در گفت‌وگو با آنا بررسی شد؛
نشست بررسی تحولات عراق-۲؛
خروج آمریکا از عراق، گروگان توافقنامه‌ای ننگین شده است/ لزوم حفظ وحدت سیاسی برای عبور از بحران داخلی
کارشناسان عراقی معتقدند، اخراج نیروهای آمریکایی از عراق با وجود برخی پیچیدگی‌های قانونی، با حفظ وحدت گروه‌های سیاسی ممکن است.
گروه جهان خبرگزاری آنا - مجتبی اسماعیلی، هفته نخست دسامبر که آخرین ماه حضور نیروهای آمریکایی در عراق است، پایان یافت، ولی هیچ نشانه و تحرکی از خروج نظامیان آمریکا از خاک این کشور مشاهده نمی‌شود. با توجه به این موضوع به نظر می‌آید واشنگتن به دنبال ایجاد تنش و برهم زدن اوضاع عراق و سوءاستفاده از تهدیدات گروه‌های مقاومت عراق علیه نیروهایش با هدف انجام طرح‌هایی است که امکان دارد یکی از آنها تقابل نظامی و درگیری‌های داخلی در عراق باشد.
طبق توافقنامه راهبردی بغداد و واشنگتن، نظامیان آمریکایی باید تا پایان ماه جاری میلادی خاک عراق را ترک کنند که اگر قصد چنین اقدامی از سوی آمریکا وجود داشته باشد، باید آثار و نشانه‌هایش از یک ماه پیش از رسیدن به موعد مقرر مشاهده شود. این در حالی است که آرامش اوضاع حکایت دیگری دارد. رصد تحرکات جدید آمریکا و انتقال تجهیزات و ادوات نظامی از سوریه به عراق مبین این موضوع است که نیروهای آمریکایی قصد خروج از عراق را ندارند و توافقنامه امضاشده با واشنگتن جعلی و دروغ است.
برای بررسی ابعاد مختلف این موضوعات نشستی را با حضور ابوحفیظ الشیخ، از مسئولان بسیج مردمی عراق و از فعالان اجتماعی این کشور و نیز محمدعلی الحکیم، تحلیلگر عراقی در محل خبرگزاری آنا برگزار کردیم که در ادامه تقدیم می‌شود. در بخش نخست این گفت‌وگو به موضوع برگزاری انتخابات پارلمانی در عراق، حاشیه‌های آن و جایگاه حشدالشعبی نزد مردم عراق پرداخته شد.
عراق هیچ‌گاه به آمریکا و متحدانشان تکیه نمی کند
آنا: بعضی از رسانه‌های غربی همسو با برخی مقام‌های آمریکایی گزارش کردند نیروهای عراقی در صورت خروج آمریکا به‌تنهایی نمی‌توانند امنیت داخلی کشورشان را حفظ کنند؛ آیا این‌طور است؟
ابوحفیظ: آمریکایی‌ها اشتباه می‌کنند؛ برخلاف نظر آنها معتقدیم اقدام آمریکایی‌ها علیه ثبات عراق است. وقتی داعش حملاتش را در کشورمان آغاز کرد، حتی به اطراف بغداد رسید و پایتخت عراق در معرض سقوط قرار گرفت. عراق به آمریکایی‌ها و متحدانشان گفت طبق توافقنامه راهبردی، واشنگتن باید به بغداد کمک کند و در دفع حملات و خطر داعش با عراق همکاری داشته باشد و سلاح‌های مورد نیاز ارتش عراق را تأمین کند. آنها بررسی کردند و گفتند سلاح‌ها را در اختیار ارتش می‌گذارند، اما دو سال دیگر! دو سال دیگر داعش نه فقط بغداد، بلکه مناطق خارج از عراق را هم تصرف می‌کرد.
بیشتر بخوانید:
صدای آژیر خطر در کنسولگری آمریکا در اربیل شنیده شد
تشدید تدابیر امنیتی در پایگاه هوایی عین‌الاسد
عراقی‌ها متوجه شدند هیچ‌گاه نباید به آمریکا و متحدانشان تکیه کنند؛ بنابراین به سراغ ایران رفتند و حاج قاسم سلیمانی، فرمانده سابق نیروی قدس سپاه پاسداران انقلاب اسلامی به بغداد آمد و سلاح‌های ایرانی فوری در فرودگاه بغداد در اختیار عراقی‌ها قرار گرفت. از آنجا بود که مقاومت و جنگ اساسی علیه داعش به‌وسیله مجموعه‌هایی مانند حشدالشعبی آغاز شد؛ مردم دیدند کاری از ارتش عراق برنمی‌آید، زیرا ارتش عراق نیز مانند وزارت کشور زیر نظر آمریکایی‌ها بود، نتوانستند کاری انجام دهند و خیلی از فرماندهان و مقام‌های عراقی آن زمان از بازماندگان رژیم صدام و حزب بعث بودند.
