رحیم‌پور ازغدی: رویکرد اسلامی در علوم انسانی به این معنا نیست که کل روش علم را کنار بگذاریم

به گزارش خبرنگار خبرگزاری آنا از مشهد، حسن رحیم‌پور ازغدی در نشست بررسی «علوم انسانی، کدام رویکرد؟» که به همت بسیج دانشجویی دانشگاه آزاد اسلامی مشهد در سالن اجتماعات مجتمع علوم انسانی این دانشگاه برگزار شد، با اشاره به این‌که ما در حوزه علوم انسانی دارای مفهومی به نام رویکرد هستیم، گفت: «در علوم ریاضی یا شیمی مفهومی به نام رویکرد وجود ندارد و این امر نشان می‌دهد زمانی که از علوم انسانی و یا خود انسان سخن می‌گوییم، در واقع از رویکرد‌ها نیز سخن به میان می‌آید.»

وی با بیان اینکه در مواضع و کنکاش‌ها است که تفاوت‌ها و تناقض‌ها رخ می‌دهد، افزود: «همین تناقض‌هاست که مکاتب را به وجود می‌آورد، البته در علوم ریاضی و مهندسی اختلافات وجود دارد؛ اما اختلافات آنان به این شکل و به این میزان نیست.»

عضو شورای انقلاب فرهنگی اظهار کرد: «در حوزه علوم انسانی گاهی تفاوت‌ها و تناقضات به جایی می‌رسد که برخی مکاتب در «رد» سخنان پیشینیان و مکاتب دیگر به وجود می‌آیند.»

رحیم‌پور ازغدی با توجه به این موضوع که در رشته‌های مختلف علوم انسانی این تفاوت‌ها و تناقضات وجود دارد، گفت: «به طور مثال در روان‌شناسی این اختلافات باعث شده که مکاتب بسیاری به وجود آید و یا در اقتصاد تعاریف بسیاری در این خصوص وجود دارد که مالکیت خصوصی چرا و در چه حد باید باشد و دین در این خصوص چه گفته است؟ به طور کلی هر علمی که در خصوص انسان بحث می‌کند پیش فرض‌ها و مبانی در تعریف انسان دارد که همین مبانی با بسیاری از موضوعات ارزشی و غیرارزشی ارتباط می‌یابد.»

وی گفت: «وقتی فردی از رویکرد اسلامی در علوم انسانی سخن می‌گوید به این معنا نیست که ما در این رویکرد می‌خواهیم کل روش علم را بیرون بریزیم و روش‌های متفاوت و متناقضی بیاوریم، خیر. گزاره‌های عقلی بر سر جای خود می‌ماند، چراکه گزاره‌های عقلی غیر اسلامی نیست.»

رحیم‌پور افزود: «برخی می‌گویند در علوم انسانی اسلامی باید عقل را جایگزین نقل کنیم که در جواب باید بگوییم در فقه و تفسیر مگر بحث تجربی را نداریم؟ به طور کلی فقه، علم نقلی محض محسوب می‌شود.»

عضو شورای انقلاب فرهنگی با بیان این مطلب که علوم انسانی اسلامی یعنی آشنایی به همه روش‌هایی که به کشف حقیقی انسان منجر می‌شود، تاکید کرد: «این سخن به این معنا است که انسان هم دارای بعد عقلی است که باید با مبانی عقلی مورد بررسی قرار گیرد و هم دارای بعد شهودی است که باید با مراجعه به «درون» آن را یافت.»

وی تاکید کرد: «علوم انسانی اسلامی یعنی انسان‌شناسی بر اساس وحی، عقل، تجربه، شهود و همه راه‌هایی که به سوی انسان سوق داده می‌شود.»

این مسئول ادامه داد: «در علوم انسانی مبانی عقلی لازم است ولی عقل به تنهایی کافی نیست. در علوم انسانی مبانی شهودی لازم است ولی شهود به تنهایی کافی نیست به طور کلی علوم انسانی اسلامی روش برهانی، روش عقلی و روش شهودی را در ذیل نورافکن وحی استفاده می‌کند.»