داعش به منطقه بالکان می‌رسد

به گزارش گروه بین‌الملل خبرگزاری آنا به نقل از الجزیره انگلیسی، در هفته‌های منتهی به فرارش از مناطق تحت کنترل داعش در سوریه، نورا دختر ایزدی در یک خانه سه اتاقه در شمال رقه نگه داشته می‌شد. مسئول نگهداری او یک زن بوسنیایی بود که از منطقه بالکان به داعش پیوسته بود. نورا که توانست به کمک یک قاچاقچی و یکی از برادرانش فرار کند، به الجزیره انگلیسی می‌گوید در طی هشت ماه اسارت افراد زیادی به همراه همسرانشان از کشورهای افغانستان، انگلیس، آلمان و بوسنی در مناطق داعش حضور داشتند. نورا همچنین به این موضوع اشاره دارد که بر خلاف دیگر زنان داعشی، آن زن بوسنیایی رفتار بهتری با زندانیانی همچون او داشت.

گزارشی اخیرا توسط گروه تحقیقاتی سوفان در مورد مبارزان خارجی داعش منتشر شد. این گزارش تخمین زد که بین 200 تا 400 بوسنیایی در مناطق تحت کنترل داعش در سوریه و عراق حضور دارند. اگرچه تعداد افرادی که از منطقه بالکان به داعش پیوسته‌اند در مقایسه با دیگر کشورها و مناطق کم است (براساس گزارش سوفان حدود 900 نفر)، اما همین تعداد باعث افزایش نگرانی نیروهای امنیتی این منطقه شده است.

در ماه ژوئن سال گذشته داعش ویدئویی 20 دقیقه‌ای با نام « جهاد، افتخار است» منتشر کرد که هدف از آن ترغیب مردم و جوانان بالکان برای رفتن به سوریه و عراق بود. در این ویدئو فردی به نام ابو جهاد البوسنیایی گفت که مردم با پیوستن به داعش از ظلمت به روشنایی می‌رسند. در کنار ابوجهاد افراد دیگری از بوسنی، آلبانی و کوزوو حضور داشتند.

احمد هروستانوویچ، امام جماعت یکی از مساجد سربرنیکا به الجزیره انگلیسی می‌گوید: «وقتی برای اولین بار شنیدیم افرادی از بوسنی به داعش پیوسته‌اند، هم گیج شدیم و هم نگران. در تاریخ، ما هیچگاه برای جنگ به کشور دیگری نرفته‌ایم. ما تنها برای امنیت و آزادی سرزمین خود مبارزه کرده‌ایم. اما حالا همه چیز در حال تغییر کردن است».

میرنس کواچ، تحلیلگر مسایل سیاسی در سارایوو عقیده دارد که بی‌توجهی جامعه بین‌الملل نسبت به گسترش فعالیت‌های داعش باعث یارگیری این گروه در مناطقی همچون بالکان شده است. او می‌گوید شرایط نابسامان جامعه بوسنی، وضعیت بد اقتصادی و آمار بالای بیکاری باعث شده تا بوسنی به مکانی مناسب برای یارگیری داعش تبدیل شود.

برخی کارشناسان نگران این هستند که سازمان‌ها و موسسات دولتی در شکل‌گیری این یارگیری‌ها نقش داشته باشند. اروان فوئر، تحلیلگر ارشد در مرکز مطالعات سیاست اروپا در این مورد می‌گوید: سازمان‌های امنیتی منطقه بالکان تلاش‌هایی برای کاهش این یارگیری‌ها انجام داده‌اند، اما این اقدامات هنوز کافی نیست. وی افزود: مشکل این است که موسسات دولتی در این منطقه عملکرد ضعیفی دارند و سازمان‌های مربوطه نقش نظارتی و کنترلی خود برای پیوستن افراد به داعش را به‌خوبی انجام نمی‌دهند.

هروستانوویچ عقیده دارد این مساله در واقع مسئولیت مشترک نیروهای امنیتی دولتی، رهبران جوامع مذهبی و مردم عادی است تا از پیوستن بوسنیایی‌های آسیب‌پذیر به داعش در سوریه و عراق جلوگیری کنند. البته او می‌گوید مسئولیت اصلی در این زمینه بر عهده دولت و نیروهای امنیتی است. سازمان حفاظت و تحقیقات دولتی بوسنی به‌تازگی با انتشار بیانیه‌ای اعلام کرد در حال همکاری با دفتر دادستانی بوسنی و هرزگووین است تا اقدامات قانونی علیه افراد و سازمان‌هایی را انجام دهند که به تروریست‌ها در سوریه و عراق مرتبط هستند. بر همین اساس اعلام شد ماه گذشته نیروهای پلیس بوسنی 11 نفر را به اتهام تروریسم، تامین مالی فعالیت‌های تروریستی و استخدام جوانان برای پیوستن به داعش دستگیر کرده است.

با این حال، دمیر پستالیچ، یکی از امامان جماعت سربرنیکا عقیده دارد دولت و نیروهای امنیتی باید بیشتر در این زمینه اقدام کنند. وی در این زمینه می‌گوید: مشکل افرادی که از اینجا به سوریه و عراق می‌روند، در واقع مشکل دولت بوسنی است. آمار و ارقام گروه تحقیقاتی سوفان نشان می‌دهد تعداد تروریست‌های خارجی داعش در سوریه و عراق طی 18 ماه گذشته تقریبا دو برابر شده است. آمار بیانگر این است که همین مساله طی این مدت در بالکان نیز اتفاق افتاده است. نویسندگان گزارش سوفان به این نتیجه رسیدند که تلاش‌ها برای ممانعت از پیوستن نیروهای خارجی به داعش تاکنون نتیجه مطلوبی به همراه نداشته است.

کواچ همچنین می‌گوید: اولین گام برای متوقف کردن این ایدئولوژی این است که به خوبی با آن آشنا شویم. باید نسبت به بستر گسترش این تفکرات اطلاعات کسب کرده، بدانیم مردم چگونه جذب این گروه‌ها می‌شوند و چه افرادی هدف اصلی این یارگیری‌ها هستند. او نیز همچون بسیاری بر این باور است که جوانان و افراد محروم هدف اصلی این ایدئووژی خطرناک هستند.