله‌ی نیمه‌صنعتی رساندیم اما تجاری‌سازی تولید صنعتی انجام نشد چون باید قدم‌های بزرگ‌تری برداریم و اگر حمایتی از تولید صنعتی ما نشود با مشکلاتی از قبیل روند طولانی مجوز گرفتن از سازمان غذا و دارو مواجه خواهیم شد.

آنا: به نظر شما یک رسانه چقدر می‌تواند مؤثر در فراگیرشدن یک محصول باشد؟ رسانه چطور در فرهنگ‌سازی و ارتباط دانشگاه و مردم مؤثر است؟

آقابیک: نظر من این است که محصول ما مورد طبع مردم قرار دارد. ممکن است فناوری خاصی در جایی تولید شود و صنایع خاصی بخواهد آن را خریداری کند اما آنچه ما داریم مردم باید آن را بخواهند و قبول داشته باشند و به مردم ارائه دهیم که متأسفانه فرهنگ‌سازی در رسانه‌ها مشاهده نکردم البته شاید به خاطر این است که تولید داخلی نداشتیم. اگر نمونه داخلی داشته باشیم مردم را تشویق کنیم که از این محصول استفاده کنند.

بنده به‌عنوان یک شخص عادی توانستم این کار را انجام دهم و رضایت اطرافیانم را کسب کنم پس رسانه هم می‌تواند این کار را انجام دهد. حداقل باید به مردم اطلاع‌رسانی شود من خیلی ناراحت می‌شوم وقتی علی‌رغم معرفی محصول از طرف ما مردم هیچ اطلاعی از آن ندارند. اطلاعات خیلی کمی ازاین‌دست محصولات در بین مردم وجود داد.

آنا: پیشنهاد شما برای این‌که بتوان بعد از اتمام تحصیلات در همه‌ی گروه‌های تحصیلی مثل علوم پایه کارآفرین شد چیست؟

آقابیک: این نکته را بگویم دانشجویانی که در علوم پایه تحصیل می‌کنند متأسفانه سخت‌ترین درس‌ها را می‌خوانند و بیشترین آمار بیکاری در این رشته را داریم. وقتی وارد دانشگاه شهید بهشتی شدم چندنفری که می‌دانستند من ثبت شرکت کردم از من وقت گرفتند که چه‌کاری را انجام دهیم که به این مرحله برسیم. سایتی هست برای دانشجویان تحصیلات تکمیلی که مشکل بیکاری دارند.

با این افراد صحبت می‌کردم که اگر شما هم قرار است چند سال دیگر در این سایت ثبت‌نام کنید ۴ سال وقتتان را هدر ندهید که این خیلی بد است برای دانشجوی فارغ‌التحصیل مقطع دکترا یا کارشناسی ارشد. پیشنهادم این است دانشجویانی که می‌خواهند تز دکترا و ارشد انتخاب کنند به سمت موضوعی بروند که مسئله را حل کند.

من موافق با علمی هستم که مؤثر باشد. پیشنهادم این است که وقتی می‌خواهید تز انتخاب کنید بعد از ارشد نگاه کنید که کلینیک‌ها به چه سمتی می‌روند به‌عنوان‌مثال این روزها مسائل به سمت استخراج پروتئین است و کسانی که این علم را بلد باشند تز پایان‌نامه آن‌ها بهتر است به این سمت و سو برود. باید به این فکر باشید که از تز درسی خود چه چیزی را می‌توان استخراج کرد. خیلی بهتر است که خودِ انسان کارآفرینی کند و  طوری فکر کند که بعد از مقطع تحصیلی بیکار نباشد.

من کارآفرینی کردم و چندین نفر از دانشجویان در شرکت ما مشغول‌ فعالیت در خط تولید هستند. این می‌شود کارآفرینی و همچنین خودم پشیمان نیستم از زمانی که برای تحصیل و کسب علم گذاشتم. الآن من هدفم این است که زمانی که تزم را انتخاب کنم مشکلی از مشکلات جامعه حل شود این هم بستگی به دانشجو دارد و بعد استاد راهنما که خوشبختانه دانشگاه‌هایی که بودم افراد باسوادی بودند هم در گرگان و هم دانشگاه شهید بهشتی.

قدم بعدم این است که قسمت تحصیلاتم کمرنگ نشود اما بیشترین قدم من از نظر علمی برای تولید است که بتوانم از کارم استفاده کنم و بتوانم طوری استخراج و خالص‌سازی انجام بدهم که مشکلات را حل کنم. دانشجویان باید به همین مسئله دقت کنند که کسانی که فقط مدرک گرفته‌اند بیکار هستند اما کسانی که به دنبال راه‌حل برای مسائل بودند کار پیدا کردند و موفق بوده‌اند.

