بهره‌گیری از فارغ‌التحصیلان در پروژه‌های مرکز تحقیقات شیمی رازی/ «دی بنزن کونیوم کلراید» علیه کرونا تولید شد

گروه استان‌های خبرگزاری آنا - مجتبی آزادیان؛ مرکز تحقیقات شیمی رازی دانشگاه آزاد اسلامی واحد شهرضا بهمن 1387 راه‌اندازی شد. یکی از دلایل ایجاد این مرکز، آن بود که دانشگاه یکی از قطب‌های شیمی کشور بوده و سال‌های گذشته هم این موضوع چه در بُعد آموزشی و چه در بُعد پژوهشی به کرّات اثبات شده است.

كسب عنوان بهترين دفتر ارتباط با صنعت استان اصفهان در سال 1390 و كسب نشان و لوح جشنواره از استاندار، كسب عنوان نامزد برترين واحد تحقيق و توسعه ايران در جشنواره تحقيق و توسعه ايران و دريافت لوح جشنواره در سال 91 ازجمله افتخارات مرکز تحقیقات شیمی رازی دانشگاه آزاد اسلامی واحد شهرضاست.

مرکز تحقیقات شیمی رازی در زمینه پايان‌نامه‌های كارشناسی ارشد و دكتری تاکنون از 10 پایان‌نامه دکتری، 50 پايان‌نامه كارشناسی ارشد و 200 پروژه كارشناس حمایت کرده است.

اعضای هيئت علمی اين مركز دارای تخصص‌های شيمی تجزيه، شيمی آلی، شيمی فيزيک، شيمی معدنی، پتروشيمی، پليمر و مواد هستند. مركز تحقیقات شیمی رازی مجهز به كتابخانه مركزی، سه كتابخانه تخصصی و جمعاً 70 هزار جلد كتاب و مجهز به كتابخانه ديجيتال است.

مركز تحقیقات شیمی رازی دارای 26 آزمايشگاه و كارگاه با تجهيزات پيشرفته و به‌روز است. نزدیکی حدود 70 درصد از واحدهای شيميايی استان اصفهان در محدوده اين دانشگاه و همکاری‌های مشترک با صنایع شیمیایی و پتروشیمی مختلف اصفهان منجر به تبدیل این مرکز به يكی از مهم‌ترين مراكز تحقيقاتی منطقه و استان اصفهان شده است.

بیشتر بخوانید: 

ضعف صنعت در دانش فنی و علمی به‌روز

خبرنگار خبرگزاری آنا در همین زمینه با سیدنظام‌الدین میرستاری دکتری شیمی و رئیس مرکز تحقیقات شیمی رازی دانشگاه آزاد اسلامی واحد شهرضا به گفتگو نشسته است که مشروح آن را می‌خوانیم:

آنا: مرکز تحقیقاتی شیمی رازی دانشگاه آزاد اسلامی واحد شهرضا چرا و با چه هدفی ایجاد شد؟

میرستاری: با وجود بیش از 20 عضو هیئت علمی تمام‌وقت، این ظرفیت در واحد شهرضا دیده می‌شد که چنین مرکز تحقیقاتی شکل بگیرد. در کنار آن، کشوری نفت‌خیز هستیم و صنایع وابسته به نفت و شیمی در کشور ما بسیار گسترده است و یکی از بزرگ‌ترین شهرک‌های صنعتی مرتبط با شیمی که بیشترین ارتباط را با علم شیمی دارد، شهرک صنعتی رازی شهرضاست که در 20 کیلومتری دانشگاه آزاد اسلامی واحد شهرضا قرار دارد و این موضوع هم دلیل دیگری برای این بود که وجود چنین مرکزی می‌تواند برای کشور و منطقه مثبت باشد.

