زخم التیام‌ناپذیر موشک‌ها بر سینه ماه/ وقتی ماه نیز از آسیب‌های بشر در امان نیست

به گزارش خبرنگار گروه علم و فناوری خبرگزاری آنا، انتظار می‌رود موشکی که در سال ۲۰۱۵ به فضا پرتاب شد تا چند هفته آینده در ماه سقوط کند. از سوی دیگر تعداد بالای زباله‌های فضایی به تهدیدی جدی برای ماهواره‌های تحقیقاتی در اطراف زمین تبدیل شده و آینده تحقیقات فضایی را دچار ابهام کرده است.

یکی از ماهواره‌هایی که پیش‌بینی می‌شود به‌زودی در ماه سقوط کند موشک فالکون ۹ شرکت اسپیس‌ایکس است. این موشک حامل ماهواره‌های تحقیقاتی رصدگر تغییرات آب‌وهوایی در کره زمین است. این موشک ۴ تنی هم اکنون با سرعت ۹ هزار کیلومتر بر ساعت در مدار ماه حرکت می‌کند. دانشمندان زمان دقیق سقوط این موشک در ماه را ۱۳ اسفند سال جاری پیش‌بینی کرده‌اند ولی طبق بررسی‌های انجام‌شده سقوط این موشک قابل مشاهده نیست و در منطقه‌ای رخ می‌دهد که نمی‌توان آن را از روی کره زمین رصد کرد.

بیشتر بخوانید:

هدف‌گیری در فضا با پروژه «دارت»/ سیارک‌های سرگردان پایان حیات در زمین را رقم می‌زنند؟

جاناتال مک‌داول، اخترفیزیکدان مطرح دانشگاه هاروارد در خصوص سقوط یک موشک در ماه می‌گوید «برخورد موشک فالکون ۹ به سطح ماه قطعی است و زمان زیادی تا روز سقوط باقی نمانده؛ این اتفاق جالب است ولی رخدادی دارای اهمیت علمی نیست.» با وجود طرح چنین صحبت‌هایی از سوی اخترشناسان برجسته بسیاری از علاقه‌مندان به رخدادهای فضایی سقوط فالکون ۹ در ماه را هیجان‌انگیز می‌دانند و معتقدند پس از سال‌ها انسان‌ها اثر خود بر ماه را می‌گذارند و باردیگر ماشینی ساخته دست بشر به این سیاره می‌رسد.

تاریخچه سقوط ماشین‌های فضایی روی ماه

کارشناسان صنعت فضایی حدس می‌زنند برخورد موشک با سطح ماه شکافی تقریباً بزرگ در سمت تاریک این سیاره ایجاد می‌کند. اولین فرود تصادفی روی ماه مربوط به فضاپیمای لونا ۲(Luna 2) در سال ۱۹۵۹ است. این فضاپیمای ساخت کشور شوروی دقیقاً دو سال پس از پرتاب موشک اسپوتنیک ۱ به فضا پرتاب شد. سال‌ها پس از آغاز مأموریت لونا ۲ مشخص شد این فضاپیما چند بمب را حمل می‌کرده و قرار بود این بمب‌ها به شکل مخصوصی در ماه منفجر شود تا زمامداران شوروی سابق قدرت خود را به تمام جهان نشان دهند. اما در نهایت این ماهواره به دلایلی نامعلوم در سطح ماه سقوط کرد و نتوانست مأموریت خود را به پایان برساند.

سال‌ها پس از پرتاب ماهواره لونا ۲ ماشین‌های تحقیقاتی متعددی در سطح قمر زمین سقوط کردند که از جمله آن‌ها می‌توان به ماهواره ژاپنی اوکینا اشاره کرد. این ماهواره در سال ۲۰۰۹ میلادی در ماه سقوط کرد. تعدادی از سقوط‌های رخ‌داده در ماه طبق برنامه‌ریزی و با هدف قبلی بوده است. به عنوان مثال ناسا در سال ۲۰۱۲ میلادی فضاپیمای Ebb and Flow را به قطب جنوب ماه کوبید. در لحظه برخورد این فضاپیما با سطح ماه سرعت آن بیش از ۶ هزار کیلومتر بر ساعت بود و در نتیجه این برخورد شکافی به وسعت ۶ متر ایجاد شد. ناسا دلیل برخورد عمدی این فضاپیما با ماه را جلوگیری از آسیب رسیدن به محل فرود آپولو ۱۱ اعلام کرد. با توجه به اهمیت مأموریت آپولو ۱۱ مدیران ناسا نمی‌خواهند آثار فرود فضاپیمای حامل اولین فضانوردانی که روی قمر زمین پا گذاشتند از بین برود.

اثرات زیست محیطی

موشک فالکون ۹ به مراتب بزرگ‌تر از فضاپیمای Ebb and Flow است و سریع‌تر از این فضاپیما نیز حرکت می‌کند در نتیجه محققان حدس می‌زنند سقوط این موشک روی ماه شکافی بزرگ ایجاد و همچنین حجم عظیمی از گرد و غبار را در دنیای بدون آلودگی ماه به پا کند. بعد از سقوط کاوشگر رنجر ۴ در ماه که مربوط به سال ۱۹۶۹ است هیچ ماشین تحقیقاتی متعلق به ناسا فرود تصادفی روی این سیاره نداشته و به نظر می‌رسد با سقوط فالکون ۹ این رکورد ناسا به زودی شکسته می‌شود. تعدادی کاوشگر همچون یوتو-۲ و چانگ-ای ۴ هم اکنون در سطح ماه حضور دارند و شاید بتوانند از محل برخورد فالکون ۹ اطلاعاتی را تهیه و به مراکز تحقیقاتی در زمین ارسال کنند.

بیشتر بخوانید:

رمزگشایی از رازهای جهان هستی با هوش مصنوعی/ ماشین‌های هوشمند از دورترین نقاط کیهان می‌گویند

آخرین تحقیقات کاوشگر یوتو-۲ نشان می‌دهد خاک ماه در سمت تاریک این سیاره چگالی بیشتری نسبت به سمت روشن آن دارد. تا این لحظه بررسی‌های دانشمندان در ناسا حاکی از آن است که احتمالاً فالکون ۹ در نزدیکی‌های محل حضور یوتو-۲ سقوط می‌کند. اگرچه دوربینی برای ثبت تصاویری دقیق از لحظه سقوط فالکون ۹ وجود ندارد ولی برخی از اخترشناسان امیدوارند مدارگردهای موجود در اطراف ماه این موشک را در زمان سقوط رصد کنند.

تغییر نگرش نسبت به زباله‌های فضایی

در سال‌های آغازین تحقیقات فضایی بسیاری از دانشمندان و محققان شاغل در سازمان‌های فضایی نگرش آگاهانه‌ای نسبت به زباله‌های فضایی در سطح ماه نداشتند. با وجود اینکه هیچ اثری از حیات در ماه وجود ندارد ولی تعداد زیادی از محققان در اعلامیه حفاظت از ماه بیان کرد «ماه باید از هرگونه آسیب و آلودگی توسط انسان‌ها مصون بماند و هیچ کس نباید چرخه‌های طبیعی این سیاره را بر هم زند.» ماه طی میلیون‌ها سال بارها مورد برخورد شهاب سنگ‌های سرگردان در کیهان قرار گرفته است ولی به نظر می‌رسد موشک‌های ساخت دست بشر بیش از اندازه بر محیط این سیاره تأثیر می‌گذارد. دانشمندان امیدوارند با کنترل و نظارت دقیق بر ماشین‌های تحقیقاتی که به سمت ماه پرتاب می‌شوند از انباشت فزاینده زباله‌های فضایی روی این سیاره جلوگیری شود.

انتهای پیام/۴۱۴۴/پ