ابوحفیظ الشیخ، از مسئولان بسیج مردمی عراق
حکیم: خوشبختانه با پشتوانه یک میلیون و ۳۰۰ هزار نیرو در وزارت کشور و وزارت دفاع به‌علاوه نیروهای حشدالشعبی، حشد العشایری و پیشمرگه در شمال، قادریم امنیت عراق را صد درصد در کنترل خود قرار دهیم. بعید نیست آمریکا برای اینکه نخواهد از عراق خارج شود، بهانه‌ای راه بیندازد و گروه‌های تروریستی را تجهیز کند تا کشور را ناامن جلوه دهد. اگر از این کارهای خبیثانه دست برندارند، باز هم شاید نخست‌وزیر آینده بیاید درخواست بدهد که کشورهای متحد و آمریکا بیایید کمک کنند! اگر آمریکا و متدان عربش و رژیم صهیونیستی دست بردارند، ما به اندازه یک‌هزارم هیچ احتیاجی به این نیروها نداریم، نخواهیم داشت و خودمان قادریم امنیت کل عراق را حفظ کنیم.
آنا: خروج نیروهای آمریکایی از عراق تبعاتی برای این کشور ندارد؟
ابوحفیظ: پس از تشکیل و آغاز به کار حشدالشعبی، این مجموعه ثابت کردند می‌توانند در حوزه امنیت عراق و دفع مشکلات مردم کارایی زیادی داشته باشند. این نه‌فقط ارزیابی من است، بلکه نظامیان بزرگ عراق ازجمله عبدالامیر کمیل الشمری، معاون فرمانده عملیات مشترک چنین اعتقادی دارند. وی چند روز پیش گفته بود، اگر حشدالشعبی نباشد عراقی هم در کار نخواهد بود. بنابراین آمریکایی‌ها که می‌بینند حشدالشعبی می‌تواند امنیت و ثبات عراق را حفظ کند، می‌خواهند آن را منحل کنند تا به هدفشان دست یابند.
حشدالشعبی در کنار نیروهای ارتش عراق می‌توانند در صورت خروج نیروهای آمریکایی، امنیت عراق را حفظ کنند؛ حتی بهتر از زمانی که نیروهای آمریکایی در عراق حضور داشتند. خودم دیدم نیروهای آمریکایی چطور به داعشی‌ها در نزدیک موصل کمک می‌رساندند. شاید بگویید معقول نیست که آنها از داعش پشتیبانی کنند، ولی می‌گویم آنها قوی شدن داعش را به قوی شدن حشدالشعبی ترجیح می‌دهند، زیرا قوی شدن حشدالشعبی تهدید و خطری برای منافعشان است. فلسفه و خواست آمریکایی‌ها این بود که با تقویت داعش، از نظر نظامی حالت تعادل و توازن در عراق به وجود بیاید و کسی فرصت پرداختن به آمریکا و اقداماتش را در عراق نداشته باشد.
آنا: تصمیم مجلس عراق درباره خروج نظامیان آمریکا چه زمانی محقق می شود؟ آیا آمریکایی‌ها می‌خواهند از خاک عراق خارج شوند یا خیر؟
حکیم: متأسفانه حضور نیروهای آمریکایی در عراق به دلیل توافقنامه و تعهداتی که از سال ۲۰۰۸ و در سال‌های ۲۰۱۴ و ۲۰۲۰ میان حکومت عراق و آمریکا وجود دارد، قانونی است. یک سال پیش دولت مصطفی الکاظمی، نخست‌وزیر عراق این توافقنامه را با آمریکا امضا کرد. باید ببینیم کسی که قبول می‌کند نیروهای آمریکایی در کشورش باشند و با پوتین و لباس نظامی آمریکا در کشورش مانور و پایگاه‌هایشان را در کشورمان توسعه دهند واقعاً عراقی است؟ ما در برابر آنها ضعیف هستیم که اجازه می‌دهیم در خاکمان گام بردارند و هر کار می‌خواهند انجام دهند و با پهپاد مهمان عزیزمان را در بغداد به شهادت برسانند. من پوتین شهید حاج قاسم و ابوالمهدی المهندس را با کل پایگاه‌ها، نیروها و تجهیزات آمریکایی در منطقه عوض نمی‌کنم.
