انصراف دوباره کیمیایی از حضور در رقابت فجر؛ فرار به جلو در ۸۱ سالگی/ اکران «خائن‌کشی» در جشنواره همه چیز را مشخص می‌کند

به گزارش خبرنگار حوزه سینمایی گروه فرهنگ خبرگزاری آنا، این بخشی از یادداشت انصراف مسعود کیمیایی از حضور و داوری در جشنواره فیلم فجر است: «به هنرمندان و زحمت‌کشیدگان فیلم خائن‌کشی، با موضوع ملی شدن صنعت نفت ایران و مقوله قرضه ملی به‌وسیله دکتر محمد مصدق در سال‌های ۱۳۳۰ که با مردم انجام شد، این دوست در هشتادویک‌سالگی برای قضاوت شدن در سینما خودم را کنار می‌بینم و به این خط و نوشته از قضاوت بیرون می‌آیم. دیگر هنرمندان فیلم خائن‌کشی به جای خود می‌مانند. در این سنِ بسیار زحمت‌کشیده، برای قضاوت شدن درباره فیلمی به مفهوم آزادی نفت، ایران، مقوله نفت، انگلیس و دکتر محمد مصدق تردید بسیار دارم. عدالت همیشه نگران قضاوت است.»

این متن که در ادامه انصراف پولاد کیمیایی از داوری شدن در جشنواره از طرف کیمیاییِ پدر منتشر شد، داغ‌ترین حاشیه چهلمین جشنواره فیلم فجر است، مسئله‌ای که توجهات زیادی را به خود جلب کرد و این رویداد مهم سینمایی را کمتر از یک هفته به آغازش، با حرف و حدیث‌هایی همراه کرد. نکته جالب ماجرا اینجاست که تقریبا همه از دلیل این انصراف باخبر هستند و با وجود اینکه نه پولاد و نه پدرش هیچ اشاره‌ واضحی به دلیل انصرافشان نکردند، مشخص بود که اعتراض آنها نسبت به هیئت داوران بخش سودای سیمرغ و حضور کسی بود که خانواده کیمیایی دل خوشی از نیش و کنایه‌های او نداشتند، کسی به نام شهاب حسینی.

این درست است که سابقه حضور مسعود کیمیایی در سینمای ایران چند دهه بیشتر از شهاب حسینی است، اما حسینی نیز در سال‌های اخیر جای پای خود را در سینما محکم کرده است و در دسته بازیگران بین‌المللی سینمای ایران قرار می‌گیرد. انتخاب این ستاره سینما برای حضور در جمع هیئت داوران جشنواره فجر، به ادعای بسیار از دوستداران هنر هفتم یکی از اتفاقات خوب جشنواره امسال بود و زمانی که اعضای هیئت انتخاب اعلام شدند، اکثر نظرات نسبت به حضور حسینی در این فهرست مثبت بود. اما تنها کسانی که این حضور را برنتابیدند، کیمیایی‌ها بودند که دلیل آنها نیز برمی‌گردد به اعتراض شهاب حسینی به رفتارهای مسعود کیمیایی در جشنواره دو سال پیش و حواشی فیلم سینمایی «خون شد».

نقد تند و تیز به انصراف‌ها

دو سال قبل و در حالی که شرایط جامعه به واسطه حوادث سیاسی – اجتماعی گوناگون به هم ریخته بود، برخی از فیلمسازان از حضور در سی‌وهشتمین جشنواره فیلم فجر انصراف دادند، فیلمسازانی که اگرچه گروهی از آنها اثری در جشنواره نداشتند یا فیلمشان چیزی نبود که بتواند هیئت داوران جشنواره را مجاب کند که نگاه ویژه‌ای به آن داشته باشند و همین مسئله باعث شد برخی فکر کنند این هنرمندان برای پس نیفتادن، دست پیش را گرفته‌اند و پیش از اینکه به دلیل بد بودن کیفیت اثرشان مورد قضاوت قرار نگیرند و با انتخاب نشدنشان در بخش‌های فنی جشنواره کیفیت کارشان مشخص شود، عطای جشنواره را به لقایش بخشیدند. مسعود کیمیایی یکی از هنرمندانی بود که از جشنواره آن سال انصراف داد و ابتدا اعلام کرد کل فیلمش از بخش سودای سیمرغ خارج شود که این مسئله با مخالفت تهیه‌کننده فیلم مواجه شد و در نتیجه این اثر در قسمت کارگردانی مورد ارزیابی قرار نگرفت.

