دیده بان پیشرفت علم، فناوری و نوآوری
13 خرداد 1399 - 12:50
آنا جایگاه اقتصاد در مکتب امام خمینی (ره) را بررسی می‌کند؛

کارگران و کشاورزان اساس اقتصاد کشور/اقتصاد غایت نظام اسلامی نیست

اقتصاد در دیدگاه امام خمینی (ره) غایت نظام اسلامی به شمار نمی‌رود؛ اما جایگاه ویژه‌ای دارد به‌نحوی‌که ایشان استقلال اقتصادی را شرط لازم تحقق استقلال در سایر بخش‌ها از جمله استقلال سیاسی می‌دانستند.
کد خبر : 493477
289625_899.jpg

به گزارش گروه اقتصادی خبرگزاری آنا، استقلال از شرق و غرب در تمامی بخش‌های نظام اسلامی یکی از شعارها و اهدافی بوده که امام خمینی (ره) از همان ابتدای شکل‌گیری نهضت اسلامی برای تحقق آن تلاش کردند. به همین خاطر استقلال اقتصادی از سرمایه‌داری، کمونیستی و سوسیالیستی همیشه مورد تاکید امام (ره) بوده است. ایشان  مکرر ابعاد مختلف این موضوع را تشریح می‌کردند.


ایشان اقتصاد در نظام اسلامی را مستقل از اهداف نظام‌های دیگر اقتصادی می‌دانستند و بر لزوم جدا کردن خطوط اقتصاد اسلامی از سایر نظام‌های رایج در جهان تاکید داشتند. امام خمینی (ره) در این باره می‌گویند «البته پیاده کردن مقاصد اسلام در جهان و خصوصاً برنامه‌های اقتصادی آن و مقابله با اقتصاد بیمار سرمایه‌داری غرب و اشتراکی شرق بدون حاکمیت همه‌جانبه اسلام میسر نیست» امام (ره) در سخنی دیگر درباره چارچوب اصلی اقتصادی اسلامی در نظام اسلامی همچنین بیان کردند «اسلام اقتصاد را به صورتی سالم و بدون وابستگی به نفع همگان، در رفاه همۀ مردم، با اهمیت به مستمندان و ضعیفان بارور می‌کند و برای رشد بیشتر کشاورزی و صنعت و تجارت کوشش می‌نمایند.»


اهمیت استقلال اقتصادی به انداز‌ه‌ای است که از نظر امام (ره) وابستگی در اقتصاد عامل وابستگی در سایر بخش‌های کشور بود و ایشان تحقق استقلال اقتصادی را لازمه‌ استقلال سیاسی و فرهنگی می‌دانستند. ایشان در این باره فرمودند: «اگر مملکت شما در اقتصاد نجات پیدا نکند، وابستگی اقتصادی داشته باشد، همه جور وابستگی‌ها دنبالش می‌آید. وابستگی سیاسی هم ما پیدا می‌کنیم. وابستگی نظامی هم پیدا می‌کنیم. برای اینکه وقتی ما چیزی نداشته باشیم که استفاده ازش بکنیم، دستمان را دراز کنیم طرف امریکا. او می‌تواند به ما تحمیل کند همه چیز را. ما وقتی می‌توانیم که زیر بار او نرویم که در این قضیه قدرتمند باشیم. »


اقتصاد غایت نظام اسلامی نیست


امام (ره) برخلاف سایر نظام‌های مرسوم در قرن 20  معتقد بودند که اقتصاد غایت نظام اسلامی نیست و آن را به عنوان یکی از لوازم تحقق نظامی مستقل بیان کردند، ایشان دراین‌باره می‌فرمایند: «زیربنا اقتصاد نیست، برای این که غایت انسان، اقتصاد نیست. انسان زحمتش برای این نیست که فقط شکمش را سیر کند یا جوان‌هایش را بدهد شکمش سیر بشود، از این جا تا لانهایت، انسان هست.»


همچنین امام خمینی (ره) تحقیق و فعالیت علمی در حوزه اقتصاد اسلامی را به عنوان یکی از لوازم پیاده‌سازی اقتصاد در نظام اسلامی می‌دانستند. ایشان بر رعایت منافع محرومین در بیان نظرات کارشناسی تاکید می‌کردند و در این بیان کردند: «این بر عهده علمای اسلام و محققین و کارشناسان  اسلامی است که برای جایگزین کردن سیستم ناصحیح اقتصاد حاکم بر جهان اسلام، طرحها و برنامه‌های سازنده و دربرگیرنده منافع محرومین و پابرهنه‌ها را ارائه دهند و جهان مستضعفین و مسلمین را از تنگنا و فقر معیشت به در آورند. البته پیاده کردن مقاصد اسلام در جهان و خصوصاً برنامه‌های اقتصادی آن و مقابله با اقتصاد بیمار سرمایه داری غرب و اشتراکی شرق، بدون حاکمیت همه جانبه اسلام میسر نیست.»


