فناوری در خط مقدم نبرد با فساد/ از برنامه‌های تلفن همراه تا تولید ابزارهای جرم‌شناسی

به گزارش خبرنگار حوزه علم، فناوری و دانش‌بنيان گروه دانشگاه خبرگزاری آنا، امروزه پیشرفت در فناوری منجر به دستیابی سریع و بی‌سابقه به حجم گسترده‌ای از داده‌ها در مورد هر موضوع و حوزه‌ای شده است. دولت‌ها، سازمان‌ها و حتی خود شهروندان برای سازگاری و همگام شدن با این سبک جدید تعاملات در حال سعی‌و‌خطا بر سر هر چیزی هستند. مفهوم «انقلاب داده»، که هم به حجم داده‌های موجود و هم نوآوری‌های فناوری اشاره دارد، به نظر می‌رسد دارای توانایی بالقوه مقابله با مشکلات اصلی کشورها از جمله فساد را داراست.امروز روز جهانی مبارزه  با فساد است و در این گزارش مروری بر اصلی‌ترین فناوری‌هایی که مبارزه با فساد را در ابعادی تازه ممکن کرده‌اند خواهیم داشت.

1. کلان‌داده‌ها

فناوری با افزایش میزان اتوماسیون و بالا بردن دقت در اجرای فرایندهای درون نهادها و سازمان‌ها می‌تواند شفافیت را به همراه داشته باشد. سازمان‌های دولتی باید با تهیه نرم‌افزارهای نوآورانه برای کشف و جلوگیری از تقلب و تبانی و... در خط مقدم شفاف‌سازی باشند. داده‌های دردسترس‌تر و باکیفیت‌تر به بهبود تصمیمات کلان و پاسخگویی بیشتر منجر خواهد شد.

بدین منظور باید شبکه‌های پیشرفته‌ و زیرساخت‌های مربوط به داده‌ها برای بهبود کارایی برپا شود، مشکلات مربوط به ظرفیت حافظه برطرف شود، شکاف‌ها و خطاهای موجود مورد شناسایی قرار گیرد و قابلیت همکاری و ایجاد انگیزه برای نوآوری افزایش پیدا کند. کلان‌داده‌ها در درجه اول باید در زمینه‌های بهداشت عمومی، کسب‌وکار و امور مالیاتی استفاده شود زیرا در این مسائل، تجزیه‌وتحلیل و پیش‌بینی روندها، الگوها و روابط در حجم گسترده‌ای از داده‌ها انجام خواهد شد و بینش و چشم‌اندازی ارزشمند را به همراه خواهد داشت.

آشکارسازی و شناسایی فساد به طور سنتی به دلیل حجم زیاد داده‌ها امری دشوار تلقی می‌شد. با این حال، عصر دیجیتال و محبوبیت کلان داده‌ها منجر به ایجاد تکنیک‌های جدید مدیریت داده برای جلوگیری از تقلب و سوءاستفاده شده است. اکنون به دلیل تجزیه‌وتحلیل خودکار داده‌ها، شناسایی الگوهای معاملات مشکوک در حوزه‌هایی از جمله امور مالیاتی و مراقبت‌های بهداشتی آسان‌تر شده است و تقریباً در هر لحظه امکانپذیر است. بدین ترتیب ادارات می‌توانند در بزنگاه، کلاهبرداری‌هایی را که گهگاه میلیاردها تومان خسارت به بیت‌المال وارد می‌کند، شناسایی، متوقف و سازوکار معیوب را اصلاح کنند.  

2. داده‌کاوی

از داده‌کاوی در حوزه کارپردازی و تدارکات عمومی، برای حسابرسی و شناسایی الگوهای تبانی و اطلاعات نادرست استفاده می‌شود. به طور کلی، به استخراج اطلاعات پنهان یا الگوها و روابط متمایز در حجم زیادی از داده‌های بانک‌های اطلاعاتی، داده‌کاوی گفته می‌شود. به زبان ساده، در داده‌کاوی، مجموعه حجیم داده‌ها مورد تحلیل قرار می‌گیرد. همچنین از آن برای شناسایی «نیات فسادبرانگیز» در پرداخت‌ها یا معاملات می‌توان استفاده کرد. اولین پرداختیِ غیرمرسوم می‌تواند نشان‌دهنده شروع یک فساد بزرگ باشد.  

