برگزاری دوره دانش افزایی استادان در حوزه سیاست خارجی

به گزارش گروه دانشگاه خبرگزاری آنا از نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه‌ها، با توجه به اهمیت سیاست خارجی کشور و لزوم تبیین ابعاد گوناگون آن، دوره دانش افزایی استادان با دو موضوع «ایران به عنوان قدرت مستقل منطقه‌ای» و «روند مذاکرات هسته‌ای» با حضور جمعی از اعضای هیئت‌علمی دانشگاه علوم پزشکی ایران و هادی آجیلی، دانشیار روابط بین‌الملل دانشگاه علامه طباطبایی برگزار شد.

آجیلی در چهار جلسه به دو موضوع سیاست ایران در تبدیل شدن به قدرت مستقل منطقه‌ای و نیز روند مذاکرات هسته‌ای پرداخت. وی با اشاره به اهمیت درک نخبگان جامعه از تحولات پیرامونی بیان کرد: جغرافیای سیاسی و تاریخ هر کشوری فارغ از نوع حکومت و ایدئولوژی بر سیاست خارجی آن کشور تأثیر دارد، نمونه‌هایی نظیر دکترین انزواطلبانه امریکا در جنگ جهانی اول، انتخاب سیاست بیطرفی سوییس به مدت دو قرن و عدم عضویت در سازمان ملل بعنوان کشوری کوچک و محصور بین چند قدرت بزرگ اروپایی و همچنین عواملی مانند دسترسی به آبهای آزاد و فضای تنفسی نشان می‌دهد که سیاست خارجی همه کشورها نمی‌تواند از الگوی مشابهی پیروی کند.

وی در ادامه به اهمیت تاریخی و جایگاه جغرافیایی ایران پرداخت و خاطرنشان کرد: یکی از دلایل اهمیت ایران این بود که این کشور از قرن نوزدهم سر راه هند بود و چون هند بهترین مستعمره برای انگلیس بود و قبل از اکتشاف نفت دارای منابع سرشار بوده و هنوز هم هست در نتیجه ایران نیز مهم شده است و پس از اکتشاف نفت در ایران و از سال ۱۹۰۱ که اولین قرارداد نفتی به نام دارسی به مدت ۶۰سال به انگلیس تقدیم شد ایران به دلیل دیگری مهم شد همچنین سال ۱۹۰۷ این جغرافیای مهم بین دو قدرت منطقه ای روس و انگلیس تقسیم شد و ۱۹۱۴ با آغاز جنگ جهانی اول دو منطقه نفوذ شد.

استاد دانشگاه علامه طباطبایی افزود: جغرافیای ایران منافعی برای ابرقدرت‌ها داشت به خاطر همین مورد توجه بوده است با قرارداد ۱۹۱۹ انگلیس به‌صورت رسمی ایران را مستعمره خود کرده بودند اما این موضوع از لحاظ عملی امکانپذیر نشد و از آنجا که انگلیس فعال مایشاء در ایران شده بود اول رضا خان را سرکار آورد و سپس پسرش محمدرضا را جایگزین او شد و این بار مورد حمایت امریکایی‌ها واقع شد و از این پس هم منافع ابرقدرت‌ها باعث شد در سال ۱۳۲۷ امریکایی‌ها طرحی برای تبدیل ایران به سه قسمت اجرا کنند.

آجیلی با بیان اینکه قدرت‌های استعماری همواره دنبال منافع خود هستند و اگر منافع آنها تامین نشود دست به هر اقدامی می زنند به کودتای ۲۸ مرداد ۱۳۳۲ علیه ایران اشاره کرد و در ادامه به صحبت یکی از آمریکایی‌ها استناد کرد و گفت: این شخص گفته بود با کودتای ۲۸ مرداد هرکسی در امریکا ادعا کند که ما با مردم ایران کار نداریم و با رژیم ایران مشکل داریم، دروغ می‌گوید یا به گفته خاویر سولانا وقتی در تاریخ ایران اتفاقی به نام ۲۸مرداد وجود دارد، حرف زدن از اعتماد ایران به آمریکا اشتباه است.

وی در ادامه به تفاوت معنادار قدرت ایران فعلی در مواجهه با قدرت‌های استعماری اشاره کرد و افزود: این قدرت غیر قابل مقایسه با دهه‌های قبل است. به عنوان مثال به اسقاط گلوبال هاوک، نوقیف کشتی انگلیسی، بمباران عین‌الاسد و ده‌ها نمونه دیگر وجود دارد که نشان دهنده پیشرفت دفاعی بلامنازع ایران است که لازمه و ضرورت ایجاد امنیت در منطقه پرتنش و ناپایدار غرب آسیا و منطقه موسوم به خاورمیانه است و بایستی سیاست خارجی هم متناسب با شرایط جغرافیایی و تاریخی کشور ترسیم و اجرا شود.

این استاد دانشگاه در بخش دوم این دوره که موضوع برنامه هسته‌ای ایران پرداخته شد. با طرح این سوال که چرا نسبت به دانش هسته‌ای حساسیت وجود دارد، اظهار کرد: بدیهی است که در دنیای امروز برخی دانش‌ها تولید قدرت می کند و ایجاد بازدارندگی دارد و علاوه بر آن منافع بیشماری در حوزه‌های اقتصادی، کشاورزی، پزشکی و غیره دارد و انرژی هسته‌ای از این نوع دانش‌هاست.

وی با بیان تاریخچه مذاکرات هسته‌ای ایران با غرب از دهه ۸۰ تاکنون به زیاده خواهی طرف مقابل برای ایجاد موانع و محدودیت در پیشرفت هسته ای ایران اشاره کرد و گفت: داده‌ها و ستانده‌های برجامی در توافق اخیر همچون به رسمیت شناخته شدن فعالیت هسته‌ای ایران و اثبات خلاف واقع بودن همه ادعاهای قبلی غرب مبنی بر صلح آمیز نبودن فعالیت‌های هسته ایران اشاره دارد.

آجیلی در رابطه با داده‌ها نیز افزود: ایجاد محدودیت های منحصر به فرد برای کشور و انجام عملی تعهدات قابل مشاهده ایران در قبال وعده های عمل نشده طرف‌های مقابل و بهره‌مند نشدن ایران از رفع عملی تحریم‌ها و کارشکنی‌های متعدد امریکا و کشورهای اروپایی در این زمینه بود که با توجه به بند مکانیسم ماشه در برجام عملا امکان شکایت و پیگیری از ایران سلب و به ضرر او تمام خواهد شد.

گفتنی است، در پایان با اشاره به مذاکرات اخیر برای احیای برجام در وین و رفع تحریم‌ها به بیان احتمالات ممکن در این زمینه پرداخته شد.

انتهای پیام/۴۱۶۷/