آنا: ارزیابی شما از وضعیت امروز دانشگاه‌ها برای تربیت نیروی کارآفرین چطور است؟

آقابیک: دانشگاه‌های خارج از کشور بر مبنای تربیت کارآفرین و تولیدکننده دانشجو جذب می‌کنند. سنجش الآن بر همین اساس است. اینکه دانشگاه چه‌کاری انجام دهد بستگی به دانشجو، استاد راهنما و درجه علمی دانشگاه دارد؛ و همچنین مراکز رشد دانشگاه است که بیشترین کمک به دانشگاه و دانشجویان را انجام می‌دهند که آیین‌نامه‌هایی برای این‌ها تعریف‌شده که چه مقدار به دانشجویان فارغ‌التحصیل کمک کنند.

بیشترین کمک این می‌تواند باشد اگر وارد بازار کار بخواهند بشوند نیاز به حمایت همه‌جانبه دارند. اگر حمایتی برای من صورت نمی‌گرفت امروز بودجه‌ای نداشتم و نه حتی آزمایشگاه و تجهیزاتی. این مرکز رشد دانشگاه آزاد بود که به من بال‌وپر داد و توانستم پیشرفت کنم و مستقل فعالیت کنم. این زمان، زمان مناسبی بود در حقیقت جایی که باید رشد پیدا می‌کردم و بعد جدا می‌شدم.

کسانی که انگیزه لازم را در زمینه فعالیت‌های بیرون از دانشگاه داشته باشند و مرکز رشد هم که باید بتواند حمایت کند که دانشجویان به سمت کارآفرینی بروند. با همکلاسی‌هایم که صحبت می‌کردم گفتم کسانی که دانشگاه شهید بهشتی یا دانشگاه‌های خوب قبول می‌شوند پس بار هوشی خوبی دارند و فقط باید آن را در بستر خوبی پرورش دهند تا بتوانند کارآفرین شوند.

دانشجو وقتی در دانشگاه‌های برتر کشور قبول می‌شود قسمت بزرگی از راه را طی کرده است و بعد از قبولی در دانشگاه‌های برتر، دانشجویان باید به سمت استفاده از تجارب اساتید خوب و امکانات آموزشی و نیز مراکز رشد دانشگاه بروند که بتوانند بعد از تحصیلات کارآفرین شوند.

آنا: چقدر توانستید محصولات‌تان را ارائه دهید و چه میزان فروش داشته‌اید؟

آقابیک: ما الآن در بخش سفارش محصولات هستیم و چون فعلاً نمی‌توانیم در حجم زیاد محصول را تولید کنیم کارخانه‌های مختلفی هستند که سفارش برای ما ارسال می‌کنند. به یکی از کارخانه گفتیم که فعلاً این محصول را در اختیار شما قرار می‌دهیم که مشتری را از دست ندهید اما ما باید به تولید صنعتی پیش برویم چون زیاد ظرفیت تولید نداریم پس قرارداد بزرگ هم نمی‌توانیم ببندیم.

حجم سفارش‌ها خوب است و خریداران نیز از محصول راضی بودند. از تهران و تبریز خیلی سفارش داشتیم و مدام می‌گویند کی می‌توانیم نمونه بگیریم. استانداردی برای محصول هنوز تعریف نکرده بودم. به آن‌ها گفتم حداقل صبر کنید که به سمت استانداردها پیش برود.

آن‌ها مشتاق نهایی شدن این استانداردها بودند اما برای اینکه بتوانیم سفارش زیاد بگیریم به تبلیغات بستگی دارد چون نمی‌توانیم محصولات را به همه‌ی افراد ارائه بدهیم. فعلاً در همین حد ۵ نفر مشغول به کار در شرکت و کارگاه هستند. من خیلی خوشحالم که این افراد شیمی خواندند و در کارگاه ما نقشی پیدا کرده‌اند.

در پایان باید بگویم علت اینکه به اینجا آمدم، دو دلیل بود: یکی به امید اینکه شاید بتوانم به دانشجویان و کسانی که می‌خواهند کارشان را ادامه بدهند و کارآفرین شوند و راهش را بلد نیستند، کمکی کنم و دوم اینکه شاید این مصاحبه زمینه‌ای باشد برای افرادی که بخواهند همکاری کنند تا در جهت صنعتی شدن قدمی برداریم. در این زمینه با چندین نفر رایزنی داشته‌ایم و امیدواریم به‌زودی خبرهای خوشی برسد.

انتهای پیام/4133/پ