«فوتبال» با طعم تئاتر، ادبیات و سینما در قاب تلویزیون

گروه فرهنگ خبرگزاری آنا، محمدرضا کاظمی ـ  بازی‌های جذاب و مهیج جام جهانی ۲۰۲۲ قطر باز هم گواهی بر این مدعا بود که فوتبال صرفا یک بازی یا رقابت نیست که در چارچوب جهان ورزش و تفریح، محدود شود.

اگر این توصیف زنده‌یاد حمیدرضا صدر کارشناس فوتبال، نویسنده و منتقد و مفسر را بپذیریم که «فوتبال زندگی‌ است» باید بگوییم که این پدیده ورزشی با احساسات و عواطف ما با سرنوشت و تقدیر، با هنر، تاریخ، جامعه‌شناسی و فرهنگ و با هر آنچه درباره زیست انسان در این جهان است، ارتباط دارد و می‌توان آن را از هر زاویه‌ای دید و بررسی کرد.

به نظر می‌رسد ایده برنامه تلویزیونی «فوتبال‌ زندگی‌ست» با چنین نگاهی شکل گرفت؛ برنامه‌ای که به تهیه‌کنندگی الهام حاتمی در طول برگزاری جام‌جهانی فوتبال ۲۰۲۲ قطر هر شب ساعت ۱۱ از شبکه نسیم روی آنتن رفت.

** فوتبال بهانه‌ای برای پرداختن به فرهنگ و تاریخ

«فوتبال زندگی‌ست» در زمره یک برنامه ورزشی قرار نمی‌گیرد و شاید حتی فوتبال در این برنامه بهانه یا منظرگاهی باشد برای پرداختن به زندگی، فرهنگ و تاریخ.

در واقع «فوتبال زندگی‌ست» از «فوتبال» به عنوان یک رویداد بین‌المللی و یک مسابقه مهم ورزشی عبور کرده و از آن فراتر به سراغ نقاط تلاقی فوتبال و زندگی رفته و مشترکات این دو را دستمایه قرار داده که از دل یک برنامه تلویزیونی مناسبتی به بهانه برگزاری جام‌جهانی، روایت‌های هنری و فرهنگی به مخاطبانش ارائه کند.

سینما، تئاتر، ادبیات و سفرنامه اصلی‌ترین بخش‌های برنامه «فوتبال زندگی‌ست» را شکل داده و ساختاری را ایجاد کردند که از جنس دیگر برنامه‌های ورزشی تلویزیون نبود. این برنامه برای مخاطبش داستان‌های دیدنی و شنیدنی داشت؛ دست مخاطبش را گرفت و او را با خود به کشور میزبان جام‌جهانی برد. مقدمات میزبانی قطر را نمایش داده  و سفرنامه‌ای پیش روی مخاطبانش قرار داد که به جز فوتبال و برگزاری جام‌جهانی، نکات متنوعی از زیست و فرهنگ مردم میزبان جام‌جهانی ۲۰۲۲ به نمایش گذاشت.

این برنامه فوتبال را روی پرده‌نقره‌ای ارزیابی کرده، سینمای ملهم از فوتبال را مد نظر قرار داده و داستان‌هایی از ستاره‌های فوتبال در سپهر سینما روایت کرده است.  نگاه سینما به فوتبال یا پرداختن به سینما در یک برنامه فوتبالی و نمایش نقاط مشترک آنها یعنی بهره‌گیری از جاذبه‌های رقابت و هنر هفتم به صورت توامان.

«فوتبال زندگی‌ست» روایت‌هایش را به همین موارد ختم نکرد و تله‌تئاترهای کوتاهی تدارک دیده که هر کدام داستانی از زندگی روزمره و پیوند آن با فوتبال و قهرمانانش روایت می‌کرد. داستان ستاره‌های سینما بخش دیگری از این برنامه است که با صدای بهرام ابراهیمی روایت می‌شود و همه اینها در کنار توضیحات طنزآمیز مهبد قناعت‌پیشه و محمدرضا قلمبر از «فوتبال زندگی‌ست» یک مجله تصویری ساخته بود که هدفش روایت است؛ روایت داستان‌ها و ماجراها. روایت از لحظه‌های نفس‌گیر رقابت، شادی و تلخکامی، بردن و باختن، جنگیدن و تسلیم شدن و روایت هر آنچه در داستان زندگی قابل طرح است. 

این برنامه را می‌توان یک روایت آرام و بی‌حاشیه از جنبه‌های هنری، اجتماعی و فرهنگی ورزشی به نام فوتبال دانست. روایتی که که از مرحله گزارش دهی و خبرخوانی و پرداختن به اصل و حاشیه رویداد مهمی به نام جام‌جهانی، قدمی بلندتر بر داشت و در پس ماجراها و رخدادها به سراغ داستان‌ها و روایت‌ها رفت. از همین روست که برای مخاطب نیز جذابیت داشت چرا که همیشه داستان‌ها و روایت‌ها بخصوص اگر از جهان رقابت‌ها آمده باشند، قلب مخاطب را لمس کرده و می‌کنند.