دانش‌بنیان‌ها چگونه در پیشرفت علم و فناوری کشور ایفای نقش می‌کنند؟

به گزارش خبرنگار گروه دانش و فناوری خبرگزاری آنا، طبق آخرین تاکیدات مقام معظم رهبری در راستای پیشرفت‌های علم و فناوری در کشور لزوم تحول در برنامه‌های فضایی بخصوص حمایت مالی در مقیاس ملی و تقویت همکار‌های بین المللی، ضرورت سیاستگذاری بررشد شرکت‌های دانش بنیان دربخش‌های دارای تقاضا و بازار و ایجاد جذابیت برای سرمایه‌گذاری‌های سودآور مردمی، کشور به سمت توسعه علم و فناوری پیش می‌رود و این در حالی است که در حال حاضر تعداد شرکت‌های دانش‌بنیان به عدد ۷ هزار و ۳۱۲ رسیده که با توجه به تصویب قانون جهش تولید دانش‌بنیان این تعداد روند افزایش به خود می‌گیرد. 

در حال حاضر شرکت‌های دانش‌بنیان در حوزه‌های کشاورزی، فناوری زیستی و صنایع غذایی، دارو و فرآورده‌های پیشرفته حوزه تشخیص و درمان، مواد پیشرفته و محصولات مبتنی بر فناوری‌های شیمیایی، ماشین‌آلات و تجهیزات پیشرفته، وسایل، ملزومات و تجهیزات پزشکی، سخت‌افزار‌های برق و الکترونیک، لیزر و فوتونیک، فناوری اطلاعات و ارتباطات و نرم‌افزار‌های رایانه‌ای، خدمات تجاری‌سازی و صنایع فرهنگی، خلاق و علوم انسانی و اجتماعی فعالیت می‌کنند.
امروزه علم و فناوری در رشد و توسعه اقتصاد کشورها، تولید دانش و استفاده از دانش به یک باور عمومی تبدیل شده است. با توجه به نقش کلیدی شرکت‌های دانش‌بنیان در عرصة پیشرفت فناوری، در اقتصاد دانایی‌محور نیز رویکرد ویژه‌ای نسبت به این شرکت‌ها شکل گرفته است. 

**اقتصاد دانش بنیان افزایش بهره وری را به دنبال دارد

اقتصاد دانش‌بنیان موجب کاهش هزینه‌های تولید و افزایش بهره‌وری شده و با ایجاد فضای رقابت‌پذیر بین محصولات تولیدی در بازار‌های جهانی، می‌توان از این محصولات به عنوان محصولات رقابت‌پذیر استفاده کرد و این بر اهمیت نام گذاری سال ۱۴۰۱ از سوی مقام معظم رهبری به‌عنوان سال «تولید؛ دانش‌بنیان، اشتغال‌آفرین» تاکید می‌کند. امروزه اهمیت توسعه، تعالی و حمایت‌های کمی و کیفی از شرکت‌های دانش بنیان به‌عنوان محور توسعه اقتصاد پایدار، بیش از پیش مهم و حیاتی بنظر می‌رسد. 

فرهاد جمال امیدی، مدیرعامل یک شرکت دانش بنیان مستقر در لاهیجان که تولیدکننده انواع ماشین آلات موادغذایی است، در گفتگو با خبرنگار خبرگزاری آنا شرکت‌های دانش بنیان را نیازمند حمایت‌های ارگان‌های مختلف در کشور عنوان کرد و معتقد بود که سرعت فعالیت‌های دانش بنیان‌ها به دلیل ایجاد ارزش افزوده، نقش ویژه‌ای درزمینه‌های علمی، فناوری و اقتصادی کشور ایفا می‌کند.

همچنین امیرحسین رضایی‌نژاد، مدیرعامل یک شرکت دانش بنیان نیز بر این باور است که دانش بنیانی به افزایش تولیدات کمک می‌کند و شرکت‌ها می‌توانند با استفاده از فناوری هر چه زودتر به اهدافشان برسند.

