مدیریت صحیح گفت‌وگوهای وین توسط مذاکرات‌کنندگان ایرانی/ شفافیت، شاخصه برازنده تعامل تهران با جهان است

گروه جهان خبرگزاری آنا- محمد جعفری؛ هشتم آذرماه سال جاری که دور هفتم مذاکرات بین ایران و گروه ۱+۴ (انگلیس، فرانسه، روسیه، چین و آلمان) در وین پایتخت اتریش شروع شد، تهران یک سری از مطالبات خود را در قالب طرحی جدید به طرف مقابل ارائه کرد. درواقع چین و روسیه از قبل با مطالبات و به‌نوعی پیش‌شرط‌های ایران برای ورود به مذاکرات آشنا بودند بنابراین می‌ماند سروکله زدن با سه کشور اروپایی که به‌صورت مستقیم با ایران مذاکره می‌کردند و رابرت مالی نماینده ویژه ایالات‌متحده آمریکا که در هتل کوبورگ محل برگزاری گفت‌وگوها حاضر بود و به‌صورت غیرمستقیم در مذاکرات حضور داشت.

تهران به‌وضوح تأکید خود را بر سه محور رفع تحریم‌ها، ایجاد سازوکار راستی آزمایی تحریم‌ها و نیز ارائه تضمین از سوی آمریکا برای پایبندی به توافق متمرکز کرده بود. البته موارد دیگری هم در طرح جدید ایران وجود داشت که از اهمیت کمتری نسبت به سه مورد ذکرشده برخوردار بودند.

بازی رسانه‌ای آمریکایی‌ها در بحبوحه مذاکرات وین

دور هفتم با دستیابی به یک پیش‌نویس جدید برآمده از پیش‌نویس ۶ دور مذاکرات قبلی در وین بعلاوه مطالبات هیئت جدید مذاکره کننده ایران به پایان رسید و در دور هشتم کارگروه‌های رفع تحریم‌ها و هسته‌ای شروع به چکش‌کاری اختلافات کردند. البته دور هشتم هنوز در حال برگزاری است. پیشرفت کارگروه هسته‌ای که بیشتر به همکاری ایران با طرف مقابل بستگی داشته از سرعت بسیار بهتری نسبت به کارگروه رفع تحریم‌ها برخوردار بوده است. کارگروه رفع تحریم‌ها بیشتر وابسته به همکاری و انصاف و عزم سیاسی طرف مقابل یعنی غربی‌ها دارد که متأسفانه از سرعت پیشرفت مناسبی نسبت به کارگروه هسته‌ای بهره نمی‌برد.

علی باقری رئیس هیئت مذاکره‌کننده ایرانی جلسات دوجانبه، سه‌جانبه و چندجانبه با روسای هیئت‌های حاضر در وین برگزار کرده است. وی در تماس نزدیک با انریکه مورا هماهنگ‌کننده مذاکرات از سوی اتحادیه اروپا بوده است. مورا معاون مسئول اقدام خارجی اتحادیه اروپا است که مانند ایران از روند پیشرفت مذاکرات خشنود است.

در این میان رابرت مالی همان‌گونه که انتظار می‌رفت شروع به ارائه مباحث حاشیه‌ای ازجمله مبحث آزادسازی زندانیان ایرانی-آمریکایی در ایران کرده است. این موضوع در مذاکراتی که به انعقاد برجام در سال ۲۰۱۵ شد هم وجود داشت. آمریکایی‌ها می‌خواهند تا آنجا که می‌شود موضوعات بی‌ربط را به هم ربط دهند و از ایران امتیاز بگیرند.

امیرعبداللهیان: متحدین و هماسایگان خودمان در منطقه را هم در جریان تحولات مذاکرات وین قرار می‌دهیم و طبعاً از مشورت‌های همسایگان و متحدین‌مان در منطقه و دوستانمان در جهان بهره‌مند می‌شویم

از سوی دیگر جنیفر ساکی سخنگوی کاخ سفید از تمایل ایالات‌متحده برای مذاکره مستقیم با ایران در قابل مذاکرات وین صحبت کرده است تا شاید به افکار عمومی تلقین کند این واشنگتن است که همیشه با آغوش باز به استقبال راهکارهای سریع حل اختلاف‌هاست.

پاسخ این درخواست‌ها را حسین امیر عبداللهیان وزیر امور خارجه ایران روز دوشنبه چهارم بهمن‌ماه در مراسم اختتامیه همایش ملی ایران و همسایگان اعلام کرد.