محمدعلی الحکیم، تحلیلگر عراقی
آنا: حدود سه هفته پیش پوسترهایی منتشر و تهدیدهایی علیه نیروهای آمریکایی مطرح شد که چنانچه تا پایان سال جاری میلادی خاک عراق را ترک نکنند، حملات نظامی علیه آنها انجام می‌شود؟ آیا تهدیدات نظامی از سوی تشکیلات حشدالشعبی انجام می‌شود یا به‌وسیله نیروهای مردمی که ارتباطی با تشکیلات حشدالشعبی ندارند؟
ابوحفیظ: حشدالشعبی به‌عنوان تشکیلات رسمی نیروهای مسلح عراق با فرماندهی کل قوا در عراق ارتباط دارد، ولی تصمیم‌گیری درباره تقابل با آمریکا، به سیاست کلان کشور بستگی دارد. حشدالشعبی بنا بر اهداف مقدسی ازجمله دفاع از وطن، دفاع از ملت و موضع‌گیری در حمایت از دولت و ملت عراق در مواقع بحرانی تشکیل شده است و اگر از سوی نیروهای آمریکایی مورد حمله قرار بگیرد، می‌تواند از خود دفاع کند، همان‌گونه که تاکنون چندین بار از سوی آمریکایی‌ها مورد حمله قرار گرفت، می‌تواند به‌طور مستقیم و بدون شک و شبهه‌ای از خود دفاع کند.
موضوع اصلی در زمینه مقابله با آمریکا این است مجموعه‌های زیادی در عراق وجود دارند که احساس می‌کنند وطنشان از طرف دشمن مورد تهاجم قرار گرفته است و باید مقابل دخالت غیرقانونی و غیرقابل‌قبول آمریکا ایستاد. این مجموعه‌ها کار خود را به خوبی و مؤثر انجام می‌دهند و همان‌طور که در چند روز اخیر شنیده‌اید اقدامات خود را آغاز کرده‌اند و توقع داریم در این زمینه مواضع بیشتری اتخاذ شود.
آنا: جناب حکیم! با توجه به اظهاراتتان به نظر می‌آید تصمیم مجلس عراق درباره اخراج نیروهای آمریکایی ضمانت اجرایی لازم را ندارد.
حکیم: فضایی احساسی بعد از شهادت حاج قاسم و ابومهدی المهندس به وجود آمد. متأسفانه بعد از برگزاری نشست پارلمان برای اخراج نیروهای آمریکایی آنچه تصویب شد، قانون نبود بلکه طرحی بود که تا قانونی شدن باید مسیر خود را طی می‌کرد. طرح و لایحه هیچ‌گاه قانون را تغییر نمی‌دهد و مصوبه پارلمان باید قانونی می‌شد؛ یعنی نخست‌وزیر پیش‌نویس آن را به پارلمان می‌داد، پارلمان بعد از قرائت اولیه و ثانویه (دو بار بررسی) تصویب می‌کرد و برای قوه قضائیه می‌فرستاد. در ادامه، قوه قضائیه پس از بررسی اینکه مفاد آن از نظر قضایی مشکل نداشته باشد، تصویب می‌کرد و برای اجرایی شدن به رئیس‌جمهور می‌فرستاد. رئیس‌جمهور نیز بعد از خواندن کامل امضا می‌کرد و برای اطلاع عموم به روزنامه رسمی می‌داد.
آن چیزی که اکنون ما را رنج می‌دهد، این است که مصوبه پارلمان در حد طرح باقی ماند، وگرنه بند پوتین نیروهای جوان حشدالشعبی برای ما مهم‌تر از کل نیروهای آمریکاست.
زدن زیر میز توافق با آمریکا برای عراق تبعات دارد!