نظر امام (ره) درباره تحقق استقلال اقتصادی در تمام بخش‌ها


امام خمینی (ره) صرف ملی شدن نفت را ضامن استقلال اقتصاد کشور نمی‌دانستند و بر جدا شدن اقتصاد کشور از وابستگی به نفت نیز تاکید می‌کردند. ایشان دراین‌باره فرمودند: «مسیر ما مسیر نفت نیست، نفت پیش ما مطرح نیست، ملی کردن نفت پیش ما مطرح نیست. این اشتباه است، ما اسلام را می خواهیم. اسلام که آمد نفت هم مال خودمان می شود. مقصد ما اسلام است، مقصد ما نفت نیست، تا اگر یک نفر نفت را ملی کرده اسلام را کنار بگذاریم، برای او سینه بزنیم.»


بنیان‌گذار انقلاب اسلامی بر صنعتی کردن اقتصاد کشور توجه داشتند اما ایشان شرط توسعه این صنعت را استقلال از بیگانگان بیان می‌کردند. امام (ره)در خصوص توجه به رشد صنایع مختلف فرمودند: «در خصوص صنعتی کردن مملکت، کاملًا با این امر موافقیم ولی ما خواستار یک صنعت ملی و مستقل هستیم که در اقتصاد مملکت ادغام شده و همراه با کشاورزی در خدمت مردم قرار گیرد، نه یک صنعت وابسته به خارج بر اساس مونتاژ؛ نظیر صنعتی که فعلًا در ایران مستقر ساخته‌اند. سیاست شاه از لحاظ صنعتی و کشاورزی، مملکت ما را به نفع قدرتهای استعماری به صورت یک جامعه مصرفی درآورده است.»


نقش خودکفایی در تحقق استقلال اقتصادی


خودکفایی در نگاه امام خمینی ره یکی از اصول تحقق استقلال اقتصاد در نظام اسلامی است از این رو ایشان این موضوع را به همه بخش‌های اقتصادی و دانشگاهی توصیه می‌کردند و  تحقق آن را نیز مطالبه می‌کردند. امام ره در سخنانی در این‌باره فرمودند: «مهمترین عامل در کسب خودکفایی و بازسازی توسعه مراکز علمی و تحقیقات و تمرکز و هدایت امکانات و تشویق کامل و همه جانبه مخترعین و مکتشفین و نیروهای متعهد و متخصصی است که شهامت مبارزه با جهل را دارند و از لاک نگرش انحصاری علم به غرب و شرق به در آمده و نشان داده‏‌اند که می‌توانند کشور را روی پای خود نگه دارند.»


نقش اساسی کارگران و کشاورزان در نظام اقتصادی اسلامی


امام خمینی (ره) نقش کارگران در انقلاب اسلامی را سرنوشت‌ساز می‌دانستند و دراین‌باره فرمودند: «قشر کارگر که با مجاهدات پیگیر خود، قبل از انقلاب با اعتصابات دامنه دار خود‏‎ ‎‏انقلاب را به پیروزی رساندند و بعد از انقلاب هم آنها هستند که با کوشش خود و جهاد‏‎ ‎‏خود در راه اسلام این انقلاب را به پیش می برند» همچنین در سخنانی بر نقش مهم کارگر در رفع نیازهای مردم تاکید کردند و فرمودند «اگر چنانچه‏‎ ‎‏قشر کارگر ما به وظیفۀ اسلامی ـ انسانی خود عمل نکنند، یکی از ستونهای فقرات ملت‏‎ ‎‏شکسته خواهد شد.»


امام (ره) معتقد بودند که کارگران و کشاورزان اساس اقتصاد کشور  هستند. ایشان درباره ابعاد نقش آفرینی کارگران و کشاورزان در اقتصاد اسلامی بیان کردند: «شما کارگران محترم و کشاورزان محترم، برادران! شما که اساس اقتصاد ایران در دست شماست، همان طوری که در سابق در تحت نظارت طاغوت بودید و کارهای شما نادیده گرفته می‌شد، امروز ان‌شاءالله در رژیم اسلامی هستید، و اسلام به کارگر و کشاورز بسیار اهمیت می‌دهد. دولت در فکر شما هست. ما دعاگوی شما و در فکر شما هستیم. لکن خرابی‌ها به اندازه‌ای است که به این زودی ترمیم نمی‌شود. گرفتاری‌ها به اندازه‌ای است که به این زودی از چنگال آن نمی‌توانیم خودمان را نجات بدهیم. قدری صبر لازم دارد.»


انتهای پیام/4141/پ


انتهای پیام/

ارسال نظر
هلدینگ شایسته