تأکید بر ضرورت آشتی نظام دانشگاهی با کتاب

به گزارش گروه فرهنگ خبرگزاری آنا، آیین تقدیر از برگزیدگان جشنواره‌های پایان‌نامه و کتاب سال دانشجویی و تجلیل از آیت‌الله جوادی آملی و مهدی محقق، نویسنده و استاد پیشکسوت دانشگاه تهران در سالن اجتماعات پژوهشکده رویان برگزار شد.

انسان خود یک کتاب است

مهدی محقق، نویسنده و استاد پیشکسوت دانشگاه تهران به‌عنوان استاد خادم کتاب مورد تقدیر قرار گرفت، او گفت: کتاب تدوین، قرآن کریم است که با کلمه کتاب آغاز می‌شود. ذَلِکَ ٱلکِتَبُ لَارَیبَ فِیهِ... کتاب تکوین دو نوع است، کتاب تکوینی آفاقی و کتاب تکوینی انفسی. اولی مربوط به عالم و جهان هستی است؛ کتاب تکوینی انفسی مربوط به انسان است که انسان خود یک کتاب است؛ بنابراین کتاب جایگاه شریفی در تمدن اسلامی داشته و دارد.

این استاد ادبیات ادامه داد: دانشمندان بزرگ، انواع و اقسام کتاب را تالیف کرده‌اند و کتاب‌های برخی از آن‌ها مانند «بحارالانوار» علامه مجلسی، جنبه دایره‌المعارفی دارد. دانشمندان اسلامی درباره فلسفه و پزشکی کتاب مختلفی نوشته‌اند؛ مثلا ابن‌سینا کتاب «شفا» و «قانون» را دارد. به‌نظر می‌رسد که ابن‌سینا عنوان «قانون» را باید برای کتابی درباره فلسفه می‌گذاشت و عنوان «شفا» را برای کتابی مربوط به طب؛ اما او این اسامی را برعکس نام‌گذاری کرد تا همه بدانند فلسفه و پزشکی متداخل است. فلسفه پزشکی، روح و قانون پزشکی، بدن است امروز یک طبیب حاذق باید فیلسوف هم باشد؛ بنابراین کتاب جایگاه خاصی در تمدن اسلامی دارد.

او ادامه داد: کتاب، گوینده خاموش است؛ بنابراین دانشمندان ایرانی به تالیف انواع کتاب‌ها همت گماشتند و باید توجه بیشتری به کتاب داشته باشیم، همان‌طور که گذشتگان، فرهنگ اسلامی را زنده نگه داشتند، ما هم راه آن‌ها را ادامه دهیم.



 جشنواره‌ای که به دنبال ترویج علم نافع است

حامد علی‌اکبرزاده، رئیس سازمان انتشارات جهاد دانشگاهی نیز در سخنانی، گفت: غرض از برگزاری این جشنواره تکریم اهل علم و قلم و ترویج گفتمان علم پژوهش بوده و مدنظر بوده نتایج آن در خدمت جامعه قرار بگیرد و غرض این بوده علم نافع محقق شود. سطح اجتماعی یک علم نافع وابسته به نهاد‌های اجتماعی و دولت‌ها هستند و می‌توانند علم را از طریق برنامه‌ریزی و مدیریت سیستم‌های آموزشی کشور، نافع و محقق کنند، وگرنه صرف تولید مقاله و کتاب به رشد کمک نخواهد کرد.

وی افزود: در این سال‌ها حجم مقالات و کار‌های علمی زیادی داشته‌ایم، اما به اندازه کافی موثر نبوده و علم و عمل توأمان را تجربه نکرده‌ایم. در این جشنواره تلاش کردیم بستری برای شناسایی و معرفی آثاری که می‌توانند محقق‌کننده علم نافع برای جامعه باشند را معرفی کنیم و باقی آن کار دستگاه‌ها و مجموعه‌های دیگر است؛ بنابراین در حضور نماینده وزارت علوم و بهداشت چند پیشنهاد دارم؛ برگزیدگان هر دو جشنواره از تسهیلات بنیاد ملی نخبگان بهره‌مند شوند، پیشنهاد دوم این است که پیگیری‌هایی از وزارت علوم داشتیم که برگزیدگان این جشنواره‌ها، امتیازی در دانشجوی نمونه کشوری شدن داشته باشند؛ همچنین وزرات علوم و بهداشت تسهیلات و امتیاز ویژه‌ای برای برگزیدگان این جشنواره قائل شوند که در آینده بتوانند به‌عنوان اعضای هیات علمی در دانشگاه‌ها مشغول شوند.

