روزه بر چه کسانی واجب نیست؟

به گزارش گروه رسانه‌های دیگر خبرگزاری آنا، از نظر شرع مقدس اسلام، روزه گرفتن در‌ ماه مبارك رمضان بر همه مسلمانان واجب است. اما گاهي استثناهايي هم به‌وجود مي‌آيد و همين شرع مقدس، برخي افراد را از روزه‌داري باز مي‌دارد. در احكام فقهي ما آمده ۷ گروه هستند كه مي‌توانند روزه‌هاي واجب‌شان را نگیرند.

اول؛ افراد نابالغ و غيرمكلف
كودكان و نوجواناني كه هنوز به بلوغ نرسيده‌اند براي روزه گرفتن مكلف نيستند. البته اگر نوجوانان، پيش از آنكه به بلوغ برسند روزه بگيرند امري مستحب را انجام داده‌اند. همچنين اگر پدر و مادر به كودكان و نوجواناني كه هنوز به بلوغ نرسيده‌اند امر كنند كه روزه نگيرند، جايز نيست كه از فرمان آنها سرپيچي كنند.
نكته: بلوغ سني در پسران و دختران براساس سن محاسبه مي‌شود. بدين صورت كه پسرها در 14سال و 7 ماهگي(معادل 15 سال قمري) به سن بلوغ مي‌رسند و دخترها در 8سال و 9ماهگي(معادل 9 سال قمري). البته بلوغ تنها به سن و سال نيست و علائم ديگري هم دارد كه بايد به آنها توجه شود، به همين دليل و به‌ويژه به‌خاطر شرايط فرهنگي و اجتماعي جامعه، ممكن است سن بلوغ در نوجوانان پايين‌تر از زمان تعريف شده باشد و آنها دچار بلوغ زودرس شوند.
نكته: گاه ممكن است روزه‌داري براي كساني كه تازه به سن تكليف رسيده‌اند، به‌ويژه براي دخترخانم‌ها بسيار سخت و مضر باشد، به حدي كه اگر روزه بگيرند دچار بي‌حالي و سستي مفرط مي‌شوند. در چنين شرايطي واجب است كه روزه‌شان را افطار كنند و بعدا قضاي آن را بجا آورند.

دوم؛ افراد پير و كهنسال
كساني كه به‌دليل ناتواني ناشي از پيري و كهولت سن نمي‌توانند روزه بگيرند مي‌توانند روزه‌شان را افطار كنند. در سن و سال پيري هم مشخصه تعريف شده‌اي وجود ندارد؛ يعني ممكن است يك شخص در سن 60سالگي به‌دليل ناتواني سني اين كار را انجام ندهد يا شخصي ديگر در سن 90سالگي به اين نتيجه برسد كه روزه گرفتن برايش سخت است، هر دوي اينها مي‌توانند به همان دليل كهولت سن و ناتواني ناشي از پيري روزه‌شان را افطار كنند. شخص پير كه روزه‌اش را به‌دليل ناتواني جسمي افطار مي‌كند، نه روزه‌اش قضا دارد و نه كفار‌ه‌اي بر عهده‌اش واجب مي‌شود.
نكته: اگر افراد پير در تابستان كه روزه گرفتن برايشان سخت است نتوانستند روزه بگيرند اما اين توان را دارند كه در روزهاي زمستان كه روزها كوتاه‌تر و شرايط روزه گرفتن آسان‌تر است روزه بگيرند، احتياط واجب است كه قضاي روزه‌هاي نگرفته در تابستان را بگيرند.