علی وحدت رئیس صندوق نوآوری و شکوفایی، در ابتدای سال ۱۴۰۱ از رویکرد‌های جدیدی برای پشتیبانی از رشد کمی و کیفی شرکت‌های دانش بنیان خبر داد تا این شرکت‌ها بتوانند در توسعه اقتصاد دانش‌بنیان کشور نقش ایفا کنند و ایشان به قانون جهش تولید اشاره کردند که این قانون که ناظر بر بلوغ و تقویت نظام تامین مالی فناوری و نوآوری است، ریل‌گذاری جدید را برای توسعه کمی و کیفی شرکت‌های دانش بنیان و در کل زیست‌بوم نوآوری کشور انجام داده است که امیدواریم با اجرای صحیح آن از ابتدای سال جاری، بتوانیم گام‌های موثری را در رشد و توسعه اقتصاد دانش بنیان کشور که متاسفانه سهم آن از کل اقتصاد کشور بسیار پایین است، برداریم.

**تفاوت شرکت‌های دانش‌بنیان با سایر شرکت‌ها

شرکت دانش بنیان یا همان شرکت‌های متمرکز بر دانش به آن دسته از شرکت‌هایی تلقی می‌شود که دارای ارزش‌هایی می‌باشد که بر اساس دانش و فناوری اطلاعات بنا شده است. در واقع می‌توان گفت که این دسته از شرکت‌ها موتور رشد و توسعه هر کشور در حال توسعه‌ای محسوب می‌شوند. این شرکت‌ها موجب رونق و شکوفایی هستند و قطعا باعث پیشرفت دانش کشور می‌شوند.

 اولین و مهم‌ترین ویژگی شرکت‌های دانش محور، داشتن طرح و ایده‌های جدید بر پایه دانش و فناوری‌های کشور می‌باشد. در واقع میزان خلق ایده‌ها و نوآوری‌ها در داخل هر کشور به میزان سطح دانش و فناوری‌ها همان کشور بستگی دارد. به منظور ایجاد یک طرح خلاقانه و نوین در داخل کشور باید محیط مناسب برای آزمایش و ارائه آن فراهم باشد. در صورتی که طرح با سطح فناوری و زیر ساخت‌های کشور ایران مغایرت داشته باشد؛ حمایت از آن‌ها امکان پذیر نخواهد بود. 
شرکت‌های دانش بنیان اگر نتوانند محصولات خود را صنعتی سازی کنند، نمی‌توانند به بقای خود فکر کرده. چرا که بدون شک با توسعه شرکت‌های دانش بنیان، بدلیل داشتن فرایند‌ها و ساختار شرکت‌ها، می‌توان شاهد نقش تاثیرگذار و کاربرد فناورانه آن در صنعت باشیم.

گفتنی است؛ در ایران شرکت‌های دانش‌بنیان در برنامه پنجم توسعه با ایجاد معاونت علمی- فناوری ریاست‌جمهوری به صورت قانونی در نظر گرفته شد. مطابق ماده ۱ قانون حمایت از شرکت‌ها و مؤسسات دانش‌بنیان و تجاری‌سازی نوآوری‌ها و اختراعات، شرکت‌ها و مؤسسات دانش‌بنیان شرکت یا مؤسسه خصوصی یا تعاونی است که به منظور هم‌افزایی علم و ثروت، توسعه اقتصاد دانش‌محور، تحقق اهداف علمی و اقتصادی (شامل گسترش و کاربرد اختراع و نوآوری) و تجاری‌سازی نتایج تحقیق و توسعه (شامل طراحی و تولید کالا و خدمات) در حوزه فناوری‌های برتر و با ارزش افزوده فراوان به‌ویژه در تولید نرم‌افزار‌های مربوط تشکیل می‌شود.