امیر عبداللهیان در ادامه تاکید کرد که طرف آمریکایی از طرق مختلف این پیام را منتقل می‌کند که خواهان سطحی از مذاکرات با کشورمان است. تاکنون ارتباط (هیئت مذاکره‌کننده ایرانی با نماینده) آمریکا (در گفت‌وگوها) باواسطه صورت گرفته است، اما اگر در روند مذاکرات به مرحله‌ای برسیم که رسیدن به یک توافق خوب و با تضمین بالا الزاماً سطحی (مستقیم) از گفتگو با آمریکا را ایجاب کند، این موضوع را نادیده نخواهیم گرفت.

این صحبت امیر عبداللهیان نشان از تاکتیک‌پذیری بسیار عالی تیم مذاکره‌کننده ایرانی دارد. یعنی اینکه خب اگر دستیابی به توافقی که متضمن تأمین منافع ملی ایران باشد در گرو به‌پای میز مذاکره آمدن آمریکا در قالب گفت‌وگوهای وین است تهران به آن فکر می‌کند و بهترین راه تعامل مستقیم را هم به کار خواهد گرفت. اگر هم مانند بسیاری از موارد دیگر ازجمله مبحث تبادل زندانیان فقط برای حاشیه‌سازی است که به‌احتمال بسیار زیاد همین‌طور است تهران ثابت کرده که وارد بازی‌های بی‌ثمر نخواهد شد.

بیشتر بخوانید:

سخنگوی وزارت خارجه آمریکا: آزادی زندانیان آمریکایی پیش‌شرط بازگشت به برجام نیست

شمخانی شرط ایران برای مذاکره مستقیم با آمریکا را تشریح کرد

اولیانوف: مذاکرات مستقیم ایران و آمریکا ممکن است سودمند باشد

امیرعبداللهیان: رویکرد جدید مشورت با همه همسایگان از اولویت‌های ایران است

اظهارات دیروز امیر عبداللهیان به دلیل اینکه در مراسم اختتامیه همایش ملی ایران و همسایگان بیان شد نشان داد که ایران توجه ویژه‌ای به این موضوع دارد که همسایگانش در جریان تحولات یکی از مهم‌ترین پرونده‌های بین‌المللی حال حاضر جهان یعنی مذاکرات وین قرار بگیرند تا اگر بین همسایگان کشوری است که نسبت به تمایل ایران برای حل‌وفصل مناقشه هسته‌ای با غرب از طرق دیپلماتیک شک دارد یا اینکه از بابت فعالیت‌های صلح‌آمیز ایران نگرانی دارد بداند که تهران برای کشورهای همسایه آن‌چنان اهمیتی قائل است که با حاضر شدن صادقانه و هوشمندانه پای میز مذاکره درصدد از بین بردن نگرانی بی‌دلیل جامعه بین‌الملل در خصوص فعالیت‌های هسته‌ای خود است.

وی در خصوص تعامل با همسایگان هم گفت که ما در تمام مراحل مذاکرات تلاش کردیم یا در سطح سفرای کشورهای همسایه در تهران و یا با سفر دستیاران سیاسی در وزارت امور خارجه، معاونین یا سفر بنده به کشورهای همسایه، آن‌ها را در جریان آنچه بین ما و پنج کشور حاضر در طرف مقابل مذاکرات می‌گذرد قرار دهیم. مذاکرات ما دارد به نقطه‌ای نزدیک می‌شود که گفت‌وگوهای فنی در آینده نه‌چندان دور به حد اشباع می‌رسد و ما بایستی تصمیم سیاسی بگیریم. تا اینجای کار رفتار سه کشور اروپایی درمجموع در مذاکرات این‌گونه بوده که وقتی از تحریم صحبت می‌شود، تحریم را به آمریکا حواله می‌دهند، می‌گویند در این موضوع آمریکا طرف شماست و اتحادیه اروپا به‌عنوان واسطه باید اقدام کند. در موضوع هسته‌ای وقتی صحبت می‌شود اروپایی‌ها می‌گویند این دقیقاً حوزه نگرانی ماست و ما روی همه جزئیات هسته‌ای آماده‌ایم گفت‌وگو کنیم.

امیر عبداللهیان با تأکید بر انفعال تروئیکای اروپایی تصریح کرد که انتقاد ایران از سه کشور اروپایی عضو برجام این است که هیچ ابتکار جدید، سازنده و رو به جلویی را در مذاکرات ارائه ندادند. البته تلاش کردند در مذاکرات هفته‌های اخیر، به صورت منطقی و با رفتاری سازنده ورود کنند. حتی امروز دیگر فرانسه نقش پلیس بد را در مذاکرات ایفا نمی‌کند.

