اسماعیلی: ایرج قنبری از نسل شاعران پرکار دهه اول انقلاب است

به گزارش خبرنگار کتاب و ادبیات خبرگزاری آنا، پاسداشت مقام ادبی ایرج قنبری شاعر و ترانه سرای معاصر کشورمان همراه با رونمایی از تازه‌ترین اثرش، کتاب «باران‌های بی تو» در گروه بین المللی هندیران برگزار شد.

جمعه شب و در آخرین ساعات دی ماه ۱۴۰۱ گروه بین المللی هندیران شاهد برپایی نشستی با مدیریت علیرضا قزوه و اجرای سید مسعود علوی بود که در آن با حضور ادیبان و هنرمندان داخلی و خارجی از شخصیت ادبی و فرهنگی ایرج قنبری تجلیل صورت گرفت و از تازه‌ترین کتاب ایشان با نام «باران‌های بی تو» که در انتشارات شاعران پارسی زبان به چاپ رسیده است رونمایی شد.

در این نشست ادیبان، خوشنویسان و هنرمنداانی همچون علیرضا قزوه، رضا اسماعیلی، امیر عاملی، سید مسعود علوی، سید حکیم بینش، محمد مهدی عبدالهی، سرویش تریپاتی، عزیز آذین فرد، نغمه مستشار نظامی، سمانه خلف زاده، مهسا ایمانی، عارفه دهقانی، زیبا فلاحی، سارا عبدالهی فر، و حمیده پارسافر، حضور داشتند.

** قزوه: ایرج قنبری با تجربه قریب چهل و اندی سال سرودن از دوستان و همشهریان سلمان هراتی است

در ابتدای برنامه علیرضا قزوه ضمن تبریک به ایرج قنبری اظهار داشت: ایرج قنبری از شاعران شناخته شده در قالب‌های نیمایی، ترانه و غزل است و با تجربه قریب چهل و اندی سال سرودن یکی از دوستان و همراهان و همشهریان سلمان هراتی نیز هست.

** علوی: قنبری شاعری است با صدای روشن.، ریشه در دریا دارد و شاخه در آسمان

سید مسعود علوی نیز در رابطه با شخصیت ادبی ایرج قنبری چنین گفت: قنبری شاعری است با صدای روشن.، ریشه در دریا دارد و شاخه در آسمان، برای بیان اندیشه و عواطف شاعرانه خود را هرگز محصور فرم‌ها و شکل‌های از پیش تعیین شده نمی‌کند، او اعتقاد دارد که تپش‌های شاعرانه وقتی به بلوغ و زایندگی برسد خود شکل طبیعی‌اش را بدست می‌آورد. بخاطر همین است که در شکل‌ها و ساختار‌های مختلف تجربه کرده است. گاه برای کودکان شعر گفته، گاه برای نوجوانان؛ گاه به زبان ترانه گاه معیار، او سعی دارد همه مردم را مخاطب شعر‌های خود قرار دهد با زبانی امروزی و دقیقاً منطبق بر شخصیت خود ایشان، یعنی اشعاری بدون تکلف؛ ساده و بسیار صمیمی.

** عاملی: قنبری شعر را زندگی می‌کند و زندگی را به شعر می‌سپارد

سپس امیر عاملی به صحبت پرداخت و پیرامون شعر توضیح داد: به شاعر صمیمی ایرج قنبری تولد «باران‌های بی تو» را تبریک می‌گویم، به امید روزی که «باران‌های با تو» منتشر شود، چرا که طبع لطیف شما همیشه روح نواز و دلنشین است.

امیر عاملی با تاکید بر اینکه شعر کُفر کلمات است که در می‌آید، افزود: از شعر شما همواره ایمان و امید منتشر می‌شود، شما شعر را زندگی می‌کنید و زندگی را به شعر می‌سپارید، بمانید و بمانیم.

** اسماعیلی: ایرج قنبری از نسل شاعران پرکار دهه اول انقلاب است

در بخش دیگری از این نشست «رضا اسماعیلی» طی صحبت‌هایی بیان داشت: ایرج قنبری از نسل شاعران پرکار دهه اول انقلاب است. شاعری مهربان و فروتن، با شعر‌هایی ساده و صمیمی. شاعری که هم نفس کوه و جنگل و دریاست و هم نشینی با او ما را به یاد شاعر«از آسمان سبز»، زنده یاد سلمان هراتی می‌اندازد. اما قبل از این که به سلوک ادبی و شیوه شاعری قنبری بپردازم، لازم است مقدمه‌ای کوتاه درباره «رفتار شاعران با زبان» داشته باشم.

