«بابا رکن‌الدین شیرازی»؛ عارف دلسوخته‌ای از دیار فارس

گروه فرهنگ و هنر خبرگزاری آناـ بارها شنیده‌ایم که گذشته چراغ راه آینده است. این چراغ روشنگر مسیری است که به ساختن بنای تمدن ایرانی اسلامی می‌انجامد. چراغی که انوار روشنگرش حاصل تلاش صدها حکیم، هنرمند و فیلسوف مسلمان است که از قرن‌ها پیش خشت‌به‌خشت این بنای سترگ را روی هم گذاشته‌اند.

با شما مخاطب گرامی قراری گذاشته‌ایم تا هر روز به بهانه عددی که تقویم برای تاریخ آن روز به ما نشان می‌دهد، به زندگی یکی از مشاهیر و بزرگان تاریخ کهن ایران و اسلام مختصر اشاره‌ای کنیم تا بتوانیم پس از یک سال، با این انوار روشنگر چراغ تمدن و فرهنگ آشنا شویم. به این منظور هر روز صبح، بخشی از تاریخ کهن خود و افتخارات آن را مرور خواهیم کرد.

برای خوشه‌چینی از این خرمن دانش و فرهنگ،از جلد اول کتاب «تقویم تاریخ فرهنگ و تمدن اسلام و ایران» تألیف دکتر علی‌اکبر ولایتی که به سال ۱۳۹۲ در انتشارات امیرکبیر به زیور طبع آراسته شده، بهره برده‌ایم.

مسعود بن عبدالله بیضاوی، معروف به «بابا رکن‌الدین شیرازی»، عارف و عالم سده هشتم هجری است.

وی در روستای بیضا از توابع اردکان در استان فارس به دنیا آمد. تاریخ تولد او مشخص نیست. برخی وی را از خاندان جابر انصاری شمرده‌اند. بابا رکن‌الدین از کودکی به عرفان و تصوف گرایش داشت و هنگامی که از احوال عارفان آگاه شد به سیر و سلوک پرداخت.

وی عرفان نظری و سلوک عملی را نزد عبدالرزاق کاشانی (متوفی 736ق) فرا گرفت و از محضر داوود قیصری نیز بهره برد. بابا رکن‌الدین کتاب فصوص الحکم ابن عربی را نیز خواند و از نعمان خوارزمی برای رفع مشکلات فصوص کمک گرفت. وی در شیراز نیز با امین بلیانی ملاقات کرد.

بابا رکن‌الدین در سال 769ق در اصفهان درگذشت و همان‌جا به خاک سپرده شد. آرامگاه او اکنون در تخت سلیمان، محل ذکر و عبادت درویشان است.

در مذهب بابا رکن‌الدین اختلاف است. برخی او را شیعه و بعضی سنی دانسته‌اند اما به اعتبار سنگ‌نوشته مزارش می‌توان او را شیعه دانست. او را در مسلک عرفانی از پیروان ابن عربی و قائل به وحدت وجود دانسته‌آند.

آثار او عبارت‌اند از:

1. نصوص الخصوص فی ترجمة الفصوص، این کتاب شرحی بر فصوص الحکم ابن عربی و مهم‌ترین اثر بابا رکن‌الدین شیرازی است. کتاب مقدمه مفصلی دارد که خود در حکمِ اثر مستقلی است. این کتاب در 1359 ش در تهران چاپ شده است؛

2. کشف الضر فی نظم الدر یا شرح التائیة الکبری اثر ابن فارض، نسخه‌ای از آن در کتابخانه شماره 2 مجلس شورای اسلامی محفوظ است؛

3. کنوز الرموز، در علم حروف. این کتاب به زبان فارسی است؛

4. قلندریه.

 انتهای پیام/4104/