وی همان‌گونه که انتظار هم می‌رفت از برخورد منطقی مسکو و پکن در قبال مذاکرات ابراز رضایت کرد و گفت که چین و روسیه تلاش دارند هم در مذاکرات ۱+۴ نقش سازنده و مثبت ایفا کنند و هم اینکه گاهی اوقات در نقل‌وانتقال پیام‌هایی که آمریکایی‌ها برای موضوع مذاکرات داشتند نقش داشته باشند.

امیر عبداللهیان با اشاره به برخی از تلاش‌ها در سطح منطقه برای تسریع در حل‌وفصل اختلاف هسته‌ای ایران با غرب خبر داد که برخی از کشورهای همسایه ما در این موضوع با نگاه به تسریع دررسیدن به توافق سعی می‌کنند حامل پیام‌هایی از طرف آمریکایی به جمهوری اسلامی ایران باشند.

دستگاه دیپلماسی کشور در تلاش است که از به حاشیه رفتن مذاکرات حتی از سوی طرف مقابل جلوگیری کند

وی همان‌گونه که قبلاً هم به آن اشاره شد در خصوص ادعای آمریکا برای مذاکره مستقیم با ایران واکنش نشان داد و گفت که طرف آمریکایی از طرق مختلف پیام‌هایی را به ما ارسال می‌کند که خواهان سطحی از مذاکره مستقیم با جمهوری اسلامی ایران است. مذاکرات ما به‌طور مستقیم با کشورهای گروه ۱+۴ است. مذاکرات غیرمستقیممان تا این لحظه که صحبت می‌کنیم با آمریکا از طریق کتبی غیررسمی ;(non-paper) باواسطه گری انریکه مورا و یکی دو کشور دیگر عضو مذاکرات برجام در وین است.

وی هرگونه مذاکره مستقیم با آمریکا را تکذیب کرد و اینگونه استدلال کرد که گفت‌وگوهایی که بعضاً در برخی از کانال‌های مجازی منتشر می‌شود مبنی بر اینکه ایرانی‌ها در حال مذاکره مستقیم با آمریکایی‌ها هستند به‌هیچ‌وجه صحت ندارد اما درعین‌حال اگر در روند مذاکرات به مرحله‌ای برسیم که لازمه رسیدن به یک توافق خوب با تضمین بالا این باشد که سطحی از گفت‌وگو را با آمریکایی‌ها داشته باشیم، این را هم در قالب برنامه کاری خود در مذاکرات جاری نادیده نخواهیم گرفت.

ایران به آگاه‌سازی همسایگان از چندوچون مذاکرات رفع تحریم‌ها اهمیت ویژه می‌دهد

امیر عبداللهیان برای اینکه ثابت کند که تا چه حد کشورش خود را به کشورهای همسایه نزدیک می‌داند تصریح کرد که همسایگانمان را هم سعی می‌کنیم به‌طور مستمر در جریان تحولات مذاکرات وین قرار دهیم. متحدین خودمان در منطقه را هم در جریان تحولات قرار می‌دهیم و طبعاً از مشورت‌های همسایگان و متحدین‌مان در منطقه و دوستانمان در جهان بهره‌مند می‌شویم.

انتظار می‌رفت که خبرنگاران این هفته در خصوص گفته‌های رابرت مالی درباره چهار زندانی آمریکایی در ایران از "ند پرایس" سخنگوی وزارت امور خارجه ایالات‌متحده سؤال کنند. پرایس در پاسخ به خبرنگاران گفت که گفته‌های رابرت مالی از مسیرهای دیگر غیر از مذاکرات وین باید دنبال شود و آزادی زندانیان به منزله پیش‌شرط آمریکا برای بازگشت به برجام نیست.

پرایس بازهم ادعا کرد که آمریکا تمایل دارد در قالب مذاکرات وین وارد گفت‌وگوهای مستقیم با ایران شود هرچند علی شمخانی دبیر شورای عالی امنیت ملی کشورمان مذاکره مستقیم با آمریکا را در گرو اطمینان از دستیابی به توافقی خوب دانسته است.

درهرصورت به نظر می‌رسد که دستگاه دیپلماسی کشور در تلاش است که از به حاشیه رفتن مذاکرات حتی از سوی طرف مقابل جلوگیری کند. نمونه آن نیز اهمیت دادن به در جریان گذاشتن همسایگان از روند مذاکرات است. با این سیاست خردمندانه انتظار می‌رود که روند گفت‌وگوها کماکان در مسیری درست به‌سوی دستیابی به توافقی خوب ادامه یابد.

انتهای پیام/۴۱۵۵/