از همان زمانی که کیمیایی تصمیم به انجام این عمل گرفت، گروه بسیار زیادی از منتقدان، دوستداران سینما و اهالی رسانه بر این باور بودند که این کارگردان باسابقه برای اینکه این بار نیز همچون آثار اخیرش مورد قضاوت و نقد قرار نگیرد، فیلمش را از بخش مسابقه جشنواره فجر خارج کرد تا حواشی آن کنترل شود. اما این اتفاق نتیجه عکس داد و بسیاری از منتقدهای شناخته‌شده سینما، این فیلم کیمیایی را نیز اثر ضعیف دیگری در ادامه فیلم‌های اخیر این کارگردان دانستند. کارگردان مولفی که از دهه چهل در سینمای ایران فعال بوده و یکی فیلمسازان تاثیرگذار در روند محتوایی و کیفی آثار داشته است.

موج انصراف «خون شد» در جشنواره که با پیوستن تعدادی از سلبریتی‌ها کمی بزرگتر شده بود و چند سلبریتی سینمایی نیز در آن حضور داشتند (و همینطور بازیگرانی که چند سالی بود از فضای جشنواره دور بودند و خبری از حضورشان در این جشنواره نبود و صرفا به دنبال شکار ماهی از آب گل‌آلود بودند) اما همان زمان هم ضدموجی علیه این اتفاق شکل گرفت و اکثر چهره‌های شناخته شده مخالف، دلیل اصلی این ماجرا را کیفیت پایین فیلم «خون شد» می‌دانستند، ادعایی که در پایان جشنواره و پس از تماشای فیلم بسیار راحت می‌شد راجع به صحت آن به‌ گفت‌وگو پرداخت.

یکی از منتقدان به این انصراف‌ها و جدایی‌ها از جشنواره فجر در سال ۹۸ شهاب حسینی بود، هنرمندی که خود هم به‌عنوان بازیگر و هم به‌عنوان تهیه‌کننده در جشنواره فجر حضور داشت و در مراسم نشست خبری فیلم سینمایی «شین» به این اتفاقات واکنش نشان داد. حسینی در بخشی از سخنانش کیمیایی را به باد انتقاد گرفت و با حرف‌هایی گزنده عنوان کرد: «برنمی‌تابم و نمی‌توانم ساکت بنشینم که یک استاد پیشکسوت سینما که هر سال برخورد ناراحت‌کننده‌ای با آثارش شده است، امسال فیلمی می‌سازد که می‌داند نسبت به آن هم واکنش منفی نشان خواهند داد و برای همین روغن ریخته را نذر امامزاده می‌کند و سنگ بنایی می‌گذارد که نتیجه آن جز تفرقه‌افکنی نیست و بقیه را در آمپاس اخلاقی می‌گذارد.» این صحبت‌های جنجالی و البته بیانیه‌ای که شهاب حسینی دو هفته پیش از آغاز جشنواره سی‌وهشتم خطاب به انصراف‌دهندگان از جشنواره منتشر کرد، سنگ بنای اصلی اختلافات این بازیگر با مسعود کیمیایی را شکل داد، اتفاقی که باعث شد پای پولاد کیمیایی نیز به این ماجرا کشیده شود و این بازیگر را برای دفاع از شخصیت سینمایی پدرش وارد میدان کند.

