اینترنت اشیاء چیست؟ + کاربرد در جهان و ایران

به گزارش خبرنگار گروه علم و فناوری خبرگزاری آنا، جهان با سرعت عجیبی به سمت هوشمند شدن در حال حرکت است. هم‌اکنون در این مسیر یکی از مباحثی که در مجامع بین‌المللی بحث‌ها حول آن داغ است مقوله جدیدی تحت عنوان (IOT) یا اینترنت اشیاست. اینکه اینترنت اشیاء چه ماهیتی دارد بحثی کاملاً تخصصی است اما به زبان ساده باید گفت(IOT) به معنی ایجاد ارتباط بین میلیاردها دستگاه(device) است که در سراسر دنیا اطلاعات را جمع‌آوری کرده و به اشتراک می‌گذارند. این امر به وسیله پیشرفت‌های فناورانه‌ای که امروزه در ساخت تراشه‌ها و گسترش اینترنت بی‌سیم(wireless) در جهان شاهدش هستیم به هیچ وجه غیرممکن نیست. به زبانی دیگر اینترنت اشیاء با ادغام دو مقوله دیجیتالی و فیزیکی جهان را در مسیر هوشمندتر و واکنشی‌تر(responsive) شدن سوق می‌دهد. برای مثال این فناوری می‌تواند با گذاشتن یک زیست‌تراشه در بدن حیوان، شناسایی مزرعه را برای آن ممکن کند، همچنین به وسیله اینترنت اشیاء می‌توان دستگاه قهوه‌ساز به نحوی که هوشمند باشد تولید کرد و یا با گذاشتن تراشه‌ای در خودرو می‌توان کاری کرد که به محض اینکه خطری برای مثال مشکل و ضعفی در سیستم ترمز یا کم باد بودن لاستیک‌ها ایجاد شد، هشدار دهد که همگی تنها نمونه‌هایی از عملکرد این فناوری خارق‌العاده است.

هدف این فناوری، هوشمند کردن هرچه بیشتر جهان پیرامون ماست به نحوی که برای مثال تجهیزات اطرافمان همچون تلفن، خودرو، دستگاه چای‌ساز و بسیاری از لوازم و وسایل دیگر که همگی به آن‌ها نیازمندیم هوشمندی از نوع دیجیتالی داشته باشند و داده‌های لحظه‌ای را بدون دخالت آدمی به یکدیگر انتقال و ارتباط دهند. شاید این مباحث کمی افکار را به سمت فیلم‌های هالیوودی از نوع علمی و تخیلی سوق دهد ولی باید گفت این‌ها داستان نیست و عین حقیقت است. البته به این نکته باید توجه کرد که (IOT) برای هر وسیله‌ای استفاده نمی‌شود و برای وسایلی مورد استفاده است که معمولاً انتظار نمی‌رود اتصال اینترنت داشته باشند همچون ترموستات، ساعت و لامپ قابل کنترل و متصل به تلفن همراه. ولی وسیله‌ای همچون کامپیوتر این قابلیت را نداشته است. تاریخ این فناوری به دهه‌های ۸۰ تا ۹۰ میلادی برمی‌گردد اما به دلیل محدودیت‌هایی که آن زمان به لحاظ فناورانه برای مثال در ساخت تراشه‌های کوچک وجود داشت پیشرفت‌های چشم‌گیری ایجاد نشد و تنها دستاورد آن دوران دستگاه‌هایی است که به صورت خودکار با انداختن مبلغی در آن کالایی را به بیرون می‌اندازد(vending machine). اما تعریف دقیق و مدون این فناوری اولین بار توسط کوین اشتون در سال ۱۹۹۹میلادی صورت گرفت. البته برخی تاریخچه (IOT) از زمان ساخت اولین دستگاه الکترومغناطیسی تلگراف در سال ۱۸۳۲ که به نوعی فناوری دستگاه‌های متصل بود می‌دانند.

شاید برای هر خواننده‌ای این پرسش ایجاد شود که با همه این تعاریف (IOT) چه کاربردی در عصر حاضر می‌تواند داشته باشد؟ در پاسخ به این سوال باید گفت امروزه (IOT) راه خود را به صنعت خودروسازی، تولید سیستم‌های امنیتی و ساخت خانه‌های هوشمند گشوده است و پیش‌بینی‌ها حاکی از آن است که در یک بازه‌ زمانی ۵ تا۱۰ ساله استفاده از این فناوری به بیشترین میزان خود می‌رسد. به طور کلی اگر بخواهیم کاربردهای اینترنت اشیاء را در عصر حاضر بیان کنیم این کارکردها در حوزه‌های سلامت همچون تولید دستگاه‌های پایش بیمار، سنسورهایی که دما و رطوبت را در محیط‌های درمانی به صورت خودکار تنظیم می‌کنند و لباس‌هایی که با استفاده از اینترنت اشیا نظارت را بر ورزش اعمال می‌کند، در خانه‌ها و بحث مدیریت‌ انرژی همچون ترموستات‌های خودکاری که دما و رطوبت را در خانه تنظیم می‌کنند و بحث ایمنی و امنیت خانه با جمع‌آوری اطلاعات دوربین‌ها و آنالیز آن‌ها و دادن هشدار به افراد خانه در مواقع اضطرار، انجام بسیاری از امور خانگی همچون درست کردن چای و قهوه و جارو برقی کشیدن بدون دخالت انسان، حوزه تولیدات، حوزه وسایل نقلیه، حوزه انرژی و صنایعی همچون صنایع خودروسازی و بسیاری از کاربردهای حیرت‌انگیز دیگر که نام بردن از همه آن‌ها زمان بسیار زیادی می‌طلبد و از حوصله بحث خارج بوده لیکن امری به شدت جذاب است.

خوشبختانه اهمیت این فناوری در کشور درک شده است و ایران به عنوان بیستمین کشور به صف دارندگان فناوری اینترنت اشیاء پیوسته است. اولین گام کشور در این راه هوشمند کردن سیستم‌های برق در قراردادی بین وزارت نیرو و مرکز تحقیقات مخابرات ایران برای بهره‌گیری از فناوری(IOT) برداشته شد. با توجه به پتاسیل‌‍‌ها و نیروهای نخبه‌ای که در کشور در زمینهIT و بسیاری از تخصص‌های دیگر لازم در فناوری اینترنت اشیاء وجود دارد همچنان راه زیادی در این زمینه در پیش داریم. معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری و ستاد اقتصاد دیجیتال و هوشمندسازی معاونت، حمایت خود را از طرح‌هایی در فناوری(IOT) اعلام کردند. این حمایت‌ها و تسهیلات شامل مشاوره‌های رایگان در حوزه‌های فنی، تجاری، حقوقی و رگولاتوری به استارتاپ‌ها و شرکت‌های دانش‌بنیان و تسهیلات خدمت نظام‌وظیفه تخصصی و بسیاری از امکانات دیگر است که مسیر جوانان در این راه را هرچه بیشتر هموار می‌کند.

انتهای پیام/