پیش‌تر در مقاله‌ای با عنوان «شاعر و رفتار چهارگانه با زبان»، رفتار شاعران با زبان را به چهارگونه زیر تقسیم کرده‌ام: رفتار فروهنجار، رفتار هنجار، رفتار فراهنجار، و رفتار ناهنجار. ایرج قنبری در زمره شاعرانی است که رفتاری هنجار و مقبول با زبان دارد.

اسماعیلی با تاکید بر این مهم که در این جا مجال آن نیست که به تعریف این رفتار چهارگانه بپردازم، اما برای رفع ابهام لازم است بگویم که منظور از رفتار هنجار با زبان، رفتاری مطابق با معیار‌ها و هنجار‌های مقبول ادبی است، ابراز داشت: یعنی رفتار شاعر با زبان در فرآیند آفرینش ادبی، رفتاری هموزن و همتراز با عرف رایج ادبی جامعه‌ای است که شاعر در آن زندگی می‌کند. رفتار هنجار با زبان، منحصر به آن گروه از شاعرانی است که در انطباق اثر ادبی خود با هنجار‌های ادبی عصر خویش، موفق بوده‌اند. رفتار این شاعران با زبان، رفتاری معقول و قانونمند است.

دبیر جشنواره شعر فجر با تاکید بر اینکه عاملی که در این شیوه رفتاری، اصالت و مانایی زبان را تضمین می‌کند «رقابت جمعی» است، تصریح کرد: به عبارت ساده تر، این گروه از شاعران با زمینه مستعدی که دارند، در فرآیند آفرینش ادبی، بی‌نیاز از تقلید از یکدیگرند، ولی از آنجا که رابطه آنان با زبان رابطه‌ای متقابل و دو طرفه است، در مسیر یک رقابت سازنده و با بهره‌گیری از تجربیات گروهی، راه را برای تکامل زبان همواره نموده و در «نوزایش» و تجدید حیات نهاد زبان، فعالانه مشارکت می‌کنند. در عصر حاضر نیز شاعرانی که به یک سبک و سیاق و با گویشی واحد شعر می‌گویند، در طیف شاعرانی قرار می‌گیرند که «رفتار هنجار» با زبان را اختیار کرده‌اند.

وی افزود: ایرج قنبری نیز که از شاعران نام آشنا و پیشکسوت انقلاب است، در زمره این گروه از شاعران قرار می‌گیرد. او به شهادت مجموعه‌ها و دفتر‌های شعری که تا کنون از او منتشر شده است، هم قبله و هم قبیله شاعران انقلاب است. خود در باره علاقه‌اش به شعر و شاعری چنین می‌گوید: «شعر را به طور جدی از اوایل انقلاب در سال ۱۳۵۷ شروع کردم. ذوق و طبع شعری در من وجود داشت و با طلوع انقلاب، شعرهایم نیز متولد شد. آن زمان ۱۷ سال داشتم و تحولات انقلاب، تأثیر جدی و شگرفی روی شعرهایم داشت. همین نکته باعث حضور فعالانه‌ام در جریان انقلاب و فعالیتم در کار‌های فرهنگی تنکابن شد.علت رویکرد من به شعر را باید در بی تابی‌های درون، نیاز کتیبه کردن عواطف و درک رنج‌های انسانی و ... جست و جو کرد.

اسماعیلی مولود هر شعر را تعریف تازه آن دانست و با بیان اینکه شعری که دری به اعماق نگشاید و چین و چروک‌های روح جامعه را نشان ندهد، بی ارزش است، توضیح داد: از آثار منتشر شده‌ام می‌توانم به بی قراری‌ها، یاس‌های سرگردان، شعر امروز تنکابن، فصل عاشقی، صدای تازه، حرف تازه، ریشه در دریا شاخه در آسمان، شعر شهادت، باغ ترانه، نثر ملکوتیان زمین و نثر با انار آتش اشاره کنم. همچنان که اشاره شد، قنبری از سال ۵۷ و بلافاصله بعد از پیروزی انقلاب اسلامی به خاطر برخورداری از تربیت دینی و دغدغه‌های اعتقادی، به جمع شاعران متعهد انقلاب اسلامی پیوست.

