نفوذ محققان ایرانی به قلب اقیانوس‌ها/ زیردریایی بدون سرنشین امداد و نجات ایران‌ساخت شد

به گزارش خبرنگار گروه علم و فناوری خبرگزاری آنا، توسعه سیستم‌های بدون‌ سرنشین یکی از مهم‌ترین برنامه‌های تحقیقاتی و نظامی در دنیا به شمار می‌رود. توسعه این نوع سیستم‌ها در حوزه هوایی در سال‌های اخیر بیشتر از حوزه‌های زمینی و دریایی بوده است با این حال تجهیزات بدون سرنشینی در این دو حوزه طراحی و ساخته شده‌اند. سامانه‌های بدون سرنشین زیرآب یکی از چالش‌برانگیزترین حوزه‌ها برای دانشمندان به شمار می‌رود. ارتباط با سامانه بدون اپراتور انسانی در شرایط زیرآب بسیار دشوار است و کوچک‌ترین خطایی می‌تواند منجر به از دست رفتن تجهیزات حساس و گرانبها شود.

بیشتر بخوانید:

به‌زودی زیردریایی‌های جدید می‌سازیم/ تولید ناوشکن‌های سنگین

گروهی از محققان ایرانی زیردریایی بدون سرنشینی طراحی کرده و نمونه اولیه آن را ساخته‌اند که امکان کنترل از راه دور برای آن فراهم شده است. اسماعیل حقگو محقق ارشد این پروژه، دانشجوی دکتری مکانیک و رئیس دانشگاه فنی و حرفه‌ای انزلی در خصوص این زیردریایی بدون سرنشین می‌گوید؛ «این محصول نتیجه چهار سال کار تحقیقاتی است. این زیردریایی مجهز به موتور برقی ۳ هزار وات و باتری‌های لیتیومی ۷۲ وات است. سیستم کنترلی باتری‌های لیتیومی یکی از ویژگی‌های حائز اهمیت در این طرح به شمار می‌رود. این سیستم با یک بار شارژ می‌تواند ۸ ساعت زیرآب کار کند که قابلیت بسیار مهمی در این حوزه است. این زیردریایی می‌تواند تا یک سال به صورت خاموش زیرآب بماند.»

به عبارت دیگر می‌توان این سیستم را در حالت استندبای زیرآب قرار داد و بعد از یک سال آن را فعال کرده و کنترلش را به دست گرفت، برای افزودن این ویژگی به زیردریایی کار تحقیقاتی خاصی انجام شد که با موفقیت روبه‌رو شد. حقگو که تاکنون چند بار به عنوان پژوهشگر برتر گیلان انتخاب شده، تاکنون ۸۸ ثبت اختراع در زمینه مکانیک خودرو داشته، ۵۲ مقاله در کنفرانس‌ها و ژورنال‌های خارجی و داخلی از این محقق ایرانی منتشر شده است و ۱۰۴ طرح پژوهشی نیز در فن‌بازار دارد.

ویژگی‌های زیردریایی بدون سرنشین ایران‌ساخت چیست؟

به گفته این محقق ایرانی؛ «کنترل از راه دور مهم‌ترین ویژگی این زیردریایی است. این سیستم می‌تواند تا عمق ۵۰ متری آب برود، البته تا عمق ۵ متری آن را تست کرده‌ایم. هیچ سیمی به این زیردریایی متصل نیست و اپراتور می‌توان با استفاده از یک لپ‌تاپ آن را از روی عرشه کشتی کنترل کند و اطلاعات مورد نیازش را دریافت کند. این سیستم مجهز به دوربین مخصوص زیرآب است و می‌تواند تصاویر واضحی از فضای زیرآب تهیه کند. این پژوهش با هدف امداد و نجات انجام شده و البته استفاده‌های دیگری نیز دارد اما در حال حاضر روی هدف تحقیقاتی این سیستم تمرکز کرده‌ایم. فاز اول این پژوهش به صورت تحقیقاتی انجام شده و در فاز دوم به تولید انبوه می‌رسد که در حال آماده‌سازی مقدمات آن هستیم.»

