آداب و اعمال لیلةالرغائب/ از شب عطاء و بخشش بی‌حساب پروردگار غافل نشویم

به گزارش خبرنگار حوزه معارف گروه فرهنگ و هنر خبرگزاری آنا، شب «لیلةالرغائب» اولین شب جمعه ماه مبارک رجب نامگذاری شده که مورد تأکید بزرگان دین نیز قرار گرفته تا آنجا که  پیامبر بزرگوار اسلام تأکید دارند که «از اولین شب جمعه ماه رجب غافل نشوید که فرشتگان آن را لیلةالرغائب نامیدند.»

در این شب ملائک بر زمین نزول می‌کنند بنابراین برای این شب عملی از رسول خدا(صلی الله علیه و آله) ذکر شده است که فضیلت بسیاری دارد و آداب آن در مفاتیح‌الجنان موجود می‌باشد.

علت نام‌گذاری به لیلة‌الرغائب 

واژه «رغائب» جمع «رغیبه» و به‌معنای چیزی است که مورد رغبت و میل باشد و نیز به‌معنای عطا و بخشش فراوان است و «لیلة الرغائب» به این دلیل بدین نام موصوف گشته که آن شبی است که میل، خواسته، نیاز و راز با عبادت و بندگی خدای متعال عجین شده و در این وقت عزیز، بندگان حق تعالی، گرد شمع وجود او در محفل دلشان گرد می‌آیند و به مناسکی معنوی و اعمالی ربانی دست می‌یازند تا عروج گیرند و به آسمان بپیوندند.

 معنای دوم «لیلةالرغائب» شبی است که بخشش خدا در آن موعود، باریدن می‌گیرد و بر بسیاری از بندگان نازل می‌گردد.

لیلةالرغائب در کلام پیامبر(ص)

حضرت رسول (ص) در این باره می‌فرمایند:

لَا تَغْفُلُوا عَنْ لَیْلَةِ أَوَّلِ جُمُعَةٍ مِنْهُ -أی من شهر رجب- فَإِنَّهَا لَیْلَةٌ تُسَمِّیهَا الْمَلَائِکَةُ لَیْلَةَ الرَّغَائِبِ، وَذَلِکَ أَنَّهُ إِذَا مَضَی ثُلُثُ اللَّیْلِ لَا یَبْقَی مَلَکٌ فِی السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ إِلَّا وَیَجْتَمِعُونَ فِی الْکَعْبَةِ وَحَوَالَیْهَا، وَیَطَّلِعُ اللَّهُ عَلَیْهِمْ فَیَقُولُ لَهُمْ: یَا مَلَائِکَتِی سَلُونِی مَا شِئْتُمْ؟ فَیَقُولُونَ: یَا رَبَّنَا حَاجَتُنَا إِلَیْکَ أَنْ تَغْفِرَ لِصُوَّامِ رَجَبٍ. فَیَقُولُ اللَّهُ عَزَّ وَجَلَّ: قَدْ فَعَلْتُ ذَلِکَ

از اولین شب جمعه در ماه رجب غافل نشوید؛ زیرا شبی است که فرشتگان آن را «لیلةالرغائب» می‌نامند. این نامگذاری به این جهت است که هنگامی که یک‌سوم از شب گذشت، هیچ فرشته‌‏ای در آسمان‌ها و زمین نمی‌ماند مگر اینکه در کعبه و اطراف آن جمع می‌شوند.

آنگاه خداوند نورش را بر آنان ظاهر می‌‏کند و به آنان می‌فرماید: ‌ای فرشتگانم هرچه می‌خواهید از من درخواست کنید. فرشتگان می‌گویند حاجت ما این است که روزه‏ داران رجب را بیامرزی. خداوند می‌فرماید: این کار را انجام دادم. [به نقل از: الإقبال بالأعمال الحسنة (ط - الحدیثة)، ج‌۳، ص: ۱۸۵]

اعمال و آداب لیلةالرغائب

در کتاب «مفاتیح‌الجنان» به اعمال و چگونگی نماز این شب، اینگونه اشاره اشاره کرده است:

بدان که شب جمعه اول ماه رجب را لیلة‌الرغائب می‏‌گویند و از برای آن عملی از حضرت رسول صلی الله علیه و آله وارد شده با فضیلت بسیار که سید در «اقبال» و علامه در «اجازه بنی زهره» نقل کرده‏‌اند.

از جمله فضیلت او آنکه گناهان بسیار به سبب او آمرزیده شود و آنکه هر که این نماز را بگذارد، چون شب اول قبر او شود، حق تعالی بفرستد ثواب این نماز را به سوی او به نیکوتر صورتی با روی گشاده و درخشان و زبان فصیح؛ پس با وی گوید: ای حبیب من، بشارت باد تو را که نجات یافتی از هر شدت و سختی.

[میت] گوید: تو کیستی؟ به خدا سوگند که من رویی بهتر از روی تو ندیدم و کلامی شیرین‏تر از کلام تو نشنیده‏ام و بویی بهتر از بوی تو نبوییدم.

[آن زیبارو] گوید من ثواب آن نمازم که در فلان شب از فلان ماه از فلان سال بجا آوردی؛ آمدم امشب به نزد تو تا حق تو را ادا کنم و مونس تنهایی تو باشم و وحشت را از تو بردارم و چون در صور دمیده شود، من سایه بر سر تو خواهم افکند در عرصه قیامت؛ پس خوشحال باش که خیر از تو معدوم نخواهد شد هرگز.

و کیفیت [اعمال] آن چنان است که روز پنجشنبه اول آن ماه را روزه می‏داری؛ چون شب جمعه داخل شود، ما بین نماز مغرب و عشاء دوازده رکعت نماز می‏‌گذاری؛ هر دو رکعت به یک سلام و در هر رکعت از آن یک مرتبه حمد و سه مرتبه إنا أنزلناه و دوازده مرتبه قل هو الله أحد می‏‌خوانی.

و چون فارغ شدی از نماز هفتاد مرتبه می‌گویی:

‏اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ النَّبِیِّ الْأُمِّیِّ وَ عَلَی آلِهِ (وَ آلِ مُحَمَّدٍ)

پس به سجده می‌روی و هفتاد مرتبه می‏گویی: ‏

سُبُّوحٌ قُدُّوسٌ رَبُّ الْمَلاَئِکَةِ وَ الرُّوح

‏پس سر از سجده بر می‏داری و هفتاد مرتبه می‏گویی: ‏

رَبِّ اغْفِرْ وَ ارْحَمْ وَ تَجَاوَزْ عَمَّا تَعْلَمُ إِنَّکَ أَنْتَ الْعَلِیُّ الْأَعْظَمُ‏

پس باز به سجده می‏روی و هفتاد مرتبه می‏گویی: ‏

سُبُّوحٌ قُدُّوسٌ رَبُّ الْمَلاَئِکَةِ وَ الرُّوحِ‏

پس حاجت خود را می‌‏طلبی که ان‌شاءالله برآورده خواهد شد.

انتهای پیام /4143/پ