ابزارهای نرم‌افزاری خاصی با اهداف مبارزه با فساد طراحی شده‌اند که برای شناسایی و پاسخ به تقلب و «کاوش هوشمند» مورد استفاده قرار می‌گیرند. همچنین شاید بهتر باشد یک ساختار ناظر برای بررسی شفافیت نرم‌افزاری و تجزیه‌وتحلیل داده‌ها وجود داشته باشد که داده‌های مؤسسات مختلف دولتی و خصوصی را بررسی کند. نرم‌افزارهای داده‌کاوی کمک می‌کنند تا پروژه‌های مستعد خطر تقلب، تضاد منافع یا نامنظم شناسایی شوند. ادغام این ابزارها در دولت الکترونیکی نه تنها باعث افزایش قدرت تصمیم‌گیری با کمترین هزینه می‌شود بلکه از طریق ساده‌سازی فرایندها شفافیت بیشتری را به همراه دارد.  

3. برنامه‌های تلفن همراه

از فناوری و برنامه‌های تلفن همراه برای استفاده از داده‌ها و دستیابی به بینشی سریع‌تر می‌توان استفاده کرد. برای مثال در کشورهای در حال توسعه که زیرساخت‌های فناوری به مناطق دورافتاده نرسیده(یا کمتر رسیده) است از برنامه‌های تلفن همراه برای توانمندسازی شهروندان برای گزارش فساد، بازخورد مستقیم و...  می‌توان بهره برد زیرا به لطف این فناوری‌ها، اطلاعات راحت‌تر و بیشتر در دسترس قرار دارند.

از کارهایی که می‌توان انجام داد ایجاد برنامه‌های کاربردی و وب‌سایت‌هایی برای کشف و جلوگیری از فساد است. در آینده انتظار می‌رود با پیشرفت‌های هوش مصنوعی، ویژگی‌هایی خودکار نیز برای شناسایی موقعیت دقیق نقاطی که فساد به وقوع پیوسته و برچسب‌گذاری جغرافیایی و پروژه‌ای‌ انجام گیرد تا اطلاعات مشخص در مورد هزینه‌ها و جدول زمانی پروژه برای ناظران فراهم باشد. در مناطقی که تلفن‌های هوشمند کمتر رایج است نیز سازوکار جداگانه‌ای را می‌توان در نظر گرفت تا افراد از طریق ابزارهای ارتباطی موجود مانند تلفن ساده و یا حتی خدمات پستی معمول داده‌ها را ارسال کنند.

4. ابزارهای جرم‌شناسی

صرف نظر از ادارات و شرکت‌ها در بخش دولتی و خصوصی، نهادهای ناظر نیز وجود دارند که از ابزارهای جرم‌شناسی موسوم به SMART  برای حسابرسی و مقابله با خطر فساد استفاده می‌کنند. امروزه این ابزارها همراه با پیشرفت‌های فناوری، به اندازه کافی توسعه یافته‌اند و می‌توانند تجزیه‌وتحلیل معاملات را به صورت بلادرنگ انجام دهند، پیش‌بینی‌های مختلف را مدل‌سازی نمایند، ناهنجاری‌ها و الگوریتم‌های فسادخیز و پرداخت‌های نامتعارف و... را خیلی زود شناسایی کنند. برای تقویت فرایندهای داخلی درون‌سازمانی و جلوگیری از اقدامات مربوط به تقلب، از طریق تجزیه‌وتحلیل داده‌ها می‌توان به صورت دوره‌ای معاملات را در مدل‌های خرید و فروش  بررسی، ناهنجاری‌ها را مدیریت و معاملات مشکوک مانند جریان‌های مالی غیرقانونی را شناسایی نمود.

این تکثر فناوری (کلان‌داده برای ضبط داده‌ها، داده‌کاوی برای شناسایی، برنامه‌های موبایل برای افزایش قابلیت دسترسی و ابزارهای جرم‌شناسی برای کاهش فرصت‌های فساد) این امکان را فراهم می‌آورد تا فرصت‌های بی‌نظیری برای شفافیت و مبارزه با فساد ایجاد شود. با این حال، فناوری یک راه حل فوق‌العاده سریع نیست و به آموزش‌های کافی، فرهنگ‌سازی، و عزم و اراده جدی برای مبارزه با فساد نیاز دارد. برای مهار واقعی فساد، حکومت‌ها و سازمان‌ها باید به سرعت وارد عمل شوند و خود را سازگار سازند.

انتهای پیام/پ