جمعیت جوان، ابزاری برای قوی شدن کشور/ «پیری جمعیت» اشکال دارد

به گزارش خبرنگار حوزه خانواده گروه اجتماعی خبرگزاری آنا، در حالی بیش از 6 سال از ابلاغ سیاست‌های کلی جمعیت می گذرد که هیچ اقدامی برای اجرای این سیاست ها نشده است این درحالی است که رهبر معظم انقلاب با تاکید بر مسئله فرزندآوری، معتقدند که پیری جمعیت ترسناک است و نیاز است دستگاه‌های اجرائی این مسئله را پیگیری کنند.

30 اردیبهشت‌ماه 1393 زمانی بود که سیاست‌های کلی جمعیت از سوی مقام معظم رهبری(مدظله‌العالی) ابلاغ شد. در این سیاست‌ها ضمن تأکید بر نقش بالای مقوله جمعیت بر پیشرفت و اقتدار ملی، از همه دستگاه‌های مرتبط در این زمینه خواسته شده است که اقدامات لازم با دقت، سرعت و قوت صورت گیرد.

در طی این 6 سال بارها مقام معظم رهبری موضوع افزایش جمعیت را متذکر شده‌اند در حالی‌که گام مؤثری در راستای تحقق بخشیدن به این سیاست‌ها از سوی مسئولین برداشته نشده است. هرچند از سوی کارشناسان نیز بارها گزارشات و هشدارهای لازم داده شده است که جمعیت کشور در آینده نه‌چندان دور روند کاهشی به خود می‌گیرد که پیامدهای اجتماعی و اقتصادی نامطلوبی را به دنبال خواهد داشت.

این تذکرات و تاکیدات در ماه های اخیر شدت بیشتری گرفته است. رهبر انقلاب در سال 1398 در سخنرانی های عمومی چهار جایگاه را در موضوع افزایش جمعیت مورد خطاب قرار می دهند این چهار جایگاه شامل موارد ذیل است:

1- زوج‌های جوان و مسئولین

ایشان در صحبتی که با زوج‌های جوان داشته‌اند با بیان حدیثی از پیامبر «تَناکَحوا تَناسَلوا تَکثُروا» به اهمیت زیاد شدن نسل در بین مسلمانان می پردازند، اینکه برای رشد و تعالی لازم است عده افراد در جامعه زیاد شود همچنین  از تجربه جمعیتی کشورهای هند و چین می‌گویند که جمعیت زیاد آن‌ها موجب ترقی و پیشرفت این دو کشور شده است. لذا آنچه که مشخص است از زوج های جوان انتظار می رود به موضوع فرزندآوری توجه کنند.

رهبرانقلاب همچنین در این سخنرانی با نا امیدی از مسئولین می‌فرمایند: «مسئولینی که بایستی عملاً دنبال کنند و زمینه‌ها را فراهم کنند، آن کار لازم را انجام نمی‌دهند. البتّه مسئولین [رده] بالا میگویند قبول داریم امّا مسئولین میانی درست عمل نمی‌کنند؛ به هر حال افزایش فرزند باید به صورت یک فرهنگ دربیاید. شما ببینید، در بعضی از کشورهای غربی ــ مثلاً در آمریکا ــ خانواده‌ای پانزده تا بچّه دارند، بیست تا بچّه دارند و از این قبیل،  تشویق [هم] می‌شوند و هیچ کس مذمّتشان نمی‌کند. امّا نوبت به کشور ما که میرسد، این طرف قضیّه تشویق می‌شود، [یعنی] کم‌فرزندی و مانند اینها. »

سفارش رهبرانقلاب به مسئولین درحالی است که برخی از مسئولین درجات بی توجهی را به حد اعلا رسانده‌اند، آنگونه که اقدامات و پیگیری‌های‌شان کاملا برخلاف سیاست‌های جمعیتی است؛ برای نمونه‌ می‌توان به طرح ممنوعیت ازدواج‌های زیر 18 سال توسط فراکسیون زنان در مجلس دهم اشاره کرد. این طرح موجب نادیده گرفتن بخشی از ظرفیت جوانانی بود که به‌هنگام اقدام به ازدواج کرده بودند که از قضا این ازدواج‌ها بر اساس آمارهای رسمی جزء پایدارترین ازدواج ها است، در صورت ممنوعیت این ازدواج ها علاوه بر اینکه کشور با سرعت بیشتر به سوی پیری حرکت می‌کرد، آثار مخرب فرهنگی و اجتماعی دیگری هم داشت، از جمله عدم ثبت ازدواج‌های زیر 18 سال که خود معضلاتی را به دنبال می آورد، افزایش فساد و فحشا در جامعه، تخریب اعتماد به نفس جوانان در خانواده و جامعه و..

2- تولیدکنندگان اقتصادی

در بحبوحه اعتراضات به گرانی بنزین و قائله پس از آن در اواخر آبان ماه بود که رهبر انقلاب دیداری هوشمندانه با جمعی از تولیدکنندگان، کارآفرینان و فعالان اقتصادی داشتند. در آن دیدار جوان بودن جمعیت را یکی از مزیت‌ها و فرصت‌های کشور اعلام می‌کنند و بر استفاده از فرصت 20 ساله پنجره جمعیتی تاکید می‌کنند؛ ایشان افزایش موالید را در کنار ایجاد ثروت پایدار برای کشور ضروری دانسته و می‌فرمایند: «اینکه بنده نسبت به موالید و مسئله‌ فرزندآوری و مانند اینها این همه اصرار می‌کنم، معنایش این است؛ یعنی اگر چنانچه به این مسئله بی‌توجّهی بشود -که متأسفانه در بُرهه‌ طولانی‌ای بی‌توجّهی شده- اگر این بی‌توجّهی ادامه پیدا کند و همه به فکر فرزندآوری نیفتند و این حرکت عظیمی که در کشور لازم است انجام بگیرد، انجام نگیرد، 20  سال آینده -که مثل برق خواهد آمد؛ 20 سال زمان زیادی نیست- وارد یک مسیری خواهیم شد که دیگر کار برایمان بسیار مشکل خواهد شد.»

