سایه‌روشن تجاری سازی تولیدات صنایع دفاعی؛ از تقویت بهره‌وری تا افزایش ارزآوری

گروه اقتصادوکارآفرینی خبرگزاری آنا، تجاری سازی محصولات دفاعی ابزاری برای ارزآوری، افزایش نفوذ بین المللی، ارتقا و نوسازی صنایع نظامی است.

صدور مجوز به صنایع خصوصی برای استفاده از فناوری‌های نظامی صرفا جنبه‌ی درآمدزایی ندارد، بلکه سیاستگذاری کلان برای اشتراک گذاری مرز دانش و ارتقای امنیت ملی در بعد توسعه اقتصادی، هدف اصلی این مدل استراتژیک است.

این رویه به ایجاد مشاغل بیشتر در بخش غیرنظامی کمک می‌کند و حرکت اقتصاد در منحنی امکانات تولید را به سبب تزریق تکنولوژی‌های هایتک به صورت کلی حرکت می‌دهد.

رابطه مستقیم میان صنایع نظامی و صنایع تجاری یک زنجیر متصل است که درهم تنیدگی آن‌ها غیر قابل انفصال است به عنوان مثال، فناوری دوربین یک سری از پهپاد‌های روسی که در جنگ برای شناسایی استفاده می‌شدند، دوربین‌های سونی هستند که در دست مردم، در سراسر جهان برای عکاسی استفاده می‌شود و یا خودرو‌های هامر جنرال موتورز که در خیابان‌های آمریکا زیر پای سلبریتی‌های ثروتمند ایالت متحده قرار دارند با یکسری آپشن و تغییرات به صورت گسترده در اختیار ارتش آمریکا قرار دارد در حالی که همه‌ مردم دنیا سامسونگ را به تولید گوشی موبایل می‌شناسند، اما این شرکت همزمان تانک هم تولید می‌کند.

سرمایه گذاری‌های گسترده در تحقیقات و توسعه ادوات نظامی آنچنان همه چیز را با هم ممزوج کرده است که امکان تفکیک و جداسازی صنایع دیگر امکانپذیر نیست.

فناوری حسگر تصویربرداری، سیستم‌های نظارتی، دوربین‌های ویدئویی، سیستم‌های بینایی رباتی، کنترل فرآیند، طراحی به کمک کامپیوتر، سیستم‌های موقعیت‌یابی جهانی و چند ده رسته دیگر در حوزه صنایع دفاعی و تجاری در یک امتداد حرکت می‌کنند و با یکدیگر هم افزایی هم دارند.

ارائه محصول نظامی تجاری به علت فشار اذهان عمومی در کشور‌های غربی تا مدت‌ها پنهانی پیش می‌رفت، اما به تازگی شرکت بوستون داینامیکس از سگ رباتیکی رونمایی کرده است که به صورت ماژولار امکان نصب مسلسل‌های گاتلینگ، نارنجک انداز و درگیری با نیرو‌های نظامی را دارد، در حالی که در رونمایی اولیه قرار بود این سگ رباتیک نقش امدادگر داشته باشد.

رابطه میان صنایع نظامی و شرکت‌های خصوصی تولید کننده تسلیحات یک مساله خطی نیست بلکه یک موضوع رفت و برگشتی است. همانطور که صنایع نظامی به دلیل فناوری‌های پیشرفته و استثنایی در بازار رقابتی اقتصاد، انحصار تولید و چرخه‌ی سودآوری را در اختیار دارند، بخش خصوصی نیز در همکاری با صنایع نظامی از مزایای زیادی منتفع می‌شود.

در وهله اول یک خریدار بزرگ تقاضا را تضمین می‌کند و دغدغه‌ی بازاریابی برای شرکت تولیدکننده وجود ندارد، همچنین گردش مالی در این صنایع به دلیل ماهیت انحصاری و امنیتی آن بسیار بالاست. به موجب یکبار مصرف بودن و جنگ‌های متعدد در دنیای بدون نظم امروز، میزان تقاضا نیز به صورت دائمی سیر صعودی دارد و در بعضی محصولات خاص بدون وقفه نیاز به تولید است.

بزرگترین برگ برنده در هندسه روابط اقتصادی شرکت‌های خصوصی تولید کننده تسلیحات و تجهیزات دفاعی، امکان تولید برای کشور‌هایی است که روابط دوستانه‌ای دارند و نیاز‌های خود را از کشور همسو خریداری می‌کنند.

آیا توانایی‌ وجود دارد که با گردش مالی حاصل از تجاری سازی صنایع دفاعی به بهره وری تجهیزات نظامی کمک شود؟! شاهد آن هستیم که در یکسری از محصولات نظامی مزیت کیفیت و تکنولوژی پیشرفته در اختیار است اما هیچ حرکتی برای استفاده‌ عموم از این صنایع ایجاد نشده است. برای اینکه به امکان تجاری سازی محصولات نظامی نزدیک شویم به چند مورد از محصولات وزارت دفاع برای حرکت از تئوری به واقعیت اشاره می‌کنیم.

ارس یا هامر ایرانی توانایی به کارگیری تعداد زیادی از نیرو‌های توانمند کشور را برای تولید محدود و سفارشی این خودروی قدرتمند را دارد. خودرویی با ظاهر جذاب و آپشن‌های بسیار متفاوت برای گردشگران حرفه‌ای طبیعت که علاقه زیادی به امکانات نظامی ماشین به صورت کنترل شده دارند. گرم کن‌های گازوئیلی خودرو را برای اقامت‌های طولانی در سفر فراهم می‌کند و همچنین میزان تحمل چهار تن بار باعث می‌شود که ناراحت نیاوردن هیچ وسیله‌ای برای مسافرت نباشیم.

کشور ما یکی از ۵ کشور تاثیرگذار در تولید پهپاد است که این موضوع باعث می‌شود تا یک بازار بزرگ و تقریبا بکر مقابل او باشد. پهپاد‌های اسباب بازی کوچک و کنترلی شاید در نگاه اول آنچنان مهم به نظر نیایند، اما وقتی جنگ اکراین و روسیه را بررسی کنیم، می‌بینیم که تانک‌های روسی در تهدیدات این نوع پهپاد‌های ارزان قیمت صدمات زیادی را تحمل کردند، نزاع تانک‌های چند میلیون دلاری تی ۹۰ روسی مقابل پهپاد‌های تجاری چند صد دلاری. نقطه اتصال تولید پهپاد تجاری و نظامی کوچک باعث شده است که این ظرفیت وجود داشته باشد که تولید این نوع پهپاد‌ها از نوع باری سبک و اسباب بازی فراهم شود.

عینک خلبانی که برای اولین بار برای نظامیان نیروی هوایی تولید شده بود، امروزه مورد استفاده اکثر مردم قرار می‌گیرد و صنایع دفاعی نیز این نوع خاص از عینک را تولید و در بازار آزاد به فروش می‌رساند. با توجه به استاندارد‌های سختگیرانه‌ای که تجهیزات نظامی باید در حین تولید رعایت کنند، مردم اقبال بیشتری به این ساخته‌ها دارند و وسایل نظامی نسبت به سایر محصولات موجود در بازار، بازاریابی و بازارسازی آسانتری دارند. فقدان یک جریان سیستماتیک با هماهنگی‌های امنیتی برای افزایش تجاری سازی، هر روز بیشتر می‌شود چرا که امروز تکنولوژی بومی سرزمینی برای تولید یکسری از کالا‌ها در اندازه و استاندارد‌های جهانی است.

انتهای پیام/