هدف اصلی از راه‌اندازی اين مركز به‌كارگيری نيروی انسانی متعهد و متخصص اعم از استادان، محققان، دانشجويان و نيز امكانات پيشرفته دانشگاهی موجود برای پيشبرد و هدايت تحقيقات در جهت بهبود بخشيدن وضعيت صنعتی و خودكفايی علمی كشور و برقراری ارتباط طبيعی، ساختاری و پويا با مراكز صنعتی است و اكنون با انجام پروژه‌های متعدد صنعتی و همكاری با صنايع بزرگ كشور و ايجاد همكاری دوجانبه با صنايع مختلف، اين مركز در راه اعتلای این اهداف گام برمی‌دارد.

آنا: چه مأموریت یا مأموریت‌هایی برای این مرکز تعریف شده و آیا این مرکز اکنون در انجام مأموریت‌ها فعال است؟

میرستاری: ابتدا و در سال‌های گذشته مسئولیت این مرکز برعهده تعدادی از همکاران بنده بود؛ اما حدود چهار سال و نیم است که بنده مسئولیت این مرکز را برعهده دارم. کاری که بنده در ابتدای ورودم به مرکز انجام دادم در ادامه راه و فعالیت هایی بود که همکاران دیگر انجام دادند، ابتدا سعی کردیم نیازهای کشور در حوزه شیمی را رصد کنیم که از این نظر، چند محور و مسیر را برای خود تعریف کردیم.

نخستین کاری که انجام دادیم، این بود که فایلی از واردات گمرک را از اداره گمرکات گرفتیم و دسته‌بندی شد و سپس مواد شیمیایی را -که به کشور وارد می‌شد و جزء اولویت‌ها بود و مقدار مصرف بالایی هم داشت- تعیین کردیم. در ادامه با صنایع مختلف ارتباط گرفتیم و نیازهای آنها را رصد کردیم که چه نیازهایی در کشور وجود دارد.

همچنین اشتراک چند مجله صنعتی مرتبط با شیمی را گرفتیم که از فضای صنایع شیمی کشور آگاه شویم و مسیرها و نیازهای مختلف دیگری که وجود داشت را از طریق دوستانی که در صنایع مختلف تجربه کار داشتند، رصد کردیم و سپس براساس همان نیازها، اقداماتی کردیم که شاید تاکنون کمتر در کشور اتفاق افتاده است و بلافاصله یک‌سری هسته‌ها و تیم‌های تحقیقاتی را از فارغ‌التحصیلان واحد شهرضا در پروژه‌های مختلف تشکیل دادیم.

فارغ‌التحصیلان ما در مقاطع کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکتری در تیم‌ها و هسته‌های تحقیقاتی در مرکز تحقیقات شکل گرفتند و روی پروژه‌های مختلف فعالیت خود را آغاز کردند. نحوه همکاری آنها هم به این صورت است که به‌صورت مشارکتی با دانشگاه کار می‌کنند، یعنی هرکدام از این پروژه‌هایی که تعریف می‌شود، دانشگاه امکانات آزمایشگاهی (البته به شکل محدود و مشخص)، مواد و دستگاه‌های آزمایشگاهی را در اختیار این دوستان می‌گذارد و فارغ‌التحصیلان هم کار تحقیقاتی را انجام می‌دهند.

در انتهای هر پروژه هر کدام از طرفین، هم دانشگاه با عنوان مرکز تحقیقات و هم دوستانی که روی آن پروژه کار کرده‌اند، سهم خودشان را خواهند داشت. این کار را با عنوان قراردادهای مشارکت پژوهشی - تحقیقاتی آغاز کرده‌ایم و تعدادی از قراردادها به خروجی رسیده و اکنون در مرحله انعقاد قرارداد صنعتی‌کردن یکی از این پروژه‌ها که در کاشان است، هستیم.

