هدررفت هزینه ساخت ۷۸۴ برج میلاد با مصرف بی‌رویه سوخت در سال گذشته!

به گزارش خبرنگار گروه اقتصادوکارآفرینی خبرگزاری آنا، هدفمندی یارانه‌ها، یکی از بزرگ‌ترین پروژه‌های برنامه توسعه اقتصادی دوم، سوم و چهارم بود که سرانجام در قالب طرح تحول اقتصادی در ۲۸ آذر ۱۳۸۹ در دولت دهم به اجرا در آمد.

هدفمندی قانونی بود که با وجود اینکه داوطلبانه اجرا شده بود، اما قهرا باید در اولویت نظام اقتصادی قرار می‌گرفت. چرا که سبک مصرف و منتفع شدن دهک‌های اقتصادی خاص از نظام یارانه‌ای بی برنامه، کشور را با مشکلات عدیده‌ای روبرو می‌کرد.

امروز نیز گپ بهره مندی از یارانه‌های انرژی چندان فرقی با سال ۸۹ نکرده است، یک قلم در مصرف برق دهک‌های بالای اقتصادی ۳۶ برابر بیشتر از پایین‌ترین دهک اقتصادی برق مصرف می‌کنند.

این موضوع باعث می‌شود که در گذر زمان شکاف اقتصادی بین خانواده‌های شهری تبدیل به بحران حذف قشر متوسط به عنوان تعدیل کننده تنش اجتماعی از جامعه شود و یا این که با این حجم و الگوی مصرف در بنزین و گاز حتی دیگر نتوانیم در نقش یک صادر کننده نفت و گاز ظاهر شویم و در ۱۰ الی ۱۵ سال آینده همه‌ تولیدات نفتی خود را در داخل به مصرف برسانیم. این برای کشور ما که یک اقتصاد بر پایه نفت است فاجعه محسوب می‌شود.

سیستم پرداخت یارانه ما در دو مدل یارانه نقدی و یارانه پنهان بسیار ضعیف عمل کرده است. در الگو یارانه نقدی به اکثر مردم بدون توجه به نیازمندی آن‌ها یارانه پرداخت می‌شود در این طرح برای جامعه ایجاد توقع می‌کند و میل به کار کردن در خانوار را کاهش می‌دهد و با افزایش حجم پول اثرات سو بر نقدینگی می‌گذارد.

یک نمونه هم یارانه پنهان است که حجم زیادی از بودجه را صرف یارانه مصرفی می‌کند که بزرگترین نمونه اش بنزین است. در حال حاضر میانگین مصرف بنزین در روز به ۱۱۳ میلیون لیتر رسیده در شرایطی که توان تولیدی پالایشگاه‌ها ۱۰۵ میلیون لیتر در روز است.

درست در زمانی که به راحتی می‌توانیم این محصول را به دلیل افزایش قیمت بین المللی به بهترین قیمت صادر کنیم ما در حال سوزاندن ۵۰۰ میلیون دلار یارانه در بنزین به صورت ماهانه هستیم.

این سبک از مصرف حامل‌های انرژی، تابعی از وضعیت صنعت کشور است. خودرو‌های فرسوده، ماشین آلات بروزرسانی نشده و کارخانه‌های قدیمی بخش اعظم سوخت را هدر می‌دهند.

در صنعت فولاد به گفته‌ی مهدی اسلام پناه رئیس سازمان ملی استاندارد ایران ۶۰ درصد بیشر از کشور‌های توسعه یافته برق مصرف می‌کند چیزی در حدود ۲۴ میلیارد کیلووات ساعت انرژی، یعنی فقط در بخش فولاد دو هزار و صد و هشتاد و چهار میلیارد تومان در سال انرژی هدر می‌رود که معادل ۱.۳ برابر هزینه نوسازی کل مدارس تهران است.

رقم‌های میلیارد دلاری در یارانه حامل‌های انرژی ما را تبدیل به مردی کرده است که برای گرم شدن خود چمدان، چمدان دلار آتش می‌زند. مبالغ هنگفت یارانه پنهان حامل‌های انرژی اگر در هر حوزه‌ای سرمایه گذاری شود بدون شک ما را از بهترین‌های آن موضوع در ابعاد بین المللی خواهد کرد.

وزیر نفت خبر از هشتاد میلیارد دلار یارانه سوخت در سال ۱۴۰۰ داده است. این رقم معادل دو تریلیارد و ۵۶۰ تریلیون تومان است. یعنی با مبلغ یارانه انرژی که در سوخت پرداخت شد، می‌توانستیم ۷۸۴ عدد برج میلاد بسازیم.

**یارانه بی ضابطه قاتل فردای ماست

هیچ کدام از کارشناسان اقتصادی مخالف پرداخت یارانه به مردم نیستند بلکه با هزینه کردن دوبرابر درآمد نفتی در بخش حامل‌های انرژی مشکل دارند. این رویه پر ضرر فراموش شده با تَشَر آقای قالیباف به وزیر نفت در جلسه هفته پیش مجلس که رسیدگی به گزارش کمیسیون انرژی درباره‌ی ناترازی تولید و مصرف گاز طبیعی در کشور را در دستور داشت پر سر و صدا شد.

قالیباف در این جلسه خطاب به جواد اوجی گفت: من، شما، همه کارگران و مهندسان زحمتکش نفت و همه دلسوزان انقلاب و نظام می‌دانند که ما سالانه بین ۶۰ تا ۸۰ میلیارد دلار انرژی‌های‌مان را هدر می‌دهیم؛ آیا نمی‌خواهیم در این زمینه در کشور تصمیم بگیریم؛ چطور حاضریم دست گدایی به همه جا دراز کنیم و پول بگیریم، ولی حاضر نیستیم اصلاح کنیم؟

زنگ کاهش تولید گاز در پارس جنوبی به صدا درآمده است و سخنگوی کمیسیون انرژی مجلس خبر از بحران جدی امنیت انرژی می‌دهد. نیاسری می‌گوید اگر رویه‌ی جاری تغییر نکند وضعیت کشور به نقطه‌ای می‌رسد که بازگشت به دهه ماقبل ۷۰ شمسی و خرید و توزیع وسایل گرمایشی نفتی و ذغالی بین مردم اجتناب ناپذیر خواهد بود.

راهی به جز اصلاح الگوی مصرف وجود ندارد. این اصلاح با این وضع نابسامان در مصرف، باید در همه‌ ارکان صنعتی و خانگی کشور اجرا شود و برای این مهم سیاست‌های تنبیهی و تشویقی تعریف شود.

در این مورد خاص با توجه به هزینه‌های سرسام آور که از بیت المال به تاراج می‌رود بایستی برای شرکت‌های نوآور و دانش بنیان جایزه‌های مالی و جذاب گذاشته شود و یا طرح‌هایی در وازرت خانه‌های مربوطه تعریف شود تا محصولاتی که به کاهش مصرف سوخت کمک می‌کنند درصدی از هزینه انرژی صرفه جویی شده را دریافت کنند.

این نکته حائز اهمیت است که هر چه ما در زمینه‌ کاهش مصرف سوخت به سمت تولیدات متناسب و بهینه برویم از دو سمت جلوی بر باد رفتن ثروت ملی را گرفته ایم. اول این که میزان مصرف را کاهش داده ایم و دوم به سمت تولیدات صنعتی مطابق با استاندارد‌های جهانی حرکت کرده ایم که صادرات آن‌ها در آینده، برای ما ارزآور خواهد بود.