سوم؛ شخص مريض و بيمار
روزه گرفتن براي كساني كه به‌دليل بيماري دچار مشقت مي‌شوند واجب نيست. حتي اگر روزه گرفتن باعث تشديد يا پديد آمدن بيماري شود، بجا آوردن آن حرام و روزه باطل است. چنانچه شخص مريض كه روزه گرفتن برايش ضرر داشته باشد، روزه بگيرد به درگاه الهي پذيرفته نيست و پس از بهبودي بايد دوباره روزه همان روزها را بجا آورد.
نكته: در شناختن اينكه آيا روزه گرفتن براي شخص ضرر دارد يا نه، ملاك اصلي تشخيص خود فرد است. براي همين، اگر مثلا پزشك به او بگويد كه روزه گرفتن براي بيماري او ضرر دارد اما خود شخص به تجربه متوجه شود كه با روزه گرفتن دچار مشكل نمي‌شود، بايد روزه‌اش را بگيرد. البته عكس اين جريان هم صادق است؛ يعني اگر پزشك به شخص دستور بدهد كه روزه‌داري برايش مشكلي ايجاد نمي‌كند اما او پس از روزه گرفتن متوجه شد كه شرايط جسمي‌اش بدتر مي‌شود واجب است كه روزه‌اش را افطار كند.

چهارم؛ زنان باردار و زنان شيرده
زناني كه به دستور پزشك روزه‌داري براي خودشان يا كودكي كه در بطن‌شان دارند ضرر داشته باشد مي‌توانند روزه‌شان را افطار كنند. همچنين اگر زني طبق توصيه پزشك يا تجربه‌خودش متوجه شد كه با روزه‌داري شيرش كم مي‌شود و نمي‌تواند كودكش را سير كند واجب نيست روزه بگيرد و بايد افطار كند.
نكته: در خصوص كودكي كه هنوز در سن شيرخوارگي است (مثل كودكاني كه يك سالگي را رد كرده‌اند) اما مادرش مي‌تواند مواد غذايي ديگري را هم جايگزين شير مادر كند، بهتر است مادر براي اينكه به روزه گرفتنش لطمه‌اي وارد نشود، با برنامه‌ريزي صحيح اين كار را انجام بدهد و ساعت‌هاي شيردهي را در شب‌ها تنظيم كند. با اين كار، هم كودك از نعمت شير مادر بي‌بهره نمي‌شود و هم مادر مي‌تواند روزه‌اش را بگيرد.

پنجم؛ زنان معذور
زناني كه دچار عادات ماهانه مي‌شوند روزه‌شان صحيح نيست و بايد آن را افطار كنند. اين امر در افراد مختلف متفاوت است و بين 3تا 10روز به طول مي‌انجامد. زنان معذور پس از ‌ماه مبارك رمضان بايد تا پيش از رمضان سال آينده قضاي روزه‌هايي را كه افطار كرده‌اند بجا آورند.

ششم؛ عطش و تشنگي فراوان
گاه روزه‌داري، به‌ويژه در ماه‌هاي گرم سال شرايطي را براي برخي از روزه‌داران به‌وجود مي‌آورد كه دچار سستي و بي‌حالي مفرط مي‌شوند و مي‌ترسند كه از تشنگي بميرند. در چنين شرايطي، شرع مقدس اين اجازه را داده كه آنها به اندازه‌اي كه از حالت بي‌حالي خارج شوند آب بنوشند. البته نكته مهم اين است كه آنها پس از نوشيدن اندك آب و رفع ضعف ناشي از تشنگي بايد از ديگر محرمات روزه پرهيز كنند تا زماني كه ساعت افطار فرا برسد. قضاي اين روزه را هم بعدا بايد به‌جا بياورند.

هفتم؛مسافرت
در قرآن كريم نيز از مسافرها به‌عنوان كساني يادشده كه مي‌توانند روزه‌شان را افطار كنند. مسافر به كسي مي‌گويند كه فاصله رفت وبرگشتش از وطن كمتر از 8فرسخ شرعي نباشد. مقام معظم رهبري اين فاصله را 47كيلومتر تعريف كرده‌اند.
نكته: چند گروه از مسافرها هستند كه حكم مسافرت شامل آنها نمي‌شود و بايد روزه‌شان را بگيرند. اول، كساني هستند كه به سفر معصيت مي‌روند. دوم: كساني كه سفر جزئي از شغل‌شان محسوب مي‌شود. سوم: كساني كه بعد از نماز ظهر از وطن‌شان حركت مي‌كنند بايد روزه‌شان را بگيرند و اجازه ندارند به بهانه سفر آن را افطار كنند.

انتهای پیام/