آنا: اگر این اقدامات به درآمدزایی برسد، دانشجویانی که آنجا کار می‌کنند بهره‌ای می‌برند؟

میرستاری: اگر در آغاز کار از همکارانی استفاده می‌کنیم برای پایلوت، نیمه‌صنعتی و بعد هم صنعتی‌کردن آن پروژه همان دوستان مشارکت خواهند داشت و در درآمدهای آن نیز شریک خواهند بود، مگر اینکه بخواهند سهمی را که به‌عنوان دانش فنی آن طرح به دست آورده‌اند، واگذار کنند. در این‌صورت هم آن را قیمت‌گذاری می‌کنیم و آن دانش فنی به فروش می‌رسد و تیم تحقیقاتی و مرکز تحقیقات سهم خود را خواهند داشت؛ اما در غیر این‌صورت خودشان مستقیماً در صنعتی‌کردن و به نوعی اشتغال‌زایی هم مشارکت خواهند داشت.

آنا: قراردادی که با کاشان می‌بندید در چه حوزه‌ای است؟

میرستاری: این قرارداد بیشتر درباره استحصال مواد مؤثر گیاهان دارویی است.

آنا: جایگاه پایان‌نامه‌های دانشجویی و طرح‌های پژوهشی استادان و اعضای هیئت علمی در این مرکز چگونه است؟

میرستاری: سعی کرده‌ایم بخشی از پایان‌نامه‌های دانشجویی را به سمت فعالیت‌های این مرکز تحقیقاتی سوق دهیم، یعنی طرح جدیدی با عنوان «فاز صفر تحقیقاتی طرح‌های صنعتی» را ارائه کردیم. این فاز صفر را در حقیقت یک پایان‌نامه کارشناسی ارشد یا بخشی از یک پایان‌نامه دکتری تعریف کردیم که بر اساس همان موضوعات مختلفی که رصد و شناسایی شدند، می‌تواند عنوان پایان‌نامه‌ همکاران باشد و آنان می‌توانند در پایان‌نامه خود روی آن موضوع کار کنند.

در این زمینه هم چند پروژه داشتیم. یک پروژه راجع به حذف گوگرد از ترکیبات نفتی مانند بنزین و گازوئیل و ... بود که بحث‌های آزمایشگاهی و مطالعات آزمایشگاهی آن به پایان رسیده و آن طرح ظرفیت صنعتی‌شدن را دارد. یکی از پایان‌نامه‌های دیگر دانشجویان ارشد، استفاده از مواد آنتی‌باکتریال در صنعت‌‌های نفتی و کلاً مواد آنتی‌باکتریال بود. اتفاقاً یکی از موادی که در این پروژه کار شد، دی بنزن کونیوم کلراید است که اکنون در ضدعفونی‌کننده‌هایی که برای بیماری کرونا تولید می‌شود، مورد استفاده قرار می‌گیرد. آن هم در مقیاس آزمایشگاهی تولید شده و چند نمونه در اختیار شرکت‌های صنعتی قرار داده‌ایم که تست‌های اولیه‌اش را انجام دهند، اگر تست‌ها رضایت‌بخش بود، به فکر صنعتی‌کردن و تولید انبوه آن هم هستیم.

آنا: به مواد مورد استفاده در داروهای ضدکرونا اشاره کردید؛ آیا در دوران کرونا مرکز تحقیقات شما موفق به تولید محصول در مبارزه با این ویروس شده است؟

میرستاری: یکی دیگر از همکاران ما که او هم از اعضای مرکز تحقیقات شیمی رازی است، در همان ابتدای شیوع کرونا، حدود چند هزار بطری محلول ضدعفونی‌کننده 250 و 300 میلی‌لیتری تهیه کرد و درست همان زمانی که کشور با محدودیت جدی مواد ضدعفونی روبه‌رو بود، همکاران چند هزار بطری محلول ضدعفونی‌کننده را برای مناطق مختلف و استفاده دانشگاهیان تولید کردند.

این اقدام در یک شرکت دانش‌بنیان انجام و در اختیار بخش‌های مختلف گذاشته شد و از نظر ریالی هم بالای 20 میلیون تومان آورده نقدی برای دانشگاه داشت.

انتهای پیام/4103/4062/