پروین اعتصامی؛ ستاره سپهر شعر فارسی

گروه استان‌های خبرگزاری آنا؛ هرچه از فروردین ١٣٢٠ روز درگذشت پروین اعتصامی می‌گذرد(٢۵ اسفند ١٢٨۵ زادروز پروین)، به‌هنگام بودن او در تاریخ ادبیات ما و ارزش پیام‌های ماندگار شعر او بیشتر آشکار می‌شود. رخشنده متخلص به پروین فقط با تربیت مردی دانشور و سخن‌شناس مانند یوسف اعتصام‌الملک می‌توانست چنین جایگاهی ماندگار و نام‌آفرین را برای خویش فراهم کند.

روشن است که پروین - چون هر شاعری دیگر - از پیشینیان خویش تأثیر پذیرفته‌ است و می‌توان رگه‌هایی از اقتباس‌های با استقلال‌ آمیخته او را از امثال اسدی‌توسی و ناصرخسرو و ابن‌یمین نشان داد؛ اما نکته‌ای که غیاب آن در بدو مرور در دیوان او شگفت‌انگیز است، سخن‌نگفتن بانوی شعر از عشق است با این که او آن اندازه هنر داشت که در برابر کارهای امثال سعدی، حرف‌هایی با ساختار زنانه بر زبان بیاورد؛ اما دیگر آن فضای اواخر قاجار با آن همه خاطرات تلخ کنیزکان مفلوک و محکوم به ماندن در حرمسرای شاهی، دیگر حوصله و انگیزه لازم را برای شاعری از جنس پروین باقی نمی‌گذاشت که بخواهد از عشق بسراید ضمن آن‌که رفتارهای تمامیت‌خواهانه سردار سپه(بعدها رضاخان ) هم البته به حد کافی هراس‌انگیز می‌نمود که مجال احساس‌گرایی و عشق‌سرایی را به شاعر بدهد.

با این‌همه علاوه بر بدآمدهای تلخ در زندگی شخصی شاعر، نباید از موقعیت‌شناسی او در انتخاب موضوعات اخلاقی و رفتاری یاد نکرد و این هنر و همت او را نستود که راضی نشد وقت کوتاه و بی‌تکرار خود را در مضامین جوان‌پسند و احساسی صرف کند و مشتی تحسین‌های زودگذر را برای خود فراهم کند.

یاد او گرامی باد که با عمری کوتاه و فرصتی محدود کار و کارنامه‌ای ماندگار از خویش برجای نهاد.

عبدالرضا مدرس زاده دانشیار گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد کاشان

انتهای پیام/۴۰۶۲/