نظام دانشگاهی را با کتاب آشتی دهیم

سیدمجید امامی، دبیر شورای فرهنگ عمومی کشور، گفت: دکتر مهدی محقق جزو نسل اول علوم انسانی دانشگاه کشور هستند بعد از آن دانشکده ادبیات و علوم انسانی پا گرفت. دکتر محقق، نسخه‌شناس و کتاب‌شناس در کنار علوم انسانی و اسلامی و تمدن اسلامی بوده است. امثال او میان این دو نسل ایستاده و ظرفیت‌های مکتوب به‌جا مانده علوم انسانی را به نسل جدید منتقل می‌کند. از سوی دیگر علامه جوادی آملی، کمتر در حوزه دانشگاهی مورد توجه قرار گرفته و ایشان کسی است که علم علامه طباطبایی را بعد از او توسعه داده است.

امامی ادامه داد: امیدوارم نظام دانشگاهی ما نیز با کتاب آشتی داشته باشد؛ باید فکری به حال کتابخوانی در دانشگاه کنیم چرا که طبق مطالعات، بیش از ۸۰ درصد مصرف فرهنگی دانشجویان ترم‌های اولیه، مصارف ویدئویی و سریال و سرگرمی است و چه خوب است که آن‌ها را با کتاب خوب آشتی دهیم. از طرف دیگر باید در سنعت نشر تحولاتی ایجاد کنیم، باید بذر امید را با دانش و آگاهی بکاریم و باعث شویم تبدیل به درختی تنومند شود؛ این موضوع با آگاهی و کتاب امکان پذیر است. اساتیدی مانند آیت الله جوادی آملی، مهارت‌های زندگی و مفاخر قرآن را به ما معرفی می‌کنند و امروز که جوان ایرانی به‌دنبال موفقیت است این امر توسط کتابخوان‌ها رونق می‌گیرد. امیدوارم در ترویج فرهنگ کتاب‌خوانی به‌واسطه این بزرگان و شما فرهیختگان موفق باشیم.

ضرورت کسب درآمد از طریق ترجمه و تالیف

در بخش دیگری از این مراسم، حمیدرضا شربتیان، مدیرعامل اپلیکیشن نوار گفت: تولید محتوای فارسی تامین کننده منافع ایران بوده و همواره مورد تاکید رهبرمان نیز بوده است، اما چرا تالیفات پژوهش محور مورد نیاز بازار کمیاب است و چرا تالیف مطابق سلیقه ایرانیان و طیف‌های مختلف فکری به عنوان محتوای داستانی کمیاب است؟ این کمبود همواره ما را در برابر هجوم منابع غیرفارسی آسیب‌پذیر کرده است.

وی افزود: در ایران اسناد ملی مختلفی برای حمایت از تالیف داریم و سند نهضت مطالعه، سند توسعه فعالیت‌های فرهنگی هنری، سند ششم توسعه و اسناد ملی دیگری که در حمایت از تالیف بوده‌اند؛ متاسفانه در مسیر این اسناد قرار نداریم. تا زمانی که به ترجمه و تالیف به طور یکسان یارانه تعلق نگید و مولف نتواند از طریق تولید محتوای فارسی کسب درآمد کند این مشکل حل نخواهد شد. اگر امروز همه مسئولان فرهنگی و بخش خصوصی و علاقمندان فرهنگ این زنگ خطر را جدی نگیرند، فرصت رشد سریع علمی را از دست خواهیم داد. ما در کنار همه تلاشگران مانند انتشارات جهاد دانشگاهی حاضر هستیم و امیدوارم دست به دست هم بدهیم و این زنگ جدی بگیریم و از تالیف بیشتر حمایت کنیم.

علیرضا زمانی، نماینده دانشجویان برگزیده کتاب سال دانشجویی نیز گفت: کتاب من را پرفسور مسعود درخشان نوشت و همین باعث شد به عنوان کتاب شایسته تقدیر شود. محتوای کتاب درباره این است که دولت‌ها چگونه با استفاده از ابزار تورم از جیب مردم بدزدند، چون دولت همیشه برنده این وضعیت است؛ بنابراین بررسی کرده‌ایم چگونه بانک‌ها و بیمه‌های دولتی این کار را انجام می‌دهند.