آنچه به نظر می‌رسد، صحبت درباره افزایش جمعیت و جوان نگه داشتن آن در شرایط حساس امنیتی آن مقطع و در جمع تولیدکنندگان و فعالین اقتصادی نشانه اهمیت موضوع جمعیت است. توجه به افزایش جمعیت و افزایش جمعیت جوان کشور یکی از محورهای مهم رشد اقتصادی است و یقینا یکی از اولویت‌های مسائل کشور است. همچنین توجه به جمعیت جوان و استفاده از ظرفیت نیروی انسانی عامل مهمی برای بازتولید جمعیت جوان کشور است.

3- عاملان فرهنگی

رهبر انقلاب در اسفندماه 1398 در دیداری که با مداحان داشتند به ضرورت نگه داشتن جمعیت جوان کشور پرداخته و لازمه آن را فرهنگ‌سازی در جامعه دانسته‌اند و از مداحان که نمونه‌ای از بانیان و عاملان فرهنگسازی در جامعه هستند برای این امر مطالبه کرده‌اند. لذا به نظر می‌رسد تمامی کسانی که در موضوع فرهنگسازی دستی دارند باید به این مطالبه ی رهبری توجه نمایند، ترویج ازدواج آسان، ازدواج به هنگام، فرزندآوری و.. از جمله موضوعاتی است که باید به آن توجه نمود. از مداحان و خطبا تا رسانه ها، سینما و تلویزیون، تشکل های دانشجویی، پایگاه های بسیج، کانون های فرهنگی و.. مسئول هستند.

4- باید از پیری جمعیت ترسید

همچنین، ایشان در ارتباط تصویری با نمایندگان مجلس یازدهم شورای اسلامی، ضمن اشاره به اهمیت جوانی جمعیت، در خصوص مسئله پیری جمعیت، فرمودند: «اینها احتیاج دارد به قانون، احتیاج دارد به دنبال‌گیری جدّی دستگاه‌های اجرائی و بایستی بِجِدْ مسئله‌ی فرزندآوری را مهم دانست و از پیری جمعیّت ترسید. حالا خارجی‌ها را کار نداریم؛ دشمن، دشمن است؛ امّا بعضی کج‌سلیقگی‌ها را متأسّفانه آدم در داخل مشاهده می‌کند -یک جایی خواندم- که می‌گویند «آقا! پیری جمعیّت اشکالی ندارد»! چطور اشکالی ندارد؟ یکی از پُرفایده‌ترین ثروت‌های یک کشور، جمعیّت جوان در یک کشور است که ما بحمدالله از اوایل انقلاب تا امروز برخوردار بوده‌ایم و اگر بنا باشد بعداً برخوردار نباشیم، یقیناً عقب خواهیم ماند. مسئله‌ مدیریّت فضای مجازی جزء مسائل مهمّ ما است که این مسئله، مسئله‌ بلندمدّت هم نیست؛ مسئله‌ کوتاه‌مدّت و میان‌مدّت و جزء مسائل نزدیک ما است که باید [به آن توجّه بشود] و امثال اینها مسائل کلیدی‌ای وجود دارد. توجّه کنید دچار حاشیه‌ها نشوید، دچار مسائل فرعی و بی‌اولویّت نشوید».

جمعیت جوان؛ابزار قوی شدن کشور

تاکیدات رهبر انقلاب در موضوع جمعیت در ماه‌های اخیر بی‌سابقه بوده است تا آنجایی که در صحبت‌های نوروزی‌شان به موضوع جمعیت اشاره کرده و حفظ جمعیت جوان را ابزار قوی شدن کشور و راه پیشرفت آن دانسته اند.

به نظر می رسد امروز موضوع جمعیت یک وضعیت صرفا ابلاغی و فرمایشی نیست، یک موضوع محوری در رشد اقتصادی و پیشرفت کشور است، یک موضوع اساسی در رشد ارزش‌های فرهنگی و اجتماعی جامعه  است. یک موضوع کلیدی و راهبردی در بحث‌های امنیتی است. امروز موضوع جمعیت یک اولویت است و رهبر انقلاب تمامی کشور را در مسئله جمعیت مخاطب قرار داده اند و مسئول دانسته اند. امروز پرداختن به بحث جوان نگه داشتن جمعیت یک موضوع فوری است ؛ لذا همه درباره این اولویت مسئول هستند؛ از کسانی که مسئول امور فرهنگی در جامعه هستند به ویژه آتش به اختیاران فرهنگی تا قوه قضائیه و مجلس. مجلس می‌تواند قانونی شدن بندهای سیاست‌های کلی جمعیت را از دولت پیگیری کرده و یا به صورت طرح ارائه دهد. نباید گذاشت این بار هم صحبت‌های رهبری درباره این موضوع راهبردی بر زمین بماند.

محدثه صادقی مالواجردی

انتهای پیام/4076