آنا: مگر نمی‌گویید توافقی که با آمریکا امضا و بعد قانونی شد، خسارت‌بار بود؛ چرا حکومت عراق برای جبران این خسارت بزرگ یا لغو توافق که منافع ملی‌اش را تهدید می‌کند، اقدام خاصی انجام نمی‌دهد؟
حکیم: توافقنامه را آمریکایی‌ها به‌گونه‌ای تنظیم کردند و دولت حیدر العبادی آن را امضا کرد که فسخ آن به‌آسانی ممکن نیست. در توافقنامه میان دولت العبادی و آمریکا بندی وجود دارد که بر مبنای آن عراق اگر بخواهد برای فسخ اقدام و نیروهای آمریکایی را همین فردا اخراج کند، باید غرامت واشنگتن را از سال ۲۰۰۳ تاکنون پرداخت کند. وزارت دفاع آمریکا (پنتاگون) ادعا می‌کند ۷ تریلیون و ۳۰۰ میلیارد دلار خرج کرده است؛ با این وضعیت حتی اگر آن را قول نکنیم و بگوییم پنج یا ۶ تریلیون دلار بوده، ما باید نفتمان را به مدت ۸۸ سال به آمریکا بدهیم.
دولت با آمریکا چنین توافقنامه‌ای را در پشت پرده بسته است و در مقابل دوربین‌ها می‌آیند به حضور آمریکایی‌ها اعتراض می‌کنند. درد ما این است؛ وگرنه هیچ‌کس شیعه، سنی و کرد قبول نمی‌کنند آمریکا در عراق بماند، ولی متأسفانه حضور آمریکا در عراق قانونی است. ما خواهان پایان یافتن این وضعیت هستیم، زیرا نمی‌خواهیم بیش‌ازحد جوانانمان، نیروهای حشدالشعبی و مقاومت به‌وسیله اشغالگران از بین بروند.
آنا: راهکار خروج از این دور تسلسل با توجه به اوضاع حاکم بر عراق چیست؟
حکیم: راهکار اصلی متحد شدن کل سیاسیون عراق علیه آمریکاست که متأسفانه تاکنون رخ نداده، زیرا رؤسای جریان‌های شیعه، سنی و کرد بر سر موضوع حاکمیت سیاسی متحد نشده‌اند. فعلاً با این وضعیت و به‌ویژه فتنه‌هایی که رژیم صهیونیستی با همدستی سعودی‌ها در عراق راه می‌اندازند، خروج از بحران سخت است. درهرصورت اگر حکومتی قوی در رأس قدرت باشد، بتواند با آمریکا مقابله کند و با ملت عراق شفاف باشد، امکان مواجهه و کاهش حضور آمریکایی‌ها وجود دارد.
آنا: راهکار تهدید نظامی آمریکا از سوی گروه‌های خودجوش مردمی می‌تواند کار درستی باشد؟
ابوحفیظ: گروه‌های عراقی اگر احساس کنند وطنشان از طرف دشمن مورد تهاجم قرار گرفته است، از خود و میهن دفاع می‌کنند. درهرصورت باید مقابل دخالت غیرقانونی و غیرقابل‌قبول آمریکا ایستاد.
حکیم: اگر طبق قانون انجام شود درست است. راهکار قانونی نیز آن است که سازمان ملل متحد و شورای امنیت حضور نیروهای آمریکایی در عراق را در حکم اشغال خاک کشور قلمداد کنند. بعد از آن می‌توان عراق را برای نیروهای آمریکایی به «ویتنام دوم» تبدیل کرد. اگر قانونی شود و اگر آمریکایی‌ها قصد ماندن داشتند، از روز بعد از پایان توافقنامه نیروهای خودجوش حق دارند نیروهای اشغالگر را هدف قرار دهند. اول باید اشغالگری آمریکا از نظر قانونی تأیید شود و بعد مردم بیرون می‌آیند و در مقابل آنها قرار می‌گیرند، زیرا واقعاً طبیعی نیست سفارتخانه‌ای به‌اندازه ۵۰۰ هکتار زمین و ۲۸ ساختمان بزرگ داشته باشد.
تمایل عراقی‌ها به اخراج نیروهای آمریکایی
آنا: از منظر قانونی تکلیف مشخص است؛ به‌عنوان یک عراقی از پوسترهایی که در زمینه تهدید نظامی آمریکا منتشر شد، حمایت می‌کنید؟
حکیم: طبعاً در صورت قانونی بودن من هم موافق خروج نیروهای آمریکایی هستم. در نظر داشته باشید فشار آوردن بر آمریکا خوب است، ولی می‌ترسیم نیروهای مقاومت، نیروها و مواضع آمریکا را هدف قرار دهند و آنها در مقام پاسخ برآیند. با پاسخ آنها ممکن است ده‌ها شهید بدهیم و مشکل این است. من بشخصه از همه نوع فشار برای پایان دادن به حضورشان در عراق حمایت می‌کنم.