وی گفت: دقت نظر و تعمق در آثار به جا مانده از او، به روشنی این ادعا را به اثبات می‌رساند که وی در زمره شاعران مسلمان و رسالت‌مدار است. چنان که در شهید سروده زیر این باورمندی را هنرمندانه به تماشا گذاشته است:

در حادثه، چون درخت پابرجا بود
آمیزه کوه و جنگل و دریا بود
آن سرخ گلی که صبح بر خاک افتاد
شاداب‌ترین شقایق صحرا بود

وی تاکید کرد: بخش عمده‌ای از سروده‌های قنبری به ساحت مقدس شهیدان انقلاب اسلامی و حماسه آفرینان دوران پر افتخار دفاع مقدس تقدیم شده است. این امر نشانگر اعتقاد و باورمندی شاعر به ارزش‌ها و آرمان‌های بر آمده از بطن و متن انقلاب شکوهمند اسلامی است:

با کسوتی از حریر راز آمده‌اند
از عرصه کارزار باز آمده‌اند
یاران سپیده نوش آلاله به دوش
در محضر عشق، سرفراز آمده‌اند

به گفته این شاعر، فعالیت در عرصه ترانه سرایی، از دیگر فعالیت‌هایی است که قنبری در آن خوش درخشیده است. وی به خاطر همکاری با مرکز شعر و موسیقی صدا و سیما تا کنون ترانه‌های بسیاری سروده که توسط خوانندگان بنام اجرا شده است. یکی از معروف‌ترین این ترانه ها، بهاریه «بهار آمد و شمشاد‌ها جوان شده‌اند» است که گویا به سفارش جاودان یاد استاد مشفق کاشانی سروده شده است. این ترانه ماندگار در دهه هفتاد تولید شد و بسیار مورد استقبال قرار گرفت، به طوری که امروز می‌توان از آن به عنوان یک خاطره جمعی نام برد.

** حسینی: ایرج قنبری؛ پیشکسوتی است که ترانه‌هایش معطر به رایحه بهاری است

سید حمید رضا حسینی مسئول موسیقی مراکز استان‌ها در صدا سیما در انتهای نشست بیان داشت: سال‌های دور؛ در دهه هفتاد که در صداوسیمای خراسان مسئول بخش شعروموسیقی بودم؛ بواسطه آهنگسازانی که به تهران آمد و شد داشتند؛ با جناب قنبری و سروده‌های روان و خوشخوان ایشان آشنا شدم. اواخر دهه هشتاد دست تقدیر مرا به همسایگی ایشان مهمان کرد.

وی افزود: قنبری کارشناس و مسئول دبیرخانه شورای نظارت و ارزشیابی بود. خوشرویی و حوصله دل‌پذیری برای راهنمایی شاعران جوان داشت؛ نظرات مشفقانه؛ نقد صریح و سریع سروده‌ها؛ ویرایش و تقویت آثار و ارتباط خوب با برنامه سازان باعث ایجاد جریان تولیدی عظیمی برای رسانه شد که سالانه هفتصد قطعه تصنیف و ترانه و سرود را به مردم هدیه می‌داد.

حسینی ضمن بر شمردن توانایی‌های این شاعر متذکر شد: ابتکار ویژه ایشان برگزاری جلسات شورای ارزشیابی شعروترانه با حضور همزمان کارشناسان و تراته سرایان بود که بهترین استعداد‌ها و چهره‌های دهه نود را به سالن اجتماعات مرکز حفظ و اشاعه رهنمون می‌ساخت. خروجی این جلسات؛ تامین و اعزام هر شب دست کم ۹ خواننده برای ۷ شبکه تلویزیونی بود که تازه‌ترین ترانه‌ها را برای مردم عزیز ایران اجرا می‌کردند؛ و چه توفیقی بهتر از این برای بنده که از تشخیص و سنجش تا نوشتن و سرودن را از آن جناب بیاموزم و هر روز مشق خود را برای تصحیح به محضرش تقدیم کنم.

وی افزود: استاد ایرج قنبری؛ امروز پیشکسوتی است که قلمش هنوز تروتازه و ترانه‌هایش؛ معطر به رایحه بهاری است. زلالی و شکوفایی در ابیات شعرهایش جلوه گر است و روح جوانی در کتاب‌های او موج می‌زند.
قنبری را به تحقیق؛ دقیق‌ترین کارشناس شعر رسانه می‌شناسم و به رغم مشغله زیادشان؛ همیشه و هنور در راهنمایی شاعران استان‌ها؛ بی ریا همراهی می‌کند.