«رعد و برق» غرش نکرده، جرقه زد و محو شد! / منت‌ بر سر مخاطب برای پوشش بی‌تدبیری

به گزارش خبرنگار حوزه رادیو و تلویزیون گروه فرهنگ خبرگزاری آنا - سید مرتضی حسینی، سرانجام پس از کش و قوس‌های فراوان پرونده پخش سریال «رعد و برق» در ماه رمضان ۱۴۰۰ به شکلی عجیب و غریب بسته شد. آن هم در شرایطی که چهار شب از آغاز ماه مبارک رمضان گذشته بود و در این مدت فقط یک قسمت از این سریال روی آنتن رفت.

سریال «رعد و برق» به نویسندگی و کارگردانی بهروز افخمی و تهیه‌کنندگی داوود هاشمی از محصولات سیمافیلم بود که تولید آن از بیش از یک سال و نیم پیش در استان گلستان آغاز شد.

بهروز افخمی پس از هفت سال دوری از تلویزیون، اواخر سال ۹۸ ساخت این  سریال را درباره حادثه وقوع سیل ۱۳۹۸ در مناطق سیل‌زده شمال کشور آغاز کرد. سیلی ویرانگر و مهیب که از اسفند ۱۳۹۷ بر اثر بارندگی‌های شدید در استان‌های شمالی ایران، از جمله گلستان و مازندران و خراسان شمالی و جنوب و جنوب غرب کشور متأسفانه خرابی‌های بسیاری به بار آورد و جان تعدادی از هموطنانمان را گرفت و شماری را نیز بی خانمان کرد.

  «رعد و برق» یک مجموعه حادثه‌ای بر مبنای یک رویداد واقعی (سیل شمال) است که البته رگه‌هایی از طنز نیز دارد. از سوی دیگر به گفته سازندگان و بر اساس پیش‌بینی‌های انجام‌شده، قرار بود بین ۱۲ تا ۱۴ قسمت از سریال در خوزستان، چهار قسمت در خرم‌آباد و بقیه قسمت‌ها در گلستان تصویربرداری شود. حتی ۱۲ قسمت از فیلمنامه بخش‌های مربوط به خوزستان نیز تحویل شبکه شده که در نهایت به خاطر شدت شیوع کرونا امکان تصویربرداری در این استان منتفی شد.

بخش عمده این مجموعه تلویزیونی در سال ۱۳۹۹ و در استان گلستان تصویربرداری شد. تقریباً از نیمه دوم سال ۹۹ هم اعلام شد که «رعد و برق» گزینه اصلی سریال شبکه پنج سیما در ماه رمضان سال ۱۴۰۰ خواهد بود.

تهیه‌کننده این سریال نیز در گفت‌وگویی که هفدهم اسفندماه (یعنی حدود چهل روز پیش از موعد پخش) با خبرگزاری آنا داشت، از انجام همزمان تدوین، صداگذاری و ساخت موسیقی آن همزمان با تصویربرداری خبر داده بود.

داوود هاشمی با اشاره به این که تا پایان اسفندماه در گرگان و شهرهای اطراف هستند و پس از آن برخی پلان‌های مربوط به تهران را می‌گیرند، گفته بود: در این سریال حضور گروه‌های امدادی اعم از نیروهای هلال احمر، نیروهای مسلح و گروه‌های جهادی را خواهیم دید. البته محوریت با هلال احمر است. در کنار این نهادها حضور نیروهای مردمی را هم می‌بینیم؛ مثلاً مهران رجبی نقش یک بازاری را ایفا می‌کند که به همراه خانواده‌اش به مناطق سیل‌زده آق‌قلا می‌آید و به صورت داوطلبانه به کمک سیل‌زدگان می‌پردازد.

 بیشتر بخوانید:

تصویربرداری «رعد و برق» تا آخر سال ادامه دارد/ تکذیب یک شایعه کرونایی درباره بهروز افخمی

با پایان پخش سریال‌های نورزی، آنونس‌های سریال‌های ماه رمضان نیز روی آنتن رفت. بر این مبنا به صورت رسمی اعلام شد که در کنار سریال‌هایی همچون «احضار» (شبکه یک)، «بچه مهندس۴» (شبکه دو) و «یاور» (شبکه سه)، «رعد و برق» هم سریال رمضانی شبکه پنج سیما خواهد بود.

به این‌ ترتیب با توجه به استقبال مخاطبان شبکه پنج از سریال «نوروز رنگی» از یک سو  و حضور بهروز افخمی به عنوان نویسنده و کارگردان از سوی دیگر و البته طولانی شدن روند تولید رعد و برق، مخاطبان منتظر تماشای یک اثر جذاب از این شبکه بودند. اما این انتظار فقط تا اولین روز ماه رمضان ادامه داشت و در ادامه امیدها کم رنگ  و در نهایت در چهارمین شب ماه مبارک رمضان به ناامیدی رسید.

 رعدی که فقط یک بار غرید!

روز چهارشنبه بیست و پنجم فروردین و در نخستین شب ماه رمضان، نخستین قسمت سریال «رعد و برق» که قرار بود ساعت ۲۳ روی آنتن شبکه پنج برود، بدون هیچ توضیح قبلی پخش نشد. این در حالی است که سایر سریال‌ها از جمله دو مجموعه در حال‌ ضبط «یاور» و «بچه مهندس» پخش خود را آغاز کرده بودند.

پنجشنبه شب اولین قسمت سریال روی آنتن رفت؛ اما شامگاه جمعه و درحالی که مخاطبان منتظر پخش قسمت سوم بودند باز هم این اتفاق نیفتاد. داوود هاشمی در گفت‌وگویی، طولانی شدن آماده‌سازی فنی را دلیل این موضوع دانست و از پخش سریال طبق برنامه از روز شنبه خبر داد. اما شنبه وعده‌ داده شده هم از راه رسید و بازهم خبری از «رعد و برق» نشد.

عصر دیروز (شنبه ۲۷ فروردین و در چهارمین روز ماه مبارک رمضان) روابط عمومی شبکه پنج سیما اطلاعیه‌ای منتشر کرد و از حذف کامل این سریال از کنداکتور پخش خبر داد. در بخشی از این اطلاعیه آمده بود: «علی‌رغم برنامه‌ریزی در بیش از یک سال گذشته برای پخش سریال «رعد و برق»، اما به دلیل سنگینی پروژه، حجم زیاد جلوه‌های ویژه و تروکاژهای زیبا (تصویر پیوست)، عوامل سازنده رعد و برق موفق نشدند این سریال را به‌موقع و در زمان تعیین‌شده به آنتن برسانند، لذا این مجموعه تلویزیونی به صورت موقت از کنداکتور ماه رمضانی شبکه پنج سیما حذف شد».

 خرسی که گواه کیفیت سریال شد!

صادرکنندگان این اطلاعیه در ادامه، تصویر پیوست(!) مدنظر خود را که مصداق «حجم زیاد جلوه‌های ویژه و تروکاژهای زیبا» بود، هم منتشر کردند و تصویری از حضور یک خرس در جنگل که در قسمت اول پخش شده بود و با وجود کیفیت قابل قبول و اثرگذار، در نهایت اتفاقی معمولی برای یک سریال استاندارد محسوب می‌شد.

اگر این تصویر و قسمت اول را معیار قرار دهیم، اصولاً آنچه در این اطلاعیه به عنوان تروکاژهای زیبا (ترفندها و جلوه‌های ویژه برای به تصویر کشیدن مناظر واقعی که تصویربرداری از آنها ممکن نیست) معرفی شده و بر سر مخاطب کوبیده می‌شود پیش از این هم با در آثار سینمایی و تلویزیونی به کار رفته است و فارغ از کیفیت آن، امری بدیع و عجیب و غریب نیست که به خاطرش بر سر بیننده منت گذاشت.

اما عجیب‌تر از این اطلاعیه، متنی بود که روابط عمومی سریال به عنوان توضیحات سازندگان، بامداد امروز در اختیار رسانه‌ها گذاشتند.

منت گذاشتن به خاطر ارائه کار باکیفیت!

سازندگان «رعد و برق» در این متن با پذیرش این که توقف موقتی پخش این  سریال اتفاقی نادر در تلویزیون است، مواجهه با مشکلات پیش‌بینی‌شده و نامترقبه در یک سال و اندی تصویربرداری را از ویژگی‌ها تولید این مجموعه دانسته و افزودند: «بخش عمده‌ای از این مشکلات به تبع حضور در لوکیشن‌های واقعی در شرایط جوی نامساعد رقم خورد. فقط بازسازی نفس‌گیر حادثه گرفتاری حدود سیصد خودرو در مناطق سیل‌زده که در همان زمان سه روز وقت نیروهای امدادی را گرفته بود، یکی از ده‌ها موارد طاقت‌فرسایی بود که با مشقت فراوانی در سریال به تصویر کشیده شده است».

 در ادامه این بیانیه می‌خوانیم: بی شک کسانی که بُعد مسافت، برفگیری، برودت هوا و بارندگی در مناطقی چون توسکستان، ارتفاعات دراز نو، دشت سرعلی‌آباد، خوش‌ییلاق شاهرود و ... را تجربه کرده‌اند، درک روشن‌تر و بهتری از شرایط دشوار تولید سریال «رعد و برق» و ناملایمات گریزناپذیر مبتلا به سازندگان خواهند داشت. مشکلاتی که شاید تنها گوشه‌ای از آنها در تصاویر منتشر شده از پشت صحنه سریال ملموس باشد».

اما این توضیح و در حقیقت توجیه به شرایط تولید خلاصه نشده و به مراحل پس از تولید نیز  کشیده می‌شود.  در ادامه این متن  می‌خوانیم: «آماده‌سازی نسخه نهایی باکیفیت ۴k و تغییر نهایی ناگزیر به HD به دلیل محدودیت‌های سیستم پخش تلویزیون، موجب شد تا سازندگان به فرصت بیشتری نیاز پیدا کنند. فرصتی که بدیهی است برای افزایش کیفیت خروجی سریال و ارج گذاری به سلیقه و شأن مخاطبان سیما طلب شده و چه بسا مبادا اگر این دغدغه نبود، می‌شد با وسواس کمتر و سر هم بندی و تساهل، به تداوم پخش سریال رضایت داد!».

بدعهدی و بی‌برنامگی یا «نگاه ایدئالیستی سازندگان»؟

بیانیه سازندگان «رعدوبرق» این موضوع را نشان از تکاپوی بی‌شائبه و نگاه ایدئالیستی سازندگان سریال دانسته و «عدم موفقیت» در رساندن به پخش را «تعبیر غیرمنصفانه برخی» نامیدند. با احترام به تلاش‌های همه عوامل این سریال در سطوح مختلف، باید گفت این توضیح چیزی از قصور ناشی از بی‌برنامگی و بدعهدی سازندگان و البته بی‌تدبیری مدیران شبکه پنج سیما کم نمی‌کند.

پازل معیوب سریال‌های امسال با «رعد و برق» کامل شد

اقدام در دقیقه نود، تصویربرداری فشرده در روزهای پایانی کار شبانه‌روزی و خستگی بازیگران و عوامل  که روی کیفیت کار هم تاثیرگذار است، همزمانی تولید، تدوین و پخش، تأخیر در پخش قسمت‌های پایانی و... ازجمله آسیب‌هایی است که در این چندساله گاهی گریبان سریال‌های مناسبتی را گرفته و موضوع تازه‌ای نیست؛ اما آنچه درباره «رعد و برق» رخ داد فراتر از این موارد است چراکه روند تولید این مجموعه با همه مشکلاتی که در بالا ذکر شد، از یک سال و نیم پیش آغاز شده بود. پروژه تولید «رعد و برق» هرقدر هم که سنگین باشد، مجال و دست سازندگان و مدیران برای برنامه‌ریزی باز بوده است.

این حجم از منت‌ گذاشتن بر سرمخاطب به خاطر اموری که وظیفه ذاتی سازندگان برای ارائه یک کار با کیفیت است معنا ندارد. از سوی دیگر این استدلال که خروج «رعد و برق» از کنداکتور پخش و جایگزین شدن یک سریال چینی به جای آن به احترام مخاطبانی است که می‌خواهند اثری باکیفیت ببینند هم به‌ همان اندازه نامقبول است. تصور کنید که متولی پخش مستقیم یک مسابقه حساس فوتبال، ناکامی در پوشش این مسابقه  و پخش یک بازی ضبط‌شده به جای آن را اینگونه توجیه کند که به احترام مخاطبان نخواستیم آنها مسابقه را با کیفیت پایین و یا قطع مکرر ارتباط ببینند!

این اتفاق در حالی رقم می‌خورد که سایر سریال‌های رمضانی هم شروعی ناامیدکننده داشته‌ و نتوانستند توجه مخاطبان را به خود جلب کنند که البته بررسی مفصل این موضوع هم مجالی مستقل می طلبد. در نهایت باید گفت «رعد و برق» افخمی در گام اول در حد یک جرقه  هم ظاهر نشده و پیش از رسیدن به مرحله نور و صدا در نطفه خفه شد. موضوعی که یک نمره منفی در کارنامه مدیران سیما و مرکز سیما فیلم به حساب می‌آید.

انتهای پیام/۴۱۰۴/پ