آنا: برخی کشورهای منطقه مدعی دخالت ایران در امور داخلی عراق هستند. نظرتان چیست؟
حکیم: آمریکا میلیاردها دلار به‌وسیله بعضی کشورهای عربی خرج می‌کند تا تغییری در عراق ایجاد کند. بارها گفته‌اند عراق به‌سوی ایران تمایل دارد و ایران دخالت می‌کند، ولی خودشان دست از عراق برنداشته‌اند. بارها شنیده‌ایم ایران در فلسطین مداخله می‌کند؛ ولی سؤال این است که اگر ایران کنار برود، کدام‌یک از این کشورها به عراق کمک می‌کنند، سلاح می‌دهند تا در مقابل دشمن قبله نخست مسلمانان بایستیم؟ مدعیان دخالت ایران سر سوزنی به ما کمک نمی‌کنند، آن‌وقت طرفی مانند جمهوری اسلامی که به ما کمک می‌کند، معترض می‌شوند! این حکایت تلخی است.
اشکال از بعضی کشورهایی است که سلاحشان فقط به سمت انسان‌های شریف و آزادیخواهی است که می‌خواهند زندگی کنند. بحرین، امارات، اردن و مصر روابط خود را با رژیم کودک کش صهیونیستی عادی کردند و علیه ملت بی‌گناه فلسطین هستند. آنها علیه ملت عراق هستند که با اسرائیل روابط برقرار می‌کنند.
بیشتر بخوانید:
پس از ۳۱ دسامبر با نیروهای رزمی خارجی در عراق علناً وارد جنگ خواهیم شد
سناریوی غربی-عبری برای محو حشدالشعبی از صحنه سیاسی عراق
درست است؛ ایران در عراق دخالت می‌کند، ولی چه دخالتی؟ ایران به ما کمک کرد در مقابل دشمن بایستیم. انبارهای سلاش را به روی ما باز کرد تا در برابر تروریست‌های بین‌المللی بایستیم. بروید زندان الحوت در ناصریه را ببینید؛ ۵ هزار و ۲۰۰ تروریست و آدمکش زندانی هستند که بیشترشان را اتباع سعودی تشکیل می‌دهند. تفاوت کشورهای عربی با جمهوری اسلامی ایران این است که ایران به ما کمک کرد، ولی آنها در مقابل ما ایستادند. فکر نمی‌کنم دخالت کشوری مانند ایران بد باشد، زیرا جمهوری اسلامی با سلاح‌هایی که به ما داد، کمک کرد بتوانیم از دین، ناموس، کشور، خاک و از آسمانمان حمایت کنیم.
آنا: در پایان، آینده تحولات سیاسی عراق را چگونه می‌بینید؟
حکیم: پس با بحران‌های به وجود آمده فکر می‌کنم تشکیل حکومت توافقی که بر مبنای نظر همه طرف‌ها باشد، بهترین گزینه برای عبور از وضعیت بحرانی برای چهار سال دیگر است. باید نخست‌وزیری تعیین شود که همه شیعیان، سنی‌ها و کردها بر سر این گزینه که به هیچ جناحی وابسته نیست، توافق کنند و بتواند عراق را از دل وضعیت کنونی نجات دهد، وگرنه آینده عراق واقعاً سخت است.
امنیت کشورهای منطقه به یکدیگر وابسته است، امنیت ایران، عربستان، سوریه، لبنان و دیگر کشورهای هم‌جوار عراق به امنیت عراق مرتبط و امنیت عراق مرتبط به امنیت آنهاست؛ اگر بعضی از کشورها برای بر هم زدن امنیت عراق تلاش می‌کنند، مطمئن باشند آتشی که در عراق بلند شود در آینده دامن کشورهایشان را خواهد گرفت. عربستان باید خیلی مراقب باشد، عراقی‌ها دست‌به‌سینه نمی‌نشینند و نخواهند نشست و عراق ۲۰۲۱ با عراق ۲۰۱۰ تفاوت زیادی دارد.
انتهای پیام/۴۰۳۳/
انتهای پیام/
در دانشگاه آزاد شهرکرد انجام شد؛
