اقدامات افراد خودسر به دولت ایران منتسب نیست/ محاکمه حمله‌کنندگان به سفارت عربستان شرط رهایی از برخورد شورای امنیت

به گزارش خبرنگار گروه بین‌الملل خبرگزاری آنا، دکتر باقر میرعباسی، عضو هیأت علمی دانشکده حقوق دانشگاه تهران، درباره مسئولیت جمهوری اسلامی ایران در رابطه با حمله افراد خودسر به سفارت عربستان گفت: «افراد خودسر شبانگاه به سفارت عربستان و کنسولگری این کشور در مشهد حمله کردند. در بدو امر باید بگوییم که اقدام این افراد متوجه دولت متبوع نیست و کوتاهی از سوی دولت نبوده است. چراکه در حقوق بین‌الملل، جز در پاره‌ای از موارد، اقدام افراد خصوصی به دولت متبوع این افراد قابل انتساب نیست.»

او افزود: «اقدام افراد خصوصی در صورتی قابل انتساب به دولت متبوع است که آن دولت، این اقدامات را تایید کند. اما در این مورد، مقامات رسمی، حمله به سفارتخانه عربستان را کاملا محکوم کرده‌اند.»

میرعباسی در گفت و گو با خبرنگار آنا تصریح کرد: «البته با وجود آنکه دولت، مسئول اقدامات افراد خصوصی نیست، باید اقداماتی را به عمل بیاورد که افراد خودسر نتوانند به چنین کاری دست بزنند و اگر دولت در وضعیت خاصی به چنین کارهایی ظن پیدا کرد، باید تمهیدات لازم امنیتی برای اماکن سیاسی دولت‌ها و سازما‌ن‌های بین‌المللی را در نظر بگیرد.»

وی با بیان اینکه دولت تلاش کرد کوتاهی قبلی مبنی بر صیانت از سفارتخانه عربستان را با اقدامات بعدی رفع و رجوع کند،‌ گفت: «ممکن است جامعه بین‌المللی ملاحظاتی درباره مجازات این افراد دستگیر شده داشته باشد و صرفا محکومیت آنها را قبول نکند.»

این استاد دانشگاه تهران تصریح کرد: «خوشبختانه مقامات جمهوری اسلامی ایران این اقدام را تقبیح کرده‌اند و به ویژه در کلام ریاست جمهوری و سخنگوی وزارت امور خارجه و دیگر مقامات این امر مشاهده می‌شود و این تصور وجود دارد که اقدامات لازم به عمل آمده است و حتی تعدادی از این افراد دستگیر شده‌اند و دولت قصد برخورد با آنها را دارد.»

مسئولیت ایران در ماجرای حمله سفارت آمریکا

این استاد دانشگاه با اشاره به ماجرای حمله به سفارت آمریکا در سال 1358 گفت: «در آن زمان تا وقتی صرفا بحث اقدام دانشجویان مطرح بود،‌ مسئولیتی متوجه دولت نبود اما زمانی‌که دولت از این اقدامات حمایت کرد و به اصطلاح آن را مورد تایید قرار دارد، مسئولیت آن اقدام نیز به دولت ایران تسری پیدا کرد.»

او افزود: «تایید آن اقدامات از سوی دولت جمهوری اسلامی ایران باعث شد تا وقتی که آمریکا موضوع حمله به سفارت را به شورای امنیت ارجاع کرد، این شورا در قطعنامه‌ای به محکومیت ایران رای دهد.»

به گفته این حقوقدان بین‌الملل، «برخی از رسانه‌های بین‌المللی این سئوال را نیز مطرح می‌کنند که این افراد خودسر چگونه ممکن است دست به چنین اقدامی بزنند. به هر حال با وجود واکنش مسئولان، ممکن است چنین موضوعی هم مطرح شود و باید در این باره برخورد با عاملان این حادثه حتما انجام شود.»

وی تأکید کرد: «مصونیت اماکن دیپلماتیک از امور مسلم حقوق بین‌المللی است و باید در این موارد حداکثر رعایت و احتیاط انجام شود.»

این استاد دانشگاه در این باره که آیا عربستان سعودی می‌تواند این موضوع را در شورای امنیت مطرح کند، و در صورت چنین کاری چه آثاری ممکن است برای کشورمان به همراه داشته باشد، تصریح کرد: «این حق برای هر کشوری وجود دارد که ملاحظاتش را به شورای امنیت ارجاع دهد. اما در صورتی که حسن نیت جمهوری اسلامی ایران در محکومیت عاملان حادثه سفارت عربستان محرز شود، شورای امنیت به احتمال زیاد به صدور توصیه اکتفا خواهد کرد. اما در صورتی که حسن نیت ایران محرز نشور بعید نیست که شورای امنیت در این باره برخورد جدی داشته باشد.»

ضرورت محاکمه حمله‌کنندگان به سفارت عربستان

میرعباسی تاکید کرد: «در این مرحله، دولت ایران متعهد است با کسانی که متعرض سفارت شده‌اند، برخورد کند. این تعهد بین‌المللی ماست و حسن نیت ما را ثابت می کند. مضاف بر این که محاکمه این افراد نشان می‌دهد که حمله‌کنندگان به اصطلاح افراد خصوصی خودسر بودند و اقدامات‌شان به دولت جمهوری اسلامی ایران منتسب نیست. خوشبختانه مسئولان اعلام کرده‌اند که این افراد بازداشت شده‌اند.»

این استاد حقوق بین الملل تصریح کرد: «این موضوعات، همان‌طور که بارها وزیر امور خارجه نیز تأکید کرده‌اند از طریق دیپلماسی قابل حل است و برخوردهای غیردیپلماتیک کاملا ممنوع است.»