فراز و فرود یک شغل مهم در آبادان به روایت مستند «گلافی»

ایوب مروانی‌پور کارگردان مستند «گَلافی» که این روزها در ششمین جشنواره تلویزیونی مستند حضور دارد، در گفت‌وگو با خبرنگار رادیو و تلویزیون خبرگزاری آنا با اشاره به سوژه فیلم مستند خود اظهار داشت: این فیلم، مراحل ساخت و تعمیر لَنج‌های چوبی را در استان‌های جنوبی ایران نشان می‌دهد. گلافی یک شغل در جنوب ایران و به ویژه استان‌های خوزستان، بوشهر، بندرعباس و سیستان است و به کسی که این شغل را انجام می‌دهند، «گلاف» می‌گویند.

وی اضافه کرد: در این مستند، ضمن معرفی این شغل و سیر تاریخی آن به وضعیت حال حاضر آن نیز پرداخته‌ایم، شغل گلافی، پیشینه تاریخی طولانی در جنوب ایران دارد، اما در دهه‌های اخیر بنابر دلایل متعدد روبه افول رفته است.

این مستندساز در پاسخ به اینکه چرا شغل گلافی کم رونق شده است، گفت: همانطور که می‌دانید برای ساخت لَنج نمی‌توان از هر چوبی استفاده کرد، بلکه باید از چوب ساج که از هند وارد می‌شود کشتی ساخت. به همین دلیل هزینه تمام شده به شدت بالا می‌رود. از سویی دیگر، نسل جوان تمایلی به شغل گلافی ندارد و عمده کسانی که در این زمینه کار می‌کنند، همان نسل‌های گذشته‌اند. علاوه براین، لَنج‌دار‌ها به سمت لَنج‌های فایبرگلاس رفته‌اند. این نسل جدید از لَنج‌ها هم زودتر ساخته می‌شود و هم قیمت ارزان‌تری دارد.

مروانی‌پور با اشاره به اینکه آبادان یکی از مراکز مهم لنج‌سازی در کشور بوده، گفت: عمده تمرکز این مستند به شغل گلافی در آبادان معطوف است، چرا که روزگاری در ساحل بهمن‌شیر، ۵ هزار گلاف کار می‌کردند، اما دلایلی که اشاره کردم در کنار کم‌آب شدن بهمن شیر و ساخت چند پل روی آن، این حرفه در آبادان کنم رونق شده و تنها منحصر به تعمیر لنج شده است. به عبارت دیگر، تقریباً هیچ کسی در آبادان لنج نمی‌سازد.

کارگردان مستند «گلافی» درباره چرایی ساخت این مستند، بیان داشت: این شغل جز آیین‌ها و سنت‌های چندهزار ساله خوزستان و به ویژه آبادان است. من خوزستانی هستم و در اکثر مستند‌هایی که ساخته‌ام تلاش کردم این آیین‌ها و سنت‌ها را به نمایش بگذارم. این مستند نیز با همین هدف ساخته شد.

عوامل تولید این مستند ۲۴ دقیقه‌ای عبارتند از تهیه‌کننده: امینه بروایه، نویسنده و کارگردان: ایوب مروانی‌پور، تصویربردار: محمدرمضان‌احمدی، مجید شهبازی و علی شهابی، تدوین و صداگذاری: امینه بروایه و گوینده: ناصر آل خمیس.