امروز که دو سال از اتفاقات سال ۹۸ گذشته و خیلی‌ها آن صحبت‌ها، بیانیه‌ها و گفت‌وگوها را فراموش کرده بودند، بار دیگر این زخم سر باز کرد و در مرکز توجه قرار گرفت. آن هم دقیقا زمانی که نام شهاب حسینی به‌عنوان یکی از اعضای هیئت داوران جشنواره انتخاب شد، هیئت داورانی که باید آخرین ساخته مسعود کیمیایی یعنی «خائن‌کشی» را در جشنواره فجر قضاوت می‌کرد. بعد از اعلام اسامی هیئت داوران ابتدا پولاد کیمیایی با ذکر این مسئله که «قضاوت‌های بزرگ کار آدم‌های کوچک نیست» نسبت به انتخاب حسینی واکنش نشان داد و بعد هم اعلام کرد که از حضور در جشنواره فجر و انصراف داد. بعد از این ماجرا و در حالی که این انصراف پولاد آنچنان هم مورد توجه رسانه‌ها و اهالی سینما قرار نگرفت، خود مسعود کیمیایی با یادداشتی جدید از حضور در این رویداد انصراف داد تا برای دومین بار، فیلمش را از معرض نقد هیئت داوران جشنواره کنار بکشد.

یشتر بخوانید:

فیلمسازانی که از قطار جشنواره چهلم جا ماندند
هنرمندانی که در کسوتی جدید به شکار سیمرغ می‌آیند
۱۰ ستاره سینما آماده درخشش در فجر ۱۴۰۰

نامه انصراف یا انداختن توپ به زمین داوران؟!

مسعود کیمیایی یک بار (به ادعای خودش) به دلیل مشکلات اجتماعی و حال نه‌چندان خوب مردم از جشنواره انصراف داده بود و امسال به دلیل حضور شهاب حسینی در میان اعضای هیئت داوران جشنواره. (اگرچه این مسئله را به طور مستقیم اعلام نکرد، اما بر همه واضح و مبرهن بود که دلیل اعتراضات پدر و پسری خانواده کیمیایی چیست) این انصراف‌ها اما فقط و فقط به مذاق سینه‌چاکان سینمایی کیمیایی خوش می‌آید، کسانی که حتی از سینمای ضعیف چند سال اخیر این کارگردان نیز دفاع می‌کنند و با انتقادات ریز و درشتی که نسبت به کیفیت فیلم‌های این کارگردان قدیمی در سال‌های گذشته وجود داشته است، اما همچنان پشت او را رها نمی‌کنند. به غیر از این افراد، دیگر دوستداران هنر هفتم، بر این باورند که کیمیایی با یک فرار رو به جلو، باز هم خودش را از زیر ذره‌بین قضاوت هنری خارج کرده و چون احتمال می‌داده که این بار هم فیلمش مورد تأیید قرار نخواهد گرفت، سریعا از داوری انصراف داشته تا بعد از جشنواره حرفی برای گفتن داشته باشد.

بعد از اکران «خون شد» در جشنواره، بسیاری از منتقدان و اهالی رسانه نسبت به کیفیت آن اعتراض کردند و شکست تجاری پروژه در زمان اکران عمومی هم نشان داد که این فیلم کیمیایی فاصله بسیار زیادی با سینمای جذاب او در دهه‌های ۵۰ تا ۷۰ دارد. حالا با انصراف او از داوری «خائن‌کشی» نیز بسیاری معتقدند امسال نیز اتفاقی مشابه رخ می‌دهد و پس از پخش این فیلم باز هم سیل انتقادات نسبت به کیفیت فنی آن بالا خواهد بود. اگرچه در حال حاضر چند روز به آغاز پخش فیلم در چهلمین جشنواره فیلم فجر مانده و نمی‌توان قصاص پیش از جنایت کرد، اما این فیلم کیمیایی تغییرات گسترده‌ای نسبت به آثار قبلی‌اش نداشته باشد، می‌توان گفت که این ماجرای انصراف هم صرفاً یک بازی تبلیغاتی و فرار رو به جلو بوده است، حرکتی که تا به اینجا موفق بوده و این فیلم را در دسته آثاری قرار داده است که تا پیش از آغاز جشنواره تعداد زیادی از بلیت‌ها اکران مردمی آن به فروش رفته است.

انتهای پیام/۴۱۷۳/پ