حقگو در خصوص ویژگی‌های این زیردریایی ایران‌ساخت بیان می‌کند «بدنه این سیستم از الیاف کربن و فایبرگلس ساخته شده و به طور کامل کامپوزیتی است. دلیل استفاده از الیاف کربن در ساخت این سیستم استحکام بالای آن است که امری مهم در حوزه دریایی به شمار می‌رود. زیر سطح دریا فشار آب بسیار بالاست بنابراین جنس بدنه زیردریایی باید از استحکام بالایی برخوردار باشد تا دوام بیاورد. این زیردریایی دو متر طول دارد و قطر آن به ۴۰ سانتی‌متر می‌رسد. در برنامه‌نویسی این محصول فاصله بین اپراتور و زیردریایی ۵۰ متر در نظر گرفته شده، تاکنون تا عمق ۵ متری آزمایش شده بنابراین در حال حاضر ادعای فاصله ۵ متری بین اپراتور و زیردریایی را داریم. البته در حال کار روی افزایش این فاصله هستیم تا امکان فاصله ۵۰ متری میان اپراتور و زیردریایی وجود داشته باشد. تحقق این امر به امکانات خاصی نیاز دارد که با سازمان بنادر و دریانوردی در این خصوص هماهنگی‌هایی انجام شده است.»

ایران؛ صاحب دانش فنی ساخت زیردریایی بدون سرنشین

رئیس دانشگاه فنی و حرفه‌ای انزلی می‌گوید؛ «این زیردریایی نمونه داخلی ندارد و در کشور مورد تحقیقاتی شبیه به آن انجام نشده است. ساخت این زیردریایی نیاز به تکنولوژی خاصی دارد، آمریکا و انگلستان و اخیرا نیز چین از این مدل زیردریایی‌ها ساخته است. طراحی و ساخت این زیردریایی از صفر تا صد با ما بوده و محصول نهایی حاصل تحقیقات چهار ساله ماست. این زیردریایی براساس نیاز منطقه و بازار ساخته شده است. در انزلی بحث دریا بسیار گسترده است و یکی از چالش‌های بزرگ ما در این منطقه امداد و نجات است. بنابراین باید تحقیقات میدانی در بستر دریا و رودخانه‌ها انجام شود، این امر می‌تواند به شناسایی کشتی‌های غرق‌شده نیز کمک کند. پروژه طراحی و ساخت زیردریایی نیز با همین هدف صورت گرفته است.»

بیشتر بخوانید:

سبک‌ترین زیردریایی جهان معرفی شد/ گردش در اعماق دریا با زیر دریایی «یوبوت ورکس»

به گفته وی «در حال حاضر از ارگان‌های خاصی مشتری داریم و در حال مذاکره با آنها هستیم. برنامه‌هایی برای توسعه بیشتر این زیردریایی داریم چراکه بهبود هدف همیشگی ماست. استفاده از هوش مصنوعی در این سیستم یکی از برنامه‌های اصلی ما در آینده است، این امر حرکت زیردریایی را هدفمند می‌کند. افزایش ظرفیت برد و عمق این سیستم یکی دیگر از برنامه‌های آتی ماست تا امکان استفاده‌های غیرتحقیقاتی برای ارگان‌های خاص ممکن شود. همچنین قصد داریم یک بازوی روباتیک به این زیردریایی استفاده کنیم، این چنگک متحرک قابلیت کنترل دارد بدین ترتیب سیستم می‌تواند وسایل را جابه‌جا کند و حتی جوشکاری زیردریا نیز انجام دهد. تحقیق و توسعه در خصوص این زیردریایی همچنان ادامه دارد. در صورتی که این زیردریایی بدون سرنشین به مرحله تولید انبوه برسد، اولویت اول رفع نیاز داخلی است، شاید پس از آن به صادرات فکر کنیم.»

تحول در حوزه زیردریایی در صورت حمایت

حقگو بیان می‌کند «این زیردریایی بدون سرنشین است، طراحی و ساخت زیردریایی با قابلیت حمل سرنشین کاملا متفاوت است و دنیای دیگری به شمار می‌رود. با این حال آمادگی داریم درصورت وجود حمایت مالی و سرمایه‌گذار در این حوزه نیز ورود کنیم و زیردریایی سرنشین‌دار بسازیم. در انزلی رشته‌های تحصیلی در حوزه دریا زیاد است بنابراین کارهای تحقیقاتی در این زمینه به خوبی پیشرفت می‌کند. با این حال دانشگاه‌ها بودجه کافی برای حمایت مالی از تمام طرح‌ها را ندارند و نیاز به سرمایه‌گذاری از سازمان‌های دیگر است. در طراحی و ساخت این زیردریایی به جز دانشگاه فنی و حرفه‌ای انزلی هیچ سازمان و ارگان دیگری از ما حمایت نکرده است. هزینه‌های توسعه این محصول تاکنون ۱۰۰ میلیون تومان بوده و برای توسعه بیشتر به ۴۰۰ میلیون تومان بودجه نیاز است تا بهبودهای اصلی روی این محصول اعمال شود.»

